Streptokinaz, C grubu Beta hemolitik streptokoklar tarafından salgılanan esasında enzimatik özelliği olmayan bir protein olup, streptokok kültürlerinden elde edilen dolaylı bir aktivatördür. Vücuttaki kan pıhtılarını (tromboliz) çözmek için kullanılan bir ilaçtır. Streptokinaz aslında kalp krizlerini (miyokard infarktüsü) tedavisinde kullanılır. Diğer kullanım alanları pulmoner emboli (akciğer atardamarında kan pıhtılaşması) ve arteriyel tromboembolizm’dir.
STREPTOKİNAZ KULLANIM ALANLARI (ENDİKASYONLARI)
Streptokinaz aşağıdaki durumların tedavisinde kullanılır:
- Akut transmural miyokard infarktüsü (12 saatten daha eski olmayan, kalp kasının belli bir bölümünü etkileyen tıkanma),
- Derin ven trombozu (14 günden daha eski olmayan, derin toplardamarlarının kan pıhtısıyla tıkanması),
- Akut şiddetli pulmoner embolizm (akciğer atardamarında kan akımını kesen pıhtı) oluşması durumu,
- Periferal arterlerin akut ve subakut trombozları (kalp dışındaki bütün organlara kan gitmesini sağlayan atardamarda pıhtı oluşması,
- 6 haftadan daha eski olmayan kronik tıkayıcı atardamar (arteriyel) hastalıkları,
- Merkezi retinal arter ve venlerin oklüzyonu (6-8 saatten daha eski olmayan arteriyel oklüzyonlar, 10 günden daha eski olmayan venöz oklüzyonlar).
STREPTOKİNAZ KONTRENDİKASYONLARI
- Streptokinaz’a karşı aşırı duyarlılığı olanlarda,
- Hamilelerde,
- Var olan ya da yakın zamanda geçirilmiş iç kanama durumunda,
- Kanın pıhtılaşma yeteneğinin azalmış olduğu tüm durumlarda (özellikle spontan fibrinoliz ve yaygın pıhtılaşma bozuklukları,
- Yakın zamanda geçirilmiş inme veya beyin kanaması durumu ya da kafatası ameliyatı veya omurilik ameliyatı söz konusu ise,
- Kafatasında tümör (intrakraniyal neoplazma) varsa,
- Yakın zamanda kafa travması geçirdiyseniz,
- Arteriyovenöz malformasyon (beyin atardamar ve toplardamarlarda oluşan bağlantı kopukluğu) durumu ve damarların aşırı genişlemesine bağlı damar içerisinde oluşan içi kan dolu tümörlerin varlığında,
- Kanama riski taşıyan bir tümör varlığında,
- Pankreas iltihabı (akut pankreatit) durumunda,
- Kontrol edilemeyen nitelikte olan yüksek tansiyon durumunda (hipertansiyon) ya da yüksek tansiyondan kaynaklı göz dibinde değişiklik olması durumunda (III/IV derece hipertansif değişiklikler),
- Oral antikoagülanlarla simultane tedavi ile birlikte,
- Ciddi karaciğer ve böbrek hasarı bulunanlarda,
- Kalp iç katmanlarında veya zarında bir enflamasyon varlığında,
- Halen geçirilmekte olan kalp krizi teşhisi yanlış konulmuş ve Streptokinaz ile tedavi edilmiş hastalarda, perikardit olan hastalarda kalp zarı katmanları arasındaki sıvının artması ile kalp keselerinin sıvı ile yüklenmesi durumunda,
- Kanama yatkınlığı durumunda,
- Yakın zamanda büyük bir cerrahi girişim geçirenlerde (örn. cerrahi girişimin büyüklüğüne bağlı olarak operasyondan sonraki 6. ile 10. gün),
- Yakın zamanda herhangi bir dokudan parça alınmış ise (örn. organ biyopsisi) ya da uzun süreli kapalı göğüs kalp masajına maruz kalmışsanız, bunlar gibi durumlarda Streptokinaz kontrendikedir (kullanılmamalıdır).
STREPTOKİNAZ KULLANIMI KONUSUNDA UYARILAR/ÖNLEMLER
- Yakın zamanda şiddetli mide-bağırsak kanaması (örn. aktif peptik ülser) geçirenlerde,
- Ciddi kanama riski taşıyan bir durum (örn. anjiyografi işlemi gibi) geçirilmesi,
- Yakın zamanda geçirilmiş bir travma durumunda kardiyopulmoner resusitasyon uygulaması yapıldıysa,
- Yakın zamanda herhangi bir organınızın içine inceleme amaçlı bir tüp yerleştirilmesi durumunda,
- Damar içi enjeksiyonlar uygulanması durumunda,
- Yakın zamanda düşük ya da doğum yapan kadınlarda,
- Genitoüriner hastalığı ya da idrar yollarında var olan kanama veya kanama potansiyeli varsa,
- Septik trombotik hastalık durumunda,
- Şiddetli pıhtılaşma nedeniyle gelişen damar dejenerasyonu durumunda veya beyin damar hastalıklarında,
- Tüberküloz hastalığı olanlarda,
- Mitral kapak hasarı veya atriyal fibrilasyonu olan hastalarda,
- Streptokinaz’a karşı direnç geliştiği durumlarda,
- Yakın zamanda streptokokal farenjit (boğazda bakteriyel enfeksiyon), akut romatizmal ateş, akut glomerulonefrit gibi streptokokal enfeksiyonlar geçirilmesi nedeniyle ilacın etkisinin azalması söz konusu ise,
- Daha önceden kan pıhtılaşmasını önleyen (heparin ya da kumarin türevleri) ile tedavi edilmişseniz, bunlar gibi durumlarda Streptokinaz dikkatli kullanılmalıdır.
Streptokinaz tedavisinin başında seyrek olarak; kan basıncında düşüş (hipotansiyon), hızlı kalp atımı (taşikardi) veya yavaş kalp atımı (bradikardi) hatta bazı vakalarda şoka varan durumlar görülebilir.
Çocuklarda Streptokinaz tedavisi ile ilgili deneyim bulunmamaktadır. Tedavinin çocuğa sağlayacağı yarar, ilacın riskine karşı değerlendirilmeli ve tedavi uygulanıp uygulanmayacağı buna göre karar verilmelidir.
Yaşlılarda Streptokinaz tedavisine yönelik yeterli deneyim yoktur. Tedavinin yarar/zarar oranı değerlendirilerek tedavi uygulanıp uygulanmayacağına karar verilmelidir.
Streptokinaz’ın 6 ay geçmeden tekrar verilmesi güvenli değildir.
HAMİLELİK ve EMZİRME DÖNEMLERİNDE STREPTOKİNAZ KULLANIMI
Hamilelik:
Hamileliğin ilk 18 haftası Streptokinaz kullanımı sadece hayati durumlar söz konusu ise düşünülebilir.
Daha güvenli bir alternatif tedavi olmaması dışında hamilelikte ve yakın zamanda doğum yapanlarda veya kürtaj yaptıranlarda Streptokinaz kullanılmamalıdır.
Emzirme:
Eğer Streptokinaz tedavisi gerekiyorsa emzirme bırakılmalıdır. Streptokinaz tedavisi uygulandıktan sonraki 24 saat süresince üretilen anne sütü atılmalı, bu süt bebeğe verilmemeli, bebek emzirilmemelidir.
DİĞER İLAÇLAR İLE BİRLİKTE STREPTOKİNAZ KULLANIMI
- Heparin gibi diğer pıhtı önleyici ilaçlar ile birlikte ve dekstran gibi platelet oluşumu fonksiyonunu önleyen maddeler ile birlikte kullanıldığında kanama riski artabilir.
- Streptokinaz ile uzun süreli sistemik tedaviye başlamadan önce, trombosit üretimi ya da fonksiyonu üzerinde etki eden ilaçların etkilerinin geçmesi beklenmelidir.
STREPTOKİNAZ YAN ETKİLERİ
Streptokinaz antijenik olup, daha önce Streptokinaz kullanılmış ise ya da streptokok enfeksiyonu geçirilmiş ise antikorlar oluşur ve uygulanan Streptokinaz farklı bireylerde farklı aktiviteler gösterir.
Yaygın yan etkiler;
- Mide bulantısı, kusma, ishal, epigastrik ağrı gibi sindirim sistemi sorunları,
- Baş ağrısı,
- Sırt ağrısı,
- Kas ağrısı,
- Üşüme hissi,
- Takatsizlik,
- Kanama eğilimi (mide, bağırsak ya da genitoüriner sistem kanamaları gibi),
- Burun kanamaları,
- Cilt döküntüsü,
- Ürtiker,
- Düşük tansiyon,
- Taşikardi,
- Rekürren iskemi,
- Kardiyojenik şok,
- Alerjik reaksiyonlar (örn. kırmızı kaşıntılı kurdeşenler, yüzde şişlik, nefes alıp vermede zorluk, bronkospazm),
- Bilirubin ve transminaz değerlerinde artış.
Streptokinaza bağlı anafilaksi de bildirilmiştir.
Seyrek yan etkiler;
- Beyin kanaması, göz kanaması, karaciğer kanaması, mide arkasında oluşan kanamalar ve damar yaralanmalarını içeren ciddi kanamalar,
- Kalp durması,
- Kalp kapak yetmezliği,
- Kalp keseciklerinde sıvı birikmesi,
- Kalp keseciklerinin sıvı ile yüklenmesi,
- Kalp kasında yırtılma,
- Akciğerlerde ya da periferalde pıhtı kaynaklı tıkanma,
- Beyne giden kan akımında azalmaya bağlı kalp damar bozuklukları,
- Beyin kanamasını işaret eden bulgular; örn. sersemlik, kafa bulanıklığı,
- Vücudun sağ ve sol tarafında felç,
- Huzursuzluk veya yüz, gövde ve ekstremitelerde gelişen spazm ve kasılmalar.
STREPTOKİNAZ İÇEREN BAZI İLAÇLAR
Streptase (Streptokinase) 1500.000 I.U. 1 Flakon.
Streptokinase Karma 250.000 I.U. Injection.
STUKINASE Streptokinase 15.00.000 I.U. Injection IP.
Icikinase Streptokinase For Injection I.P 15.00.000 I.U.
