Sinüzit neden olur? (Sinüs iltihabı)
Sinüsler, yüzün ortasında burun boşluğunun etrafını çevreleyen içi hava dolu kemik boşluklara sinüs adı verilir. Sinüsler insanların dünyaya gelişinden, insanların yetişkinlik dönemlerine kadar büyüyüp genişleyen yapılardır.
Sinüsler burnun çevresinde, kafatasının içinde yerleşik olan, içi hava dolu, temel görevi burun ve genizin nemlenmesini sağlayan bir salgı üretimi olan sinüslerin iltihabına ya da inflamasyonuna sinüzit adı verilir. Tipik bir akut sinüzit oluşması genellikle soğuk algınlığı veya alerjik bir atak sonucunda fazla miktarda mukus salgılanması ile ortaya çıkar. Zarlar o kadar çok şişebilir ki sinüslerin küçük açıklıkları kapanır.
Sinüzite neden olan faktörler
Akut sinüzit neden olur : Akut sinüzitlere en sık neden olan faktörler arasında predispozan faktör rekürren üst solunum yolu enfeksiyonudur. Normal konaklarda üst solunum yolu enfeksiyonu sırasında sekresyon miktarı artar ama viskozitesinde azalma olur. Silialı hücreler hasar görebilir ve siliaların normal fonksiyonlarına geri dönmeleri aylar sürebilir. Akut bakteriyel sinüzit için var olan diğer predispozan faktörler arasında alerji, diş için yapılan girişimler, yabancı cisim bulunması (nazogastrik tüp, nazal tampon ve benzeri) ve barotravma (suya dalmak, uçak binmek gibi) nedenler sayılabilir.
Kronik sinüzit neden olur : Kronik sinüzite neden olan faktörler arasında ise alerjik rinit, hipertrofik rinit ile giden aspirin hipersensitivitesi, nazal polipozis, bazı bağışıklık sistemi yetmezliği hastalıkları,septum deviasyonu (burun eğriliği) gibi yapısal bozukluklar, kistik fibrozis ve immotil silia sendromu gibi etkenler kronik sinüzit nedenleri olabilir.
Sinüzit tipleri ve belirtileri
Sinüzit akut ve kronik olmak üzere iki şekilde oluşur.
Akut sinüzit belirtileri : Burun tıkanıklığı, baş ağrısı, geniz akıntısı, burun akıntısı ve halsizlik ile seyreden ve ilaç tedavisi ile iyileşebilen sinüzit akut sinüzit tir.
Kronik sinüzit belirtileri : Genellikle sinüslerin ağzının tıkanması ile meydana çıkan kısmen baş ağrısı, zaman zaman horlama, ses kısıklığı, koku almada bozukluk, depresyon, burun tıkanıklığı, geniz akıntısı, gün içerisinde yorgunluk, sabahları yorgun ve bitkin uyanma gibi şikayetler ile seyreden tablo ise kronik sinüzit tir.
Sinüzit teşhisi
Sinüzit teşhisinde en önemli ve en basit yöntem transilluminasyondur. Transilluminasyon maksiller ve frontal sinüslerin değerlendirilmesi için kullanılır. Bu yöntem kaba bir tanı yöntemidir ve yerini, bilgisayarlı tomografi ve endoskopik görüntüleme gibi daha gelişmiş teşhis yöntemlerine bırakmıştır. Bu yöntem kronik sinüzitlerde çok değerli bir yöntem değildir.
Sinüzit tanısında nazal kültür yapılması doğru bir sonuç vermeyebilir. Sinüs aspiratları daha doğru sonuç verir. Düz sinüs grafisi majör sinüslerin opasifikasyonu olarak teşhise yönelik fikir verebilir. Düz sinüs grafilerinde 3 temel kriter vardır. Bu kriterler sinüs opasifikasyonu, mukozal kalınlaşma ve hava ve sıvı seviyesinin saptanmasıdır.
