Diyabet ve sağlıklı beslenme
Şeker hastası (diyabetli) kişi tip 1 veya tip 2 diyabetli, kolesterol sorunu, yüksek tansiyon sorunu olsa ya da ek olarak hiç bir rahatsızlığı olmasada normal oranlarda gıdalarını almaları gereklidir. Nedir ? günlük gıdaların % 50 – % 60’ı karbonhidratlardan, ortalama % 20 civarını yağlardan, % 10’unu doymamış yağlardan ve % 15 – 20 civarınıda saf proteinlerden alınması gerekmektedir. Çünkü, vücuttaki karaciğer, kalp ve beyin gibi organlar alınan bu karbonhidratları enerji olarak harcarlar.
Bu karbonhidrat yeteri kadar alınamaz ise vücuttaki kaslar ve yağlar karaciğerde glukoneogenez denilen sistem ile tekrar şekere çevrilerek enerji olarak kullanılır ve böyle bir durumda gıdalardan fayda alınamadığı gibi, hemde organ hasarı ve karaciğer yağlanması meydana gelir.
% 10-15 yağ alımı ihtiyacının nedeni ise, A, D ve K vitaminleri kalın bağırsaktan ince bağırsaktan sadece yağlar ile birlikte emilir ve hiç yağ alınmaz ise bu vitaminlere bağlı sindirim eksiklikleri meydana gelir. % 15-20 civarında protein alınması zorunluluğu ise, vücudun temel yapı taşı proteinlerinde yapı taşı olan aminoasitlerdir ve günde belli oranda bunlar ile beslenmek gereklidir. Fakat diyabetli hastalar, bu besinleri düzenli miktarlarda alır iken, aynı zamanda ilaçlarını, doktor kontrollerini ve egzersizlerini dikkat etmeleri çok önemlidir.
Şeker hastaları nasıl beslenmeli
Şeker hastalarına yasak olan yiyecekler
Diyabet hastalarının özellikle kaçınması gereken gıdalar, şeker ve glukoz içeren gıdalardır. Örneğin. çikolatalar, pastalar, börekler, kekler, evde kullanılan şeker, fazla miktarda karbonhidrat ile yapılan tatlılar gibi gıdaların yenmesi hastanın bir haftalık şeker ayarını bozabilir.
Salam, sosis, sucuk pastırma gibi salamura besinler, sakatatlar gibi besinlerin yenmesi zararlıdır. Ayrıca içerisinde çok fazla sos, kızarmış yağ ve yanık yağlar bulunan fast footların (tostlar, sandviçler) yenmesi özellikle diyabetli hastalar için çok sakıncalıdır. Çünkü, haftada bir iki öğün bile fast foot yemeleri durumunda 4-5 günlük şeker seviyeleri bozulur.
Bu nedenle düzenli, doktorlarının tavsiye ettiği kadar meyvelerini, ekmeklerini, bisküvilerini, az yağlı peynirlerini, yoğurtlarını, sütlerini, sebze yemeklerini, salatalarını, baklagillerini, tahıllarını, etlerini, balıklarını, tavuklarını ve benzeri ev yemeklerini yiyerek kendilerini iyi bir beslenme planı yapabilirler. Haftada 1 defa kahvaltıdan önce aynı kıyafetler ile tartılmaları ve kilolarını kaydetmeleri normal kilolarını korumaları ve düzenli olarak yürüyüşlerini, egzersizlerini yapmaları oldukça önemlidir.
Diyabet ve beslenme
Şeker hastaları tatlı yiyebilir mi?
Şeker hastalarