Paylaş

Tweetle

Paylaş

E-posta

Ülser nedir?

Doku yüzeyinin yıkımı ile deri ya da mukoza zarında ortaya çıkan açık yaralar ”Ülser” olarak tanımlanır. Ülserler sığ, derin ya da krater şeklinde oluşabilir ve genellikle iltihaplı ve ağrılıdır. Acı vermeyen ülserler yavaş iyileşen ama ağrı vermeyen ülserlerdir.

Ülser tipleri ve nedenleri

Ülserler derinin herhangi bir yerinde ve herhangi bir organ mukozasında travmalara bağlı, yaralanmalara bağlı, enfeksiyonlara bağlı, basınca bağlı, yanıklara bağlı, damar sorunlarına bağlı, bazı sistemik hastalıklara bağlı gibi temel nedenler ile gelişebilir.

• Deri ülserleri
• Sindirim sistemi ülserleri
• Genital ülserler
• Göz ülserleri
• Soliter rektal ülser  gibi ülser tipleri vardır.

Deri ülserleri neden olur? Deri ülserleri ekstremiteye yetersiz kan akışı veya ekstremiteden drenaj sonucunda genellikle bacaklarda görülür (bacak ülserleri). Bazı olgularda deri kanserlerinde de (özellikle bazal hücre karsinomlarında veya yassı hücreli karsinomada ülserler oluşabilir. Nadiren uzun süren bir deri ülserinin kenarında kanser de gelişebilir.

Sindirim sistemi ülseri neden olur? Mukoza zarı ülserleri çoğunlukla sindirim sisteminde meydana gelir. Sindirim sistemi ülserleri arasında ağız ülserleri (aftöz ülser), peptik ülserler (mide ve onikiparmak bağırsağında oluşur) ve kolon ya da rektumun inflamatuar bağırsak hastalığı olan ülseratif kolite bağlı ülserler şeklinde sindirim sistemi ülserleri vardır.

Genital ülserler neden olur? Ülserler genital bölgede hem deriyi hem de mukozayı etkileyebilir. Genital ülserler genellikle cinsel yolla bulaşan hastalıklara bağlı gelişir. Buna bağlı gelişen ülserlere örnek olarak sifilisin ilk evresinde ortaya çıkan sert şankr ve yumuşak şankr verilebilir.

 Soliter rektal ülser neden olur? Kalın bağırsağın alt kısmının içini döşeyen tabakada iyileşmeyen çatlaklardır.

Ülserler yerleştiği mokoza veya deri alanına göre farklı belirtiler gösterebilir. Ülserlerin tedavisi de ülsere neden olan faktörlere yönelik ve ülseri iyileştirmeye yönelik yapılır.

Aftöz ülser – ağız ülseri nedenleri, belirtileri ve tedavisi

• Aftöz ülser nedir? Yanak içinde, dudak içinde ya da dil altında tek başına veya grup halinde ortaya çıkan ağrılı ülserlerdir. Aftöz ülser sıklıkla 10-40 yaşları arasında görülür ve kadınları daha çok etkiler. Bu durumdan şiddetli derecede etkilenen kişilerde tekrarlayan ülserler oluşurken, diğerlerinde yılda bir veya iki kez aftöz ülserler gelişir.
• Aftöz ülser neden olur? Çoğunlukla bir ya da iki hafta süren ülserlerin nedeni hemolitik Streptokok enfeksiyonlarına karşı aşırı duyarlılık reaksiyonları olabilir. Aftöz ülserlere neden olabilecek diğer faktörler arasında ise enjeksiyon bölgesi veya diş fırçalamaya bağlı yaralanmalar, akut stres, alerjik etkenler, kadınlarda premenstruel sendrom, Crohn hastalığı, ülseratif kolit, Behçet hastalığı, Sjögren sendromu, diş ve diş eti hastalıkları, gastroözofageal reflü gibi birçok durum ya da hastalık vardır.
• Aftöz ülser belirtileri: Ülser genellikle eritematöz kenarlarla çevrili gri, küçük ve oval lezyonlardır. Ülserler genellikle bir iki hafta içinde iyileşir fakat altta yatan bir hastalık söz konusu ise ülserler tekrarlayıcı özellik taşıyabilir.
• Aftöz ülser tedavisi: Aneljezik ağız jelleri ya da gargaraları ile aftöz ülserlerin ağrıları azaltılabilir. Bazı merhemler iyileşme sürecinde ülserin üzerinde su geçirmez bir tabaka oluşturarak ülserin açılmasını önler. Tekrarlayan ağız ülserlerinde altta yatan nedenin araştırılması ve belirtilere yönelik tedavinin yanı sıra altta yatan hastalığın da tedavisinin yapılması gerekir.

Mide ülseri nedenleri, belirtileri ve tedavisi

• Mide ülseri nedir? Gastrik ülser olarak da bilinir, bir çeşit peptik ülserdir.
• Mide ülseri neden olur? Mide tarafından salgılanan asit ve sindirim sıvıları bazen mide yüzeyine zarar verir. Sağlıklı bir mide kendi kendisini sindirmeden, yüzey tarafından salgılanan koruyucu mukus tabakası ve zarar görmüş yüzey hücrelerinin daha derin tabakalar tarafından yerine konması hızı ile korunur. Birçok etken midedeki bu hassas dengeyi bozarak ülser gelişmesine yol açar. Midenin bu hassas dengesini bozan etkenlerden en sık görüleni aşırı miktarda asit salgılanması ve bunun sonucunda peptik ülser gelişimidir. Peptik ülserler çoğunlukla Helikobakter Pilori enfeksiyonu nedeni ile gelişir, fakat bazen stres, geniş yanıklar gibi önemli yaralanmalar, ağrı kesici ve romatizmal ilaç kullanımı, cerrahi işlemler ve ağır enfeksiyonlar sonucu da mide ülseri gelişebilir. Mide ülserinin bazen bir nedeni bulunamayabilir de. Gastrite neden olan faktörler de mide ülserine sebep olabilir.
• Mide ülseri belirtileri: Mide ülseri ve onikiparmak bağırsağı ülseri genellikle birlikte görülür. Mide ülseri bulunduğu kısma göre belirtiler gösterebilir. Eğer mide iç yüzeyini döşeyen örtüde bir hasar varsa ağrı, mide çıkışında olan ülser şişkinliğe, midenin boşalmasında zorluğa, bulantı ve kusma, gıdaların ağrıyı arttırması, ağız içine acı su gelmesi, kilo kaybı gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
• Mide ülseri tedavisi: Mide ülseri tespit edilen hastanın tedavisi  ülsere neden olan olan faktöre göre düzenlenir. Eğer mide ülserinin nedeni Helikobater Pilori denilen mide mikrobu ise bu bakteriyi ortadan kaldırmaya yönelik tedaviler verilir. Ülser ağrı kesici veya romatizmal ilaçlar kullanımına bağlı gelişmiş ise mide mukozasını koruyucu ilaçlar ile tedavi verilir. Diğer etkenlere yönelik mide ülserlerinde de yine hem nedene yönelik hem de mideyi korumaya yönelik ilaçlar verilebilir.

Duodenum (onikiparmak bağırsağı) ülseri nedenleri, belirtileri ve tedavisi

Duodenum ülseri, duodenum (ince bağırsağın ilk kısmı) duvarında, iç yüzey katmanının aşınmasından dolayı hasarlı alan oluşmasıdır. Duodenum mide (gastrik) ülserler (peptik ülserler) tipindedir ve benzer nedenler ile oluşur, benzer belirtiler gösterir, tedavileri de benzerdir. Bu nedenle mide ve duodenum ülserleri şeklinde de değerlendirilir.

Soliter rektal ülser nedenleri, belirtileri ve tedavisi

• Soliter rektal ülser nedir? Soliter rektal ülser (SRÜ), rektal kanama, mukus akıntısı ve ağrı ile karakterize kendine has histopatolojik bulguları olan sıklıkla anormal dışkılama alışkanlıklarının eşlik ettiği bir ülserdir.
• Soliter rektal ülser neden olur? SRÜ’nin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte pelvik tabanda gevşeme ile ilgili bir dizi problem sonucu ortaya çıktığı düşünülmektedir.
• Soliter rektal ülser belirtileri: Hastalığın tipik ülseri sıklıkla rektum ön duvarında lokalizedir. Belirtileri arasında rektal kanama, kabızlık, sümüksü salgı, ağrılı ıkınma, taşlaşmış dışkı, mukozal rektal prolapsus. pelvik ağrı gibi belirtiler vardır.
• Soliter rektal ülser tedavisi: Soliter rektal ülser tedavisinde ideal tedavinin ne olduğu konusu tam olarak netliğe kavuşmamıştır. Bu durumdan etkilenen olguların genellikle 50 yaşın altında olmasından dolayı bu olguların yaşam beklentisi oldukça uzundur. Mukuslu akıntı ve ağrı göreceli bulgular olup hastaların yaşam kalitesinde aksaklık olmadığı sürece cerrahi tedavi gerekmeyebilir. Medikal tedaviye rağmen tekrarlayan ve inatçı kanama ve dışkılama ile oluşan ağrı cerrahi tedaviyi gerektirebilir.

Genital ülser nedenleri, belirtileri ve tedavisi

• Genital ülser nedir? Genital organ bölgesinde deride oluşan aşınmadır. Genital ülserlerin çeşitli nedenleri olabilir.
• Genital ülser neden olur? Genital ülserlerin en yaygın görülen nedeni cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyondur (özellikle de genital herpes) ya da frengi (sifilis) enfeksiyonlarıdır. Şankroid ve granüloma inguinale de genital ülserlere neden olabilen tropik bakteriyel enfeksiyonlardır. Genital ülserlerin diğer nedenleri arasında lenfogranüloma venerium, genital vezikül (uçuğa neden olan bir klamidyal enfeksiyon), gonore, tüberküloz, brusella, büllöz hastalıklar, ülsere liken planus, pemfigus vulgaris, Behçet hastalığı, penis kanseri, vulva kanseri ve benzeri nedenler sayılabilir. Penis ve vulva kanseri nedeni ile gelişen genital ülser başlangıçta ağrısız ülser gibi görülebilir.
• Genital ülser tedavisi: Genital ülserlerde tedavi ülsere neden olan faktöre göre değişiklik gösterir. Genital ülserlerde nedenin doğru araştırılması ve nedene yönelik tedavi önemlidir.

Basınç ülseri nedenleri, belirtileri ve tedavisi

• Basınç ülseri nedir? Bası yaraları dokuların uzun süre basınç altında kalmasına bağlı olarak vücudun daha çok kemik çıkıntılarının olduğu yerlerde ortaya çıkan ülserlerdir ve çoğunlukla doku kaybı söz konusudur. Bu ülserler dekubitüs ülseri, yatak yaraları şeklinde de adlandırılır, ancak bu yaralar sadece yatan hastalarda değil oturan hastalarda da geliştiğinden ve bu yaraların ortaya çıkmasının en önemli etkeni basınç olduğundan günümüzde bu yaralara ”bası yarası” denilmektedir.
• Basınç ülseri neden olur? Bası yaralarının ortaya çıkmasındaki en önemli etken basınçtır. Yumuşak dokuların basınç altında kaldığından iskemi gelişir ve basınç engellenmez ise nekroz ve ülserasyon oluşur. Felçli hastalardaki duyu kaybı nedeni ile basın algılanamaz ve buna bağlı olarak da bu durumu engellemek çok mümkün olmaz. Nem, enfeksiyon, sürtünme, hastanın taşınması sırasında gelişen makaslama kuvvetleri, hastanın genel durum bozukluğu, malnutrisyon (yetersiz besin alımı), ileri yaş, diyabet ve ödem gibi faktörler basınç ülserlerine neden olur.
• Basınç ülseri belirtileri: Bası yaralarının açılabileceği yerleri önceden bilmek, korunma açısından önemlidir. Bası yaraları basıya uğrayan her bölgede görülebilmekle birlikte, en sık görüldüğü yerler sakrum (kuyruk kemiği kısmı), topuklar, kalça bölgesi, trokanterlerdir. Daha az sıklıkta dirsekler, omuzlar, dizler, ayak tabanları, ayak parmaklarının yanları, sırt gibi bölgelerde de bası yaraları gelişebilir.
• Basınç ülseri tedavisi: Bası yaraları bir kez oluştuktan sonra tedavi oldukça zordur. Bu nedenle bası yarası oluşacak hastaların önceden tanınması ve yara gelişiminin önlenmesi çok ama çok önemlidir. Bası yaralarında tedavi lokal (bölgesel) ve sistemik olmak üzere iki ana başlık altında değerlendirilir. Bası yaralarının tedavisinde ve önlenmesinde alınacak bazı tedbirler son derece önemlidir.

Venöz ülser (varis yaraları) nedenleri, belirtileri ve tedavisi

• Venöz ülser nedir? Venöz bacak ülserleri, kronik venöz yetmezliğinin ve derin ven trombozunun istenmeyen sonuçlarıdır ve kronik alt ekstremite ülserlerinin yaklaşık %70’ini oluşturur.
• Venöz ülserler neden olur? Venöz ülserler bir toplardamar sorunu olmadan oluşmaz genellikle. Başlıca toplardamar sorunları arasında yüzeyel ven yetmezliği (varisler), derin damarlardaki kapak yetmezliği, derin damarlardaki tıkanıklıklar, perforan toplardamar yetmezliği ve kombine yetmezlik sayılabilir.
• Venöz ülser belirtileri: Venöz ülserler geniş tabanlı, kenarları belirgin olmayan genellikle çok ağrılı lezyonlardır. Venöz ülserler sıklıkla medial malleol olmak üzere, genellikle ayak bileği ve çevresinde görülürler ve bu bölgede tekrarlama sık görülür. Venöz dermatit olarak da tanımlanan kızarıklık, kaşıntı, kabuklanma gibi bulgular vardır.
• Venöz ülser tedavisi: Venöz ülserlerin tedavisinde venöz basıncı azaltmak, ödemli şişliği azaltmak, yara çapını küçültmek, ülseri iyileştirmek ve ülserin tekrarlamasını önlemek gibi temel hedefler ön plandadır. Venöz ülserlerin tedavisinde yara bakımı, bandajlama tedavisi, kompresyon çorapları, vakumlu yara tedavisi, bölgesel hiperbarik oksijen tedavisi, skleroterapi ve cerrahi tedavi gibi yöntemler uygulanmaktadır. Bandaj tedavisi bu konuda eğitim almış sağlık personeli tarafından uygulanmalıdır. Bandaj gevşek sarıldığında fayda etmez, sıkı sarıldığında da yara daha da kötüleşir.

Diyabetik ayak ülseri nedenleri, belirtileri ve tedavisi

• Diyabetik ayak ülseri nedir? Diyabetik ayak, diyabetin bir komplikasyonu olan nöropati ile periferik arter hastalığına bağlı basınç artışı ve bu duruma iltihabi bir durumun da eklenmesi ile ortaya çıkan, ektremite kaybına varabilen, ruhsal ve sosyal sorun oluşturan bir durumdur.
• Diyabetik ayak ülseri neden olur? Diyabetik ayak yaralarına neden olan faktörler arasında travmalar, yanıklar, bası, radyasyon, cerrahi işlemler, venöz yetmezlik, ayakkabı içindeki yabancı cisimler, enfeksiyonlar, ayakkabı vurması, tırnak batması, arter daralması ya da tıkanmasına bağlı yetersiz kan dolaşımının olması gibi faktörler vardır.
• Diyabetik ayak ülseri belirtileri: Ülser oluşumundan önce ülser oluşacak bölgelerde nasırlaşma olması, yüzeysel ülserler (yaralar), hissizlik, derin ülser, yumuşak doku enfeksiyonu gelişimi, derin apse, derin osteomiyelit gelişimi, ayağın bir bölümünde gangren oluşması gibi belirtiler ve bulgular görülebilir.
• Diyabetik ayak ülseri tedavisi: Diyabetik ayak ülserlerinin tedavisi bir ekip işidir ve tedavi ve takip bu konuda deneyimli bir merkezde devam ettirilir. Tedavi, kan şekeri seviyesinin kontrolünün sağlanması, lokal yara bakımı, uygun antibiyotik tedavisi, damar problemlerinin tespit edilmesi ve bunlara yönelik tedavi, ayak bakımı açısından hastanın eğitimi gibi yöntemleri amaçlar.

Marjolin ülseri nedenleri, belirtileri ve tedavisi

• Marjolin ülseri nedir? Marjolin terimi, kronik yara, inflamasyon ve irritasyon alanlarından köken alan deri kanserlerini tanımlar.
• Marjolin ülseri neden olur? Marjolin ülseri yanık skarlarına ek olarak üriner fistüllerin oluşması, basınç yaralarının bulunması, osteomiyelit, venöz ülserler veya hidradenitis süppürativa gibi yatkınlaştırıcı etkenlere bağlı gelişebilir.
• Marjolin ülseri belirtileri: Marjolin ülseri geliştikten sonra klinik seyir oldukça agresif, metastaz oranı yüksek, prognozu kötü bir ülser haline gelir. Marjolin ülserinde kötü kokulu akıntı, temas sonucu kolay kanama, tekrarlayan yaralar, lokal enfeksiyon gelişmesi gibi belirtiler de olabilir ve hem topikal hem de sistemik tedavilere rağmen büyüyen, ciddi bir doku fazlalığı gösterir.
• Marjolin ülseri tedavisi: Marjolin ülserleri genellikle topikal ilaçlar, cerrahi eksizyon, deri grefti ve radyoterapi ile tedavi edilir. Fakat geniş eksizyon yapılmamış cerrahi girişimlerden sonra ülserin tekrarlama riski yüksektir. Çok ilerlemiş marjolin ülserli olgularda agresif cerrahi ve radyoterapi bile faydasız olabilir. Bu nedenle marjolin ülserinin erken teşhisi ve tedavisi son derece önemlidir.

Benzer sağlık yazıları

1. Bacak ülserleri nedenleri ve tedavisi
2. Peptik ülser nedenleri ve tedavisi
3. Aft (ağız ülseri) nedenleri ve tedavisi
4. Mide ve duodenum ülseri nedenleri ve tedavisi
5. Wegener granülomatozu nedenleri ve tedavisi