Bigisayarlı tomografi, sinüs hastalıklarının ve özellikle sinüzitin teşhisinde günümüzde altın standart haline gelmiştir. Bilgisayarlı tomografik görüntüleme kemik yapıların detaylı şekilde görüntülenmesini ve anatomik yapısının bozukluklarını saptamada önemli bir yöntemdir.
Manyetik rezonans görüntüleme, MRG yöntemi yumuşak dokuların değerlendirilmesinde, bilgisayarlı tomografiye göre daha detaylı bilgi verir. Ultrasonografi tetkiki, sinüslerin değerlendirilmesinde çok fazla başvurulan bir yöntem değildir. Sinüs içindeki sıvının saptanmasında faydalı olabilir.
Sinüzit tedavisi
Sinüzit tedavisi, akut sinüzit ve kronik sinüzit şeklinde değerlendirilir ve tedavi yöntemleri de farklılık gösterir.
Genellikle bir üst solunum yolu enfeksiyonuna takiben ortaya çıkan baş ağrısı, burun tıkanıklığı, geniz akıntısı, burun akıntısı, halsizlik, ara ara ateş yükselmesi gibi şikayetlere neden olan akut sinüzitin tedavisi temel olarak istirahat ve ilaç tedavisidir.
Kronik sinüzit tedavisinde ise zaman zaman ortaya çıkan baş ağrısı, burun tıkanıklığı, geniz akıntısı,kötü ağız kokusu, sabahları yorgun uyanma, gün içerisinde halsizlik ve aralı olarak horlama şikayetleri ile kendini gösterir. Kronik sinüzit tedavisinde de öncelikle ilaç tedavisi denenir. İlaç tedavisine yanıt vermeyen sinüzit tipi genellikle sinüs ağızlarının tıkalı olmasıdır. Kronik sinüzit ilaç tedavisine yanıt vermiyor ise iki farklı cerrahi tedavi uygulanabilir. Bu cerrahi yöntemlerden biri, endoskopik sinüs cerrahisi, diğeri ise balon ile sinüzit tedavisidir.
Sinüzit tedavisinde uygulanan cerrahi yöntemler
Sinüzit cerrahi tedavisi
Balon ile sinüzit tedavisi nedir :Kronik sinüzitin cerrahi tedavisinde endoskopik sinüs cerrahisi ya da balon ile sinüzit tedavisi şeklinde yapılır. Balon ile sinüzit tedavisi endoskopik sinüs cerrahisine alternatif olarak uygulanmaya başlayan daha kolay, daha az travmatik, iş gücü kaybı daha az olan, günübirlik ve ameliyat edildiği gün hastaların taburcu edildiği daha basit bir yöntemdir.
Balon ile sinüzit tedavisinde burun dışından hiç bir kesi uygulamadan, doktorun bir elinde kamera, bir elinde balon kateter yardımı ile burun boşluğu içerisinden girilir ve tıkalı olan sinüs kapısını aralayarak, sinüsün ağzını iyice genişleterek sinüsün antibiyotikler ile yıkanması ve iltihabın temizlenmesi işlemi yapılır.
Endoskopik sinüzit tedavisi nedir : Kronik sinüzitin cerrahi tedavisinde endoskopik sinüs veya balon sinüzit tedavisi şeklinde yapılır. Endoskopik sinüs cerrahisi daha çok burun kökünde etmoid sinüslerin tutulduğu ya da polipler nedeni ile ortaya çıkan kronik sinüzit durumlarında yapılır.
Endoskopik sinüs cerrahisi kamera karşısında doktorun bir elinde kamera, diğer elinde bazı cihazlar eşliğinde burun dışından hiç bir kesi yapılmadan burun boşluğuna girilerek tıkalı olan sinüs ağızlarını açmak için sinüsler içerisindeki enfekte kısmın temizlenmesi ve antibiyotikler ile yıkanması şeklinde yapılır.
KBB hastalıkları ile ilgili benzer sağlık konuları
- Geniz eti nedenleri ve tedavisi
- Burun eğriliği nedenleri ve tedavisi
- Burun akıntısı neden olur
- Burun tıkanıklığı neden olur
