Ürokinaz, priferal damar içi trombüslerde ve kateter tıkanmalarını açmak için girişimsel radyologların da kullandığı bir plazminojen aktivatörüdür. Ürokinaz gerçek bir enzimdir. Önceleri insan idrarından elde edilen ürokinaz, daha sonraları böbrek parankim hücrelerinden elde edilmiştir. Son zamanlarda ise rekombinant DNA teknolojisi ile üretilmektedir.
Ürokinaz aşağıdaki durumlarda meydana gelen kan pıhtılarının eritilmesinde kullanılır:
- Derin venlerde (toplardamar),
- Akciğerlerde,
- Perifer arterlerdeki [kalbin uzağındaki arterlerde (örn. bacaklar) pıtılar],
- Diyaliz sırasında oluşan pıhtılar.
URUKINAZ KONTRENDİKASYONLARI
- Yeni geçirilmiş veya tekrarlayan kanama, özellikle de intrakraniyal hemoraji öyküsü olanlarda,
- Yeni geçirilmiş (son iki ay içerisinde) kanamalı ve/veya iskemik veya proksismal serebrovasküler olaylar durumunda,
- Son iki ay içerisinde geçirilmiş cerrahi girişimi takiben primer yara iyileşmesi (özellikle kafatasında veya belirgin olarak perfüze dokularda), yeni geçirilmiş birden fazla travma, organ biyopsisi, intramusküler enjeksiyon (10 günden önce olmak üzere) öyküsü olanlarda,
- Koagülasyon yeteneği zayıflamış ve spontan fibrinolizis ve özellikle hemorajik diyatez gibi durumların varlığında,
- İleri derecede hipertansiyonu (sistolik kan basıncı 200 mm Hg’nin üzeri, diyastolik kan basıncı 100 mm Hg üzeri veya Fundus hypertonicus III ve IV olanlarda,
- Ağır karaciğer ve böbrek bozuklukları olan hastalarda,
- Gastrointestinal bozuklukları olan hastalarda artmış hemorajik diyatez (kanamaya eğilimli) ise,
- Genitoüriner sistem bozukluğu olan hastalarda hemorajik diyatez ise,
- Cavernous akciğer hastalığında artan hemorajik diyatez varsa,
- Diseksiyon anevrizma varlığında,
- Endocarditis lenta,
- Akut pankreatit durumunda,
- Sepsis, septik tromboz varlığında,
- Doğum sonrası ilk 4 haftada, düşük geçirmiş veya düşük riski olan kadınlarda, plasenta praevia şüphesi gibi durumlar söz konusu olduğunda,
- Kansere bağlı artmış hemorajik diyatez varsa,
- Translomber aortografi’den en az 4 hafta sonra,
- Komplike olmayan lomber ponksiyondan sonraki 8 günden önce, bunlar gibi durumlarda Ürokinaz kontrendikedir (kullanılmamalıdır).
Diğer kontrendikasyonlar;
- Diyabetik retinopati, intravitreal hemoraji,
- Yeni geçirilmiş canlandırma, atriyal fibrilasyon ile birlikte mitral kapak hastalığı,
- Uzun süreli anormal tromboplastin, kısmi tromboplastin ve kanama süreleri,
- Hamilelik,
- Görülmeyen veya komprese edilemeyen arteriyel ponksiyon.
URUKINAZ KULLANIMI KONUSUNDA UYARILAR/ÖLEMLER
- Yeni geçirilmiş (son 10 gün içinde) ameliyatlar, doğum, organ biyopsisi, ulaşılamayan organlara daha önce iğne ile müdahale yapılmış olması,
- Yeni geçirilmiş (son 10 gün içinde) ciddi gastrointestinal kanama,
- Yeni geçirilmiş travma (kardiyopulmoner canlandırma dahil,
- Diyabetik kanamalı retinopati,
- Sol kalpte trombüs olması riskinin yüksek olması (örn. atriyal fibrilsyon ile mitral stenoz gibi durumlar),
- Subakut bakteriyel endokardit,
- Ağır karaciğer veya böbrek hastalıklarına bağlı olanlar dahil olmak üzere hemostatik bozukluklar,
- Serebrovasküler hastalık,
- Kanamanın ciddi bir tehlike yaratacağı veya lokalizasyonu nedeniyle tedavisinin zor olacağı diğer tüm durumlar,
- Anafilaksi ve diğer infüzyon reaksiyonları, kolesterol embolizasyonu,
- 75 yaş üzeri hastalarda, bunlar gibi durumlarda Ürokinaz tedavisinin riski artabileceğinden, bu risk beklenen yarar ile karşılaştırılmalıdır.
