Uçuk (herpes simpleks – HSV), bir virüs kaynaklı ortaya çıkar ve uçuk virüsünün iki cinsi vardır. Uçuk virüsü tip 1 herpes simplex ve tip 2 herpes simplex şeklinde iki ana başlık altında değerlendirilebilir.
Tip 1 HSV: Tip bir uçuk virüsü daha çok göbekten yukarıda (dudakta, ağız çevresinde, ağız içerisinde, göz ve göz çevresinde) çıkan uçuklardan sorumludur.
Tip 1 HSV: Tip iki uçuk virüsü ise daha çok bel altı ya da göbek altı bölgelerde, halk arasında genital uçuk diye bilinen uçuklar dır.
UÇUK ÇIKMASINI TETİKLEYEN FAKTÖRLER
Uçuk her yaş grubunda görülmekle birlikte, genellikle bir ilâ beş yaş arası çocuklarda çıkar. Bu yaştaki çocuklara uçuk genellikle aile bireylerinden, anneden ya da etraftaki çocuklardan da bulaşır. Fakat bazı faktörler uçuk çıkmasında tetikleyici olarak rol oynayabilir.
Bu faktörlerden bahsedecek olursak;
- Yüksek ateş,
- Dental girişimler (dişler ile ilgili girişimsel tedaviler),
- Kadınlarda genellikle adet dönemlerinde ve kansızlık problemi olduğu durumlarda,
- Bağışıklık sisteminin zayıf olduğu dönemlerde,
- Uçuk çıkan bölgenin darbe alması (yolma, ısırma, vurma, gibi) travmalar nedeniyle,
- Psikolojik sorunlarda (stres, depresyon, aşırı üzüntü, uykudan korkarak uyunma gibi).
- AIDS hastalığı varlığında,
- Bazı romatizmal ve/veya sistemik hastalıklarda (örn. Behçet hastalığı gibi),
- Kanser hastalarında ve kanser nedeniyle kemoterapi tedavisi görenlerde,
- Kortizonlu ilaç kullananlarda,
- Aşırı yorgunluk durumlarında.
UÇUK BELİRTİLERİ
Dudak uçuğu (herpes labialis) dudaklarda en sık da vermilyon sınırında yerleşim gösterir. Yanaklar, göz kapakları veya kulaklarda da çıkabilir. En fazla görülen herpes simpleks enfeksiyonudur. Trigeminal ganglion hücrelerinde gizlenen virüsün aktifleşmesi sonucunda ortaya çıkar.
Uçuk başlarken bir iki süren yanma, batma ve kaşıntı gibi belirtileri olur. Bu belirtilere takiben eritemli zeminde grup haline gelen veziküller ve erozyonlar gelişir.
UÇUK NASIL BULAŞIR?
Uçuk viral bir enfeksiyondur ve bulaşıcı özelliği vardır. Uçuk ilk çıkmaya başladığında batma ve yanma hissi ile başlar ve o bölgede kabarcıklar oluşur. Bu kabarcıklar 2 veya 5 gün içerisinde patlamaya başlar ve bu dönemde 5 ilâ 7 gün arasında başka birinin derisi ile temas edildiğinde uçuk başkasına bulaşabilir.
UÇUK TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
- Uçuk tedavisinde ilk olarak uçuğun çıkmasında herhangi bir tetikleyici faktör var ise öncelikle buna neden olan durumun tedavi edilmesi gerekir. Örneğin vücutta demir eksikliği, çinko eksikliği ve kansızlık gibi bir durum var ise bu durumlar tedavi edilmelidir.
- Uçuk tedavisinde genellikle sürülen ilaçlar kullanılır. Bu tedaviler ile geçmeyen uçuklarda ağızdan alınan antiviral ilaçlar (örn. asiklovir gibi) verilebilir. Yılda 6 defadan fazla tekrarlayan uçuklarda antiviral ilaç profilaksisi gerekebilir.
- Herpetik gingivostomatit özellikle küçük çocuklarda ağız yoluyla beslenmeyi ve sıvı alımını bozabileceğinden, sıvı kaybı gelişebilir. Bu gibi durumlarda besin desteği ve sıvı desteği uygulanması için hastanın hastaneye yatırılarak tedavi edilmesi gerekebilir.
Sık sık tekrarlayan uçukların araştırılması ve altta yatan nedenin bulunması da önemlidir.
Eğer uçuk çok sık çıkıyor ve çok ağrılı oluyor ise mutlaka bir dermatoloji uzmanına başvurulmalıdır.
Ayrıca hasta dudakları ile çok oynuyor ise (örn. dudaklarını ısırma huyu varsa, derisini kaşıyorsa, çok sıcak bir şeyler içiyorsa) uçuk çıkmasını önlemek için öncelikle hastanın bu huylarından vazgeçmesi gerekmektedir.
Bazı kişilerde güneşte uzun süre kalmakta uçuk çıkmasına neden olabilir ve bunun için güneşe çıkarken güneşten koruyucu kremler kullanılmalıdır.
BENZER YAZILARIMIZ
- Çocuklarda Uçuk Neden Çıkar
- Genital Uçuk Nedir
- Enfeksiyöz Mononükleoz Nedir
- Terramycin Göz Merhemi Nedir, Ne İçin Kullanılır
