Vulva nedir?
Vulva, dişi cinsel organının klitoris ve labia olarak adlandırılan iki çift deri katından oluşan dış kısmıdır.
Vulvayı etkileyen hastalıklar arasında vulvar kaşıntı, iltihaplanma (vulvit ve vulvovajinit), deri iltihabı ve liken sklorozis atrofikans gibi deri hastalıkları, genital siğiller, genital uçuklar, vulvodini (kronik vulvar ağrı), vulvar liken sklorozis, vulvar distrofiler, vulvar vestibulit, bartolinit ve kanser (vulva kanseri) vardır.
Vulvar kaşıntı nedenleri, belirtileri ve tedavisi
Vulvar kaşıntı nedir? Tıpta pruritus vulva olarak bilinen vulva (dişi cinsel organının dışta kalan kısmı) iritasyonudur.
Vulvar kaşıntı neden olur? Vulvar kaşıntı; enfeksiyonlar (kandidiyaz gibi), enfestasyonlar (kasık bitleri ile meydana geldiği gibi) veya vulval derideki anormal değişimler gibi bölgesel durumlardan kaynaklanabilir. Genel kaşıntıya neden olan herhangi bir durum ya da dermatit ya da sedef hastalığı gibi deri hastalıkları nedeni ile de ortaya çıkabilmektedir. Spermisidal veya hijyen ürünlerinin içerisinde bulunan kimyasallara alerjisi olan kişilerde de vulval kaşıntı meydana gelebilir.
Vulvar kaşıntı tedavisi: Vulvar kaşıntının tedavisi, sebebine bağlı olarak yapılır.
Vulvit nedenleri, belirtileri ve tedavisi
Vulvit nedir? Vulvanın iltihaplanmasıdır.
Vulvit neden olur? Vulvite yol açan enfeksiyonlar arasında kandidiyaz (pamukçuk) ve genital uçuk enfeksiyonları vardır. Pubik bitler ve uyuz enfestasyonu da diğer vulvit gelişimi nedenleridir. Vulvit, kadınları menopoz sonrasında etkileyen vulval deri değişimlerinin bir sonucu olarak da ortaya çıkabilir. Bu tür değişimler, iltihaplanma ihtimali olan kırmızı ya da beyaz bölgeler olarak ve/veya incelmiş ya da kalınlaşmış bölgeler olarak ortaya çıkar. Vulvitin diğer muhtemel sebepleri arasında hijyen ürünlerine olan alerjik reaksiyonlar, aşırı vajinal boşaltım veya idrarını tutamama vardır.
Vulvit belirtileri: Vulvit belirtileri arasında labiada şişme, küçük ülser oluşumu, cinsel ilişki sırasında ağrı, kaşıntı, yanma, keskin koku, ateş ve uykusuzluk bu duruma eşlik edebilir.
Vulvit tedavisi: Tedavi, sebebine bağlı olarak gerçekleştirilir, ancak bir ilaç kombinasyonunun bölgesel olarak uygulanması şeklinde tedavi verilir ve hijyene dikkat edilmelidir. Eğer deride değişimler gözleniyorsa, vulval kanser riskini ortaya koyabilmek için biyopsi örneği alınır.
Vulvovajinit nedenleri, belirtileri ve tedavisi
Vulvovajinit nedir? Vulvovajinit, vulva ve vajinanın birlikte iltihaplanmasıdır.
Vulvovajinit neden olur? Vulvovajinit genellikle trikomoniyaz ve kandidiyazis (pamukçuk enfeksiyonu) gibi enfeksiyonlar nedeni ile ortaya çıkar. Vulvovajinite neden olan en önemli faktör dimorfik mantar enfeksiyonudur (candida albicans, candida glabrata, candida tropicalis gibi mantar enfeksiyonlarıdır). Tüm kadınların % 75’inin yaşamları boyunca en az bir kez vulvovajinit kandidiyazis enfeksiyonu geçirdiği tahmin edilmektedir. Mantar enfeksiyonu dışında antibiyotikler, gebelik, immünosupresanlar, obezite, östrojen hormonu ve kortikosteroidler, dar sentetik iç çamaşırları gibi etkenler de vulvovajinite neden olabilir.
Vulvovajinit belirtileri: Vulvovajinit belirtileri arasında kaşıntı, süt kesiği tarzında akıntı, vulvada yanma hissi, ağrılı idrar yapma (dizüri), disparoni (ağrılı cinsel ilişki), vulvada ödem, vajina duvarlarında mantar plakları gibi belirtiler vardır.