Streptokinazın aksine Ürokinaz antijenik değildir, bununla birlikte, nadire bronkospazm ve döküntü gibi hafif alerjik reaksiyonlara neden olabildiği rapor edilmiştir. İlaçla yapılan daha ileri çalışmalara göre anafilaksiyi de içeren ciddi alerjik reaksiyonlar göz önünde bulundurulmalıdır,
Heparin almış hastalarda Ürokinaz tedavisine başlamadan önce trombin zamanı ölçülmelidir.
Ciddi bir kanama görülür ise, Ürokinaz tedavisi hemen bırakılmalıdır.
Çocuklarda Ürokinaz’ın güvenirliliği ve etkinliği tespit edilmemiştir.
HAMİLELİK ve EMZİRME DÖNEMLERİNDE UROKINAZ KULLANIMI
Hamilelik:
Düşük moleküllü Ürokinaz parçaları ve aktif plazmin plasetaya geçer. Fetüs riski karşısında, hamilelik süresince Ürokinaz, sadece hayati önem durumunda, taşınan riske özellikle dikkat edilerek uygulanıp uygulanamayacağına karar verilebilir.
Kanama başlangıcı, prematüre doğum ve plasentanın prematüre olarak çıkarılmasında uygulanamaz. Ürokinaz, doğumu takip eden ilk dört hafta uygulanmamalıdır.
Emzirme:
UROKINAZ YAN ETKİLERİ
Ürokinaz, streptokinazın aksine insan orjinli olduğundan antijenik değildir. Genellikle alerjik bir reaksiyona sebep olması beklenmez. Gereken durumlarda hastaya tekrar uygulanabilir. Ancak İlaçla yapılan daha ileri çalışmalara göre anafilaksiyi de içeren ciddi alerjik reaksiyonlar göz önünde bulundurulmalıdır,
- Ponksiyon, invaziv ölçümler, intramusküler enjeksiyonlar, travma veya yeni yaralar sonrası kesi kanallarında kanama ve mikrohematüre, hematom ve hemorajik sızma sıklıkla gözlenir.
- Bazı nadir hastalarda; intraserebral, retroperitonea, gastrointestinal ve intrahepatik kanama gibi hayati kanama komplikasyonlarının geliştiği hakkında bilgiler vardır.
- Transminaz seviyelerinde geçici bir yükselme ve klinik olarak gözlenemeyen kanama ile hematokrit seviyelerinde sıklıkla düşüş gözlenir.
- Bazen trombüs degradasyonu ile meydana gelen emboli oluşabilir.
- Sık görülmese de, vücut ısısında geçici yükselmeler bildirilmiştir.
- Kızarma, ürtiker, nefes darlığı ve hipotansiyonla beraber izole alerjik reaksiyon görülebilmektedir.
UROKINAZ İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ
Bazı ilaçlar birlikte kullanıldığında Ürokinaz’ın etkinliğini arttırabilir.
Bu ilaçlar aşağıdakileri içerebilir:
- Heparin ve kumarin gibi antikoagülan ilaçlar,
- Asetilsalisilik asit, allopurinol, klofibrin deriveleri, fenilbutazon, indometazin, tiklopidin, para aminobenzoik asit, dipiridamol, tetrasiklin grubu, valproik asit, sülfonamidler, sitostatik ajanlar, dekstranlar ve non-steroid anti-romatizmal ilaçlar gibi trombosit sayımını veya fonksiyonunu etkileyen ilaçlar,
- Ürokinaz’ın etkisini inhibe eden ilaçlar,
- Aprotinin, epsilon-aminokaproik asit ve traneksamik asit gibi antifibrinolitik ajanlar.
UROKINAZ İÇEREN BAZI İLAÇLAR
UROKINASE-Green Cross 60.000 IU İnj.
Actosolv Urokinase 600.000U.I/I.E.
UROKINASE Lyophilized Powder 250000 I.U. 10 ml For Injection.
LIV KINASE Urokinase 500.000 I.U. For Injejtion.
U-FRAG Urokinase 5000 I.U. For Injection.
UROKINASE KGCC 250.000 I.U 1 Flakon.
UROKINASE KGCC 500.000 I.U 1 Flakon.