Stevens-Johnson sendromu (SJS), genellikle ilaçların neden olduğu nadir görülen, hayati tehlikesi bulunan, ağır su toplanmaları ve göz, ağız, burun ve genitallerde mukoza kanamaları ile karakterize bir eritema multiforme türü cilt hastalığıdır.
STEVENS-JOHNSON SENDROMU NEDENLERİ
Stevens-Johnson sendromunun bir bağışıklık bozukluğundan kaynaklandığı düşünülmektedir. Bu duruma sıklıkla ilaçlar ve enfeksiyonlar neden olmaktadır. Genetik faktörler, Stevens-Johnson sendromuna yatkınlıkla ilişkilidir. HIV enfeksiyonu ile enfekte kişilerde Stevens-Johnson sendromu görülme oranı genel popülasyona göre daha fazladır. Bazı hastalarda ise neden tam olarak bilinmemektedir.
Stevens-Johnson sendromununa neden olabilen bazı ilaçlar;
Yaklaşık 200 ilacın Stevens-Johnson sendromu gelişiminden sorumlu olduğu bilinmektedir.
- Antibiyotikler (örn. metronidazol, ofloksasin, siprofloksasin, amoksisilin, sefpodoksim, levofloksasin, sefprozil, sefuroksim, klaritromisin, augmentin),
- Antiviral ilaçlar (örn. klorokin, favipiravir, lopinavir/ritonavir, brivudin, asiklovir),
- Antiretroviral ilaçlar (örn. nevirapin),
- Antifungal ilaçlar (örn. terbinafin, flukonazol),
- Non-steroid antiinflamatuar ilaçlar (örn. parasetamol, mefenamik asit, diklofenak, flurbiprofen, piroksikam, ibuprofen, ketoprofen, meloksikam, etodolak, indometazin),
- Antiasit ilaçlar (örn. rabeprazol, esomeprazol, omeprazol),
- Antikonvülzanlar veya antiepileptikler (örn. lamotrijin, pregabalin, fenitoin, karbamazepin, valproik asit),
- Barbitüratlar (örn. fenobarbital),
- Antidepresan ilaçlar (örn. duloksetin),
- Antimuskarinik ilaçlar (örn. mirabegron),
- Antigut ilaçlar (örn. allopurinol),
- Antiromatizmal ilaçlar (örn. leflunomid )
- Statinler (örn. rosuvastatin, atorvastatin),
- Mukolitik ilaçlar (örn. asetilsistein),
- ADE inhibitörleri (örn. ramipril),
- Diüretikler (örn spironolakton, furosemid ),
- Kalsiyum kanal blokerleri (örn. diltiazem, isoptin).
Stevens-Johnson sendromununa neden olabilen bazı enfeksiyonlar;
- Mikoplazma pnömoni,
- Herpes simpleks virüs enfeksiyonları,
- Histoplasmosis,
- Adenovirüs enfeksiyonları,
- Hepatit A,
- Enfeksiyöz mononülloozis,
- Coxsackievirus B5.
Diğer Stevens-Johnson sendromunu nedenleri;
- Akciğerin skuamöz hücreli karsinomu,
- Hodgkin lenfoma,
- Bazı lösemi türleri,
- Nadiren de aşılar ve kimyasallara maruziyet.
STEVENS-JOHNSON SENDROMU BELİRTİLERİ
Stevens-Johnson sendromunda ateş, öksürük, miyalji (kas ağrıları), artralji (eklem ağrıları) ve kırgınlık da dahil 1-14 günlük prodrom dönemin ardından hızla tüm vücuda yayılan deri döküntüleri ortaya çıkar. Hastalığa özgü cilt lezyonları başta gövde olmak üzere düzensiz atipik sedef benzeri döküntülerdir. ağız, burun, göz, anal ve genital gibi mukoz membranlarda kademeli eritem, erezyon ve psödomembranlar meydana gelir. Genellikle cilt ve mukoz membranlarda 12 saat içinde büllü lezyonlar oluşur.
Cilt tutulumunun yanı sıra hastalarda kardiyovasküler, solunum ve gastrointestinal sistem tutulumları da oluşabilmektedir.
STEVENS-JOHNSON SENDROMU TEŞHİSİ
Stevens-Johnson sendromunun teşhisi genellikle hastanın öyküsü ve fizik muayenesi ile konulsa da, tanıyı doğrulamada histopatolojik testler kullanılır.
Stevens-Johnson sendromu teşhisinde ayırıcı tanı önemlidir, çünkü ayırıcı tanıda dışlanması gereken bazı hastalıklar veya durumlar vardır.
Bu hastalıklar;
- Fiks büllöz ilaç erüpsiyonları,
- Eritema multiforme,
- Akut generalize ekzantematöz püstülozis,
- Stafilokok haşlanmış deri sendromu,
- Herpes simpleks virüs ile ilişkili eritema multiforme,
- 2. derece yanıklar,
- Ödematöz eritrodermi,
- Paraneoplastik pemfigus,
- Eksfolyatif dermatit,
- Toksik şok sendromu,
- Fiziksel ve kimyasal yaralamalar,
- Akut graft host hastalığı.
STEVENS-JOHNSON SENDROMU TEDAVİSİ
Stevens-Johnson sendromu için hastalığa özgü bir tedavi yoktur. Hastalığın erken teşhisi, eğer neden ilaç ise ilacın kesilmesi ve destek tedavisi, tedavinin temelini oluşturur.
Destek tedavisinde sıvı ve elektrolit dengesinin sağlanması, beslenme desteği, göz bakımı, yara bakımı ve en sık ölüm sebebi olan sepsisin önlenmesi yer almaktadır.
İlaç tedavisinde antiinflamatuar, immünsupresif, immünomodülatör ilaçlar ve antibiyotikler de kullanılmaktadır. Medikal tedavilere ek olarak plazmaferez tedavisi de uygulanabilmektedir. Tedavide kortikosteroid tedavisini önerenler vardır, ancak kortikosteroidlerin kullanılmaması gerektiğini bildirenler de vardır.
Benzer Sağlık Yazılarımız
* Toksik epidermal nekroliz nedenleri ve tedavisi
* Ekzema herpetikum nedenleri ve tedavisi
* Eritromelalji nedenleri ve tedavisi
