Zollinger-Ellison sendromu (ZES), midede ve duodenum ile jejunumda (incebağırsağın ilk ve orta bölümlerinde) ciddi ve yineleyen peptik ülserlerin karakterize ender bir durumdur.
Zollinger-Ellison sendromu nedenleri
Çoğunlukla pankreasta ortaya çıkan, ama ara sıra midede veya duodenumda da gelişen bir veya daha fazla gastrin salgılayıcı tümör Zollinger-Ellison sendromuna neden olur. Hastaların büyük bir çoğunluğu 20-50 yaş arasındadır fakat 7 yaş gibi erken yaşta veya 90 yaş gibi geç bir yaşta da bu hastalık görülebilir.
Zollinger-Ellison sendromu belirtileri
Gastrin, midenin büyük miktarlarda asit üretmesini teşvik ederek ülserleşmeye yol açar. Sindirim yolundaki yüksek asit düzeyleri sıklıkla ishale neden olur. Zollinger-Ellison sendromlu olguların %30 gibi bir oranında ishal bu duruma eşlik eder ve ülser belirtileri ortaya çıkmadan 8 yıl öncesinde bile ishal görülebilmektedir.
Vakaların çoğunda gastroözofageal reflü belirtileri de bulunur.
Zollinger-Ellison sendromu teşhisi
Peptik ülser hastalığı olanların küçük bir bölümünde Zollinger-Ellison sendromu vardır. Aşırı asit salınımına ait (multipl tedaviye dirençli ülser veya duodenum distalinde ülser gibi) bulgular, diyare (ishal), MEN-1 şüphesi olan hastalarda Zollinger-Ellison sendromu varlığı göz önünde bulundurulmalıdır.
Zollinger-Ellison sendromunda en sık kullanılan testler;
- Açlık serum gastrin düzeyi,
- Sekretin uyarı testi,
- Kalsiyum uyarı testi,
- Gastrik asidite çalışmaları.
Bu testler arasında açlık serum gastrin düzeyi ölçümleri ve sekretin uyarı testi rutin olarak kullanılmaktadır.
Zollinger-Ellison sendromu teşhisi konulduktan sonra gastrinomanın lokalizasyonu için bazı görüntüleme yöntemleri kullanılır. Bu yöntemler; somatostatin reseptör sintigrafisi, abdomen bilgisayarlı tomografi, eğer tümör veya metastazı bu yöntemler ile tespit edilemezse ve klinik şüphe kuvvetli ise endoskopik ultrasonografi, eğer bu yöntemler tümörün lokalizasyonunu belirlemede başarısız kalırsa anjiyografi gibi yöntemler kullanılır.
Zollinger-Ellison sendromu tedavisi
Gastrinoma tedavisi son yıllarda, etkili asit salgısını baskılayıcı tedavilerin geliştirilmesinden sonra oldukça değişmiştir. Bu tedaviler ile belirtiler kontrol altına alınsa da küratif tedavi cerrahidir.
Sporadik gastrinomaların tedavisi konusunda en sık tercih edilen yöntem tümörün cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Fakat MEN 1 sendromlarında saptanan gastrinomalar için cerrahi tedavi yaklaşımı halen tartışmalıdır.
Ülserleri tedavi etmek için proton pompası inhibitörü ilaçlar verilir. Tümörü küçültmek için kemoterapi uygulanabilir.
Benzer sağlık yazıları
- Gastrinoma nedir, belirtileri nelerdir, nasıl tedavi edilir
- Peptik ülser nedir, belirtileri nelerdir, nasıl tedavi edilir
- Diyare (ishal) neden olur, nasıl tedavi edilir
- Mide ve bağırsak gazı neden olur, nasıl tedavi edilir