Vulvovajinit tedavisi: Vulvovajinit tedavisinde öncelikle etkenlerin ortadan kaldırılması gerekir. Tedavide topikal ilaçlar % 80-90 başarılı olur. Şiddetli vakalarda sistemik ilaçlar da kullanılabilir. Bazı vulvovajinit olgularında immünoterapi tedavisi de uygulanabilir.
Vulva kanseri nedenleri, belirtileri ve tedavisi
Vulva kanseri nedir? Kadınları genellikle menopoz sonrasında etkileyen ve nadir görülen kötü niyetli bir vulva (kadın cinsel organının dışta kalan parçasının) tümörüdür. Vulva kanseri vajina kanserinden biraz daha sık görülmekle birlikte çok sık karşılaşılan bir kanser türü değildir. Vulva kanseri genellikle 40-50 yaşları arasında ve 70’li yaşlarda da görülür.
Vulva kanserine neden olabilecek faktörler: Vulva kanserine neden olan faktörler arasında human papilloma virüsü, otoimmün bozukluklar, bağışıklık sisteminin zayıf olması, HIV enfeksiyonu, daha önce vulva kanseri geçirilmesi, liken sklerozis hastalığı, servikal kanser geçirmiş olmak, sigara kullanımı, inatçı vulva kaşıntısı gibi durumlar vardır.
Vulva kanseri belirtileri: Vulva kanseri öncesinde kaşıntıya neden olan vulval hücre değişim aşamaları meydana gelebilir, ancak genellikle bu hastalığın ilk belirtisi, vulvada görülen bir şişkinlik veya ağrılı ülserdir. Vulva kanserinin diğer belirtileri ise adet kanaması ile ilgisi olmayan kanama, idrar yapma sırasında ve cinsel ilişki sırasında ağrı, genital siğillerin oluşması, vulvada tedaviye rağmen geçmeyen kaşıntı gibi belirtiler vardır. Hastalığın teşhisi biyopsi ile doğrulanır.
Vulva kanseri tedavisi: Vulva kanseri tedavisi hastalığın evresine bağlı olarak cerrahi tedavi, etkilenmiş dokunun bazı durumlarda radyoterapi ve kemoterapi tedavisi ya da bunların hepsinin de uygulanması şeklinde değişebilir. Sonuç, tedavinin zamanlamasına bağlıdır.
Vulvar liken sklerozis nedenleri, belirtileri ve tedavisi
Vulvar liken sklerozis nedir? Liken sklerozis, destruktif inflamatuar bir bir hastalıktır. Etyolojisi (etkeni) belli değildir, ancak otoimmün aracılı olduğu düşünülmektedir. Hastalık % 80-90 oranında hem anogenital bölgeyi, hem de % 15-20 oranında ekstragenital bölgeyi tutar. Vulvar liken sklerozis genellikle postmenopozal dönemde ortaya çıkabildiği gibi her yaş grubunda görülebilir.
Vulvar liken sklerozis belirtileri: Vulvar liken sklerozisin tipik görünümü folliküler belirginleşme ile ve nasırlaşmış lezyonlar ile birlikte porselen beyazı sert deri kabartıları ve plak oluşumu şeklindedir.
Vulvar liken sklerozis teşhisi ve tedavisi: Vulvar liken sklerozis tanısı genellikle klinik bulgulara bakılarak konulabilir. Vulvar liken sklerozis tedavisinde hastaya vulvar hijyen konusunda eğitim verilir. Tedavide ilaç tedavileri ve gereken durumlarda cerrahi tedaviler de uygulanabilir. Şüpheli vakalarda biyopsi alınması gerekebilir. Vulvar liken sklerozis kronik şekilde iyileşme ve tekrar etmelerle seyir gösterir. Vulvar liken sklerozis’in diğer bölgelerde gelişen LS’den farklı olarak skuamöz hücreli kanser gelişiminden dolayı yaşam boyu takibi gerekir.
Hiperplastik vulvar distrofi nedenleri, belirtileri ve tedavisi
Hiperplastik distrofi nedir? Hiperplastik distrofi, vulvada kalın beyaz renkte palaklar ile karakterizedir. Genellikle skuamöz hücre hiperplazi ile birliktedir. Bazen de atrofik tipleri ile birlikte görülebilir.
Hiperplastik vulvar distrofi neden olur? Hiperplastik distrofilerin nedeni tam olarak bilinmemektedir.
Hiperplastik vulvar distrofi belirtileri: Vulvar hiperplastik distrofide en sık görülen belirti şiddetli kaşıntı dır. Bu durum ile birlikte kanser gelişme riski olduğu için tanıda biyopsi tetkiki çok önemlidir.
Hiperplastik distrofi tedavisi: Tedavide cildiye uzmanın reçete edeceği kremler kullanılır. Hiperplastik distrofilerde özellikle atrofik distrofi türünde tekrarlama riski vardır. Tedavinin yanıt vermediği durumlarda cerrahi tedavi (skinning vulvektomi) uygulanabilir.
Vulvar papillomatozis nedenleri, belirtileri ve tedavisi
Vulvar papillomatozis nedir? Labia minörler ve intraotis vajina bölgesinde yerleşim gösteren belirtisiz, pembe ya da mukoza renginde küçük papiller uzantılar ile karakterize bir hastalıktır.
Vulvar papillomatozis neden olur? Vulvar papillomatozis normalin bir varyantı olarak bilinir. Bazı bireylerde puberte döneminde veya gebeliğin 2.-3. trimesterinde hormonal stimülasyon ile labial epitelyumda kalınlaşma sonucunda ortaya çıkar.
Vulvar papillomatozis belirtileri: Vulvar papillomatozis belirtisiz olmasına rağmen, sıklıkla kaşıntı, yanma, ağrı ya da cinsellik sırasında ağrı gibi şikayetler ile hastalar doktora başvurmaktadır. Şikayetler vulvar papillomatozis’den bağımsızdır ve genellikle enfeksiyon kaynaklı oluşur ve enfeksiyonun tedavisi yapıldıktan sonra şikayetler kaybolur.
Vulvar papillomatozis tedavisi: Vulvar papillomatozis çoğunlukla human papilloma enfeksiyonu (HPV) ile karışasa da patolojik olarak incelendiğinde HPV enfeksiyonu saptanmaz. Görünüm olarak incimsi papüller şeklinde oluşan bu oluşumlar zararsızdır ve tedavi gerektirmez.
Vulvodini – kronik vulva ağrısı nedenleri, belirtileri ve tedavisi
Vulvodini -kronik vulva ağrısı nedir? Vulvodini, vulva ağrısı anlamına gelir. Pubis, klitoris, labia majör, labia minör, vestibulum vajina, introitus, vajina ve hymenden oluşan kadın dış genital organına vulva adı verilir. Başta deri ve enfeksiyon hastalıkları olmak üzere birçok etken vulvada yanma, batma ve sızlama gibi belirtilere yol açar. Son yollarda volvodini terimi, dört klinik tabloyu tanımlamak için kullanılır. Bunlar; vulvar vestibülitis sendromu, dizsestezik vulvodini, siklik vulvovajinit ve vulvar dermatozlardır.
Vulvodini – kronik vulva ağrısı neden olur? Vulvodininin kesin bir nedeni bilinmemekle birlikte, bu duruma yol açtığı bilinen birçok faktör vardır. Vulvodini nedenleri vulvodininin tipine göre de değişebilmektedir. Vulvodini nedenleri arasında pudendal sinirin direkt hasarı ve sinire bası yapan tümörler, HIV enfeksiyonu taşıyıcısı olmak, herpes enfeksiyonu, beyine ağrı sinyali gönderen bazı nedenler vulvodini ağrısı gibi algılanabilir, kandidiyazis enfeksiyonu, human papilloma virüs, sık kullanılan antifungal ilaçlar, idrarda yüksek oksalat oranının bulunması, doğum kontrol ilaçları, genç yaşlarda cinsel ilişkiye başlanması, pelvis kaslarındaki dengesizlik, fibromiyalji sendromu, psikolojik bozukluklar gibi birçok neden vardır.
Vulvodini – kronik vulva ağrısı tedavisi: Vuvodini tedavisinde genellikle belirtilere yönelik tedaviler ağrıyı dindirmek için verilir. Bazı hastalarda östrojen tek başına ya da progesteron ve testosteron ile birlikte bölgesel olarak kullanılabilir. Kaşıntının geçirilmesi için kortikosteroid ilaçlar verilebilmektedir, ancak bu ilaçlar çok fazla faydalı olmayabilir. Vajinanın asidik olduğu durumlarda sodyum bikarbonat tedavisi de uygulanabilir. İdrarında oksalat seviyesi düşük olan vulvodinili hastalara oksalattan zengin beslenme önerilir. Yine bu hastaların yeterli oranda su içmesi ve idrarın seyreltilmesi işe yarayabilir. Vulvodinili hastalarda biofeedback şeklinde fizik tedavi yöntemleri ve gereken durumlarda lazer tedavisi gibi tedavilerde uygulanabilir.
Bartolinit nedenleri, belirtileri ve tedavisi
Bartolinit nedir? Bartolinit, bartolin bezlerinin iltihaplanmasıdır. Bartolinite; Escherichia, Enterobacteria, Anaerobik, Enterokok, Chlamydia trachomatis, mikoplazma ve gonore gibi birçok mikrop sebep olabilir. Ayrıca bartolinit doğum gibi travmatik ve hormon salgılanmasındaki bozukluklar nedeni ile de gelişebilir. Bartolinit vulvar bölgede görülen ve bulaşıcı özelliği olan bir kistik oluşumdur.
Bartolinit belirtileri: Bartolinit belirtileri arasında bartholin bezinin bulunduğu dudağın alt kısmında şişlik, kırmızılık, sıcaklık, zonklama yapabilen, ağrılı ilerleyici şikayetler görülebilir. Enfeksiyon apseleşme yapabilir. Otururken, yürürken bile ağrı-acı duyulur.
Bartolinit tedavisi: Bartolinit tedavisinde enfeksiyonun giderilmesi için öncelikle antibiyotik tedavisi, ağrı kesici ilaçlar ve ılık oturma banyosu verilir. Eğer antibiyotik tedavisine rağmen ağrı ve diğer şikayetlerde gerileme olmaz ise apse oluşumu için drenaj (apsenin boşaltılması) işlemi gerekir. Tekrarlayan apselerde bartolin bezlerinin cerrahi olarak tamamen çıkarılması gerekebilir.
Genital siğil nedenleri, belirtileri ve tedavisi
Genital siğil nedir? Vajina içinde ve çevresinde (vulvada), anüs etrafında büyüyen etli, ağrısız, siğillerdir. Humam papilloma virüsünün bazı tipleri ile oluşur ve genellikle cinsel yolla bulaşır. Siğiller enfeksiyon oluştuktan sonra birkaç hafta içinde ya da 18 ay kadar süre içinde değişen sürelerde belirmeye başlar.
Genital siğil tedavisi: Genital siğiller kriyocerrahi yöntem ile ya da bazı ilaçlar ile tedavi edilirler fakat tekrar oluşmaya yatkındırlar. Bazı human papilloma virüs tiplerinin neden olduğu genital siğiller rahim ağzı kanseri gelişimi ile bağlantılıdır.
Genital uçuk nedenleri, belirtileri ve tedavisi
Genital uçuk nedir? Genital uçuk (genital herpes) olarak da adlandırılır. HSV2’nin neden olduğu cinsel yolla bulaşan hastalıklardan olan herpes simpleks virüsünün bir formudur.
Genital uçuk belirtileri: Genital herpes, bir haftalık bir inkübasyon (kuluçka) süresinin ardından ağrı, yanma, kaşınma ve genital bölgede küçük kabartılar oluşturur. Kasık lenf bezleri büyür ve ağrı olur, bunların yanı sıra ateş, baş ağrısı, kas ağrısı gibi diğer şikayetler de görülür.
Genital uçuk tedavisi: Genital herpes kalıcı olarak tedavi edilemez, fakat erken tedavi şikayetlerin azalmasına yardımcı olur. Analjezik ilaçlar ağrının azaltılmasında yardımcıdır ve genital bölgenin tuzlu su ile temizlenmesi gibi önlemler de faydalıdır.
Vulvar vestibulit nedenleri, belirtileri ve tedavisi
Vulvar vestibulit nedir? Vulvar vestibulit sendrom, kadınlarda kızlık zarı kenarında oluşan ve nedeni tam olarak bilinmeyen yangısal (enflamatuar) durumlar ile ilişkili olarak ortaya çıkmaktadır.
Vulvar vestibulit belirtileri: Bu durum kadınlarda vajinismus (cinsel ilişkiye girememe) ve disparoni (ağrılı cinsel ilişki) gibi şikayetlerin sebebi olabilmektedir. Vestibulit kadınların hiç cinsellik yaşayamamasına neden olabilir, çünkü bu bölgedeki hassasiyet ve ağrı kadında cinsel ilişki sırasında istemsiz kasılmaya neden olabilir.
Vulvar vestibulit tedavisi: Vulvar vestibulit tedavisinde kesin tedavi genellikle cerrahi olarak bu bölgenin çıkarılması (parsiyel vestibulektomi) şeklinde olur.
Kadın hastalıkları ile ilgili sağlık yazıları
- Bartolinit nedenleri, belirtileri ve tedavisi
- Vajinal mantar enfeksiyonları neden olur
- Vajinit nedenleri, belirtileri ve tedavisi
- Kız çocuklarında vajinal kaşıntı neden olur
- Kandidiyazis nedenleri, belirtileri ve tedavisi