Paylaş

Tweetle

Paylaş

E-posta

Diyabetik nefropati nedenleri, belirtileri ve tedavisi

Diyabetik nefropati, uzun süredir devam eden ya da yeterli kontrol altına alınmamış diyabetis mellitustan (şeker hastalığından) kaynaklanan böbrek hasarıdır. Bu bozukluk, böbreklerdeki kılcal damarların (minik kan damarlarının) hasarını ve dokuların sertleşmesini içerir.

Sonuç olarak, bu durumda böbreklerin kanı verimli biçimde ve iyi bir şekilde süzme yeteneği zamanla azalır. İdrarda protein kaçağı başlayabilir ve buna bağlı olarak vücuttaki protein depoları tüketilebilir.

Şiddetli vakalarda kronik böbrek yetmezliği gelişebilir. Bu hastaların genelinde hipertansiyon vardır. Şeker hastalığına bağlı gelişebilecek herhangi bir böbrek hasarı bakımından hastaların düzenli takip edilmeleri ve zamanında tedavi edilmeleri gerekir.

Şeker hastalarında böbrek hasarı neden olur?

Şeker hastalarında hasar oluşan organlardan biri de böbreklerdir. Böbrekler, kanı temizleyen filtrelerdir. Atıkları ve filtre edilmiş sıvıyı gerekli yerlere gönderirler. Böbreklerdeki küçük filtreler ”glomerül” diye adlandırılır.

Böbrekler sağlıklı çalıştığı sürece atardamar, kan dolaşımındaki kanı ve atıkları böbreklere getirir. Glomerül, kanı temizler ve ardından atıklar ve fazla sıvı idrar aracılığı ile vücuttan atılır. Temiz kan böbreklerden ayrılır ve damar yolu ile kan dolaşımına karışır.

Vücut sağlığını koruyabilmek için proteine ihtiyaç vardır. Böbrekler sağlıklı durumdayken, glomerüller proteinin (albuminin) vücutta kalmasını sağlar. Sağlıklı böbrekte idrarda protein bulunmadığı gibi, böbreklerde bozulmalar başladığında idrarda protein görülür.

Böbrek hastalığı, sık görülen uzun vadeli diyabet komplikasyonlarından biridir ve genellikle şeker hastalarının üçte birinde görülen bir sorundur. Yüksek kan şekeri ve yüksek kan basıncı böbreklerdeki filtrelere zarar verir ve böbreklerin işlevini bozar.

Diyabetik nefropati hastalığında evreleme nasıl yapılır?

Diyabetik nefropati genellikle beş evrede seyreder.

• Evre 1 diyabetik nefropati nedir? Birinci evrede böreklerde küçük bir büyüme ile birlikte filtrasyon hızında artış vardır.
• Evre 2 diyabetik nefropati nedir? İkinci evre sessiz dönem olduğu gibi böbreklerdeki artmış filtrasyon hızı devam eder ve 10-15 yıllık bir süreci içerir. Bu süreç içerisinde tanı genellikle sadece böbrek biyopsisi ile konulabilir.
• Evre 3 diyabetik nefropati nedir? Üçüncü evrede mikroalbuminüri görülür. Böbrek filtrasyon hızı normal seviyede seyredebilir. Kan basıncı normal olabileceği gibi, yükselmiş olarak görülebilir ve geceleri meydana gelen kan basıncı düşüklüğü görülmeyebilir.
• Evre 4 diyabetik nefropati nedir? Dördüncü evrede böbrek filtrasyon hızı normalin altına düşmeye başlar. İdrarda albümin miktarı artmaya devam eder. Bu durumda çoğunlukla hipertansiyon ve idrar tetkikinde mikroskopik hematüri (idrarda kan görülmesi) ortaya çıkar.
• Evre 5 diyabetik nefropati nedir? Beşinci evrede ise böbreklerin işlevini kaybettiği ve böbrek yetmezliğine geçiş dönemidir. İdrarda net görülen proteinüri vardır. Bu evrede gereken önlemler ve tedavi 5-7 yıl içerisinde yapılmaz ise böbrek yetmezliği başlar ve böbrek nakli, diyaliz problemleri ile devam eden zor bir yaşam sürecine girilir.

Tip 1 diyabet hastalarında hastalığın tanısı konulduktan 5 yıl sonra, tip 2 diyabet hastalarında hastalık tespit edildikten hemen sonra diyabetik nefropati tahlillerinin düzenli olarak yapılması ve takip edilmesi gerekir.

Diyabetin neden olduğu böbrek hastalığı belirtileri

Böbrek hasarları uzun süre hiç bir belirti vermeyebilir.

Böbreklerde iltihabi veya başka rahatsızlıklar başladığında, idrar yaparken ağrı ve yanma, sık sık tuvalete gitme ihtiyacı, bulanık yada kanlı idrar, ani ateşlenme veya çok fazla üşüme-titreme, sırtta ya da kaburganın iki yanında ağrı, mide ağrısı ve bulantısı, halsizlik, ellerde ve ayaklarda şişlik (ödem) gibi belirtiler görülebilir.

Bu belirtiler böbrek yetmezliği, idrar yolu iltihabı ya da böbrek ile ilgili iltihabi rahatsızlıkların belirtileri de olabilir, bu nedenle bu belirtileri yaşayan kişiler, şeker hastası olsun ya da olmasın iç hastalıkları veya üroloji uzmanlarına başvurmaları ve gereken tahlillerin yapılması böbrek yetmezliği gelişmeden önlemin alınması için çok ama çok önemlidir.

Diyabetik nefropati teşhisi

Böbrek hastalıkları tanısı için herhangi bir hasarın oluşup oluşmadığını en erken anlama yöntemi 3-6 aya aralar ile en az iki defa idrar tahlili incelemesi, idrarda albümin (mikroalbuminüri) düzeyinin ölçümü ve bu tahlil sonuçlarının devamlılık göstermesi ve kanda kreatinin testinin yapılması gerekir.

Böbreklerdeki hasar büyüdükçe böbrekler daha fazla albümin sızdırır. Bu durum proteinüri (makroalbuminüri) olarak adlandırılır. Bu sorun kandaki atıkların devamlı artmasına neden olur ve böbrekler işlevini tamamen kaybedene kadar devam eder.

Diyabet kaynaklı böbrek hasarları diyabetik nefropati olarak adlandırılır. Nefropati iki böbreği de aynı anda etkiler.

Diyabetik nefropati tedavisi ve korunma yöntemleri

Diyabetik nefropatinin önlenmesinde bozukluğa neden olduğu bilinen risk faktörlerini ortadan kaldırmak önemlidir. Nefropatinin oluşumunda en önemli faktörler, yüksek kan şekeri ve yüksek kan basıncı (hipertansiyon) dur.

Diyabetik nefropatinin tedavisinde kan şekeri kontrolünün sağlanması, kan basıncının kontrol altında tutulması, hipertansiyon var ise tedavisinin yapılması, idrar yolu enfeksiyonlarının zamanında tedavi edilmesi, sigara kullanımı var ise kesinlikle bırakılması, diyetin – beslenme tarzının düzenlenmesi, tuz alımının kısıtlanması, protein alımının düzenlenmesi, kan yağlarının kontrol altında tutulması, düzenli egzersiz ve yürüyüş yapılması, fazla kilo problemi var ise verilmesi gibi tedavi yöntemleri uygulanır.

Yani diyabetik nefropati tedavisi gelişen ve sebep olan rahatsızlıklara yönelik yapılır.

Şeker hastalarında böbrek hasarları nasıl önlenir?

Benzer sağlık yazıları

1. Kronik böbrek yetmezliği nedir
2. Akut böbrek yetmezliği nedenleri ve tedavisi
3. Şeker hastalığı ve korunma yöntemleri
4. Şeker hastalığı neden olur
5. Şeker hastalığı ve sinir hasarları