Uyuz hastalığı nedenleri ve tedavisi
Uyuz-scabies, gale veya gidişik isimleri ile de adlandırılan uyuz hastalığı, dünyada her yıl en az 300 milyon kişinin bu hastalığa yakalandığı tahmin edilmektedir. Temizliğe dikkat etmeyen, kalabalık sosyoekonomik durumu kötü toplumlarda oldukça sık görülür.
Uyuz her yaşta, her ırkta görülebilir ve bahar ve yaz aylarında daha sık görülür. Hastalığa Sarcoptes scabiei (Sarcoptes cinsine ait) bir akar türü insanda ve köpekte uyuza yol açar. Uyuz, hayvanlarda ve insanlarda görülebilen bir çeşit enfeksiyon, göz ile görülmeyen mikroskop altında görülebilecek bir boyutta küçük bir böcekçiğin hastalığıdır. Hayvanlarda görülen uyuz insanlara çok rahat bulaşmaz.
Örneğin, köpeklerde görülen uyuz insanlara bulaştığı gibi, sorun yaratmaz ve çok uzun yaşamaz. İnsanda uyuz yapan böcek, insana özgüldür ve sadece insanlarda görülür. Birtakım kaşıntılı tablolara neden olur ve özellikle çok rahatsız eden kaşıntılar meydana çıkar.
Toplu yaşanan yerlerde endemik (bölgesel) bir çok insanda görülebilir. Uyuz enfeksiyonunun hastalarda en net neden olduğu şikayet tüm vücut bölgelerinde, yüz haricinde, cinsel bölge, kıvrım bölgeleri, koltuk altları, göğüs uçları, el bilekleri, parmak araları gibi vücut bölgelerinde kaşıntı olmasıdır. Uyuz bebeklerin yüzünde de kaşıntı yapabilir.
Uyuz hastalığı belirtileri
Uyuz hastalığının en temel belirtisi kaşıntılı olması ve belli bir bölgeye lokalize olan kaşıntılardır. İnsanlarda yüzde kaşıntı genellikle olmaz. Bebeklerde ve bağışıklık sistemi düşük olan kişilerde yüzlerinde bile kaşıntı olabilir.
Belin kemer bölgesinde, koltuk altında, cinsel bölgede, parmak aralarında, bileklerde, bacak arkası kıvrım bölgelerinde, kolun kıvrım bölgelerinde yoğun bir kaşıntı, özellikle geceleri yatağa yattıktan sonra artan kaşıntı görülür. Uyuzun kaşıntısı genellikle sıcak banyo, sıcak ortam, sıcak yatağa girme gibi durumlarda kaşıntının şiddeti artar. Genellikle enfeksiyon yerleştikten bir ay sonra kaşıntı başlar. Bazen kanamalı, sulu kabarcıklar oluşabilir.
Uyuz hastalığı tedavisi
Uyuz tedavisi
Yetişkinlerde ilacın bir tüpünün tamamı bir kerede sürülür ve yaklaşık 8 saat sonra yıkanır. Bu ilaçların kullanımı sonrası uyuz böceğinin yaklaşık tamamı ölür. Fakat, tedbir amaçlı bir hafta on gün sonra aynı uygulama tekrarlanır. Uyuz tedavisi aile fertlerinin hepsinde de uygulanır.
Uyuz hastalığı bulaşır mı?
Hayvan uyuzunun insanda çok uzun süre yaşaması mümkün olmadığı için, hayvanlara ait enfeksiyonlar insanlara çok fazla bulaşmaz. Uyuz insandan insana daha kolay bulaşır. Uyuzun bulaşması, aynı yatakta yatmak, aynı havluyu kullanmak, aynı kıyafetleri kullanmak, aynı otel odasında yatmak ve aynı banyoyu kullanmak gibi faktörler ile uyuz bulaşır.
El sıkmakla uyuz çok nadir olarak bulaşır. Uyuz cinsel temas ile rahatlıkla bulaşabilir ve hatta cinsel yolla bulaşan bir hastalık olarak kabul edilebilir. Eğer, uyuz cinsel yolla bulaştığı düşünülüyor ise, AIDS, hepatit, frengi, gonere (bel soğukluğu) gibi hastalıkların da mutlaka birlikte araştırılması gereklidir.
Bulaşıcı hastalıklar ile ilgili benzer sağlık konuları
- Şarbon hastalığı nedir
- Tifüs belirtileri ve tedavisi
- Şark çıbanı nedir
- Kızamık belirtileri ve tedavisi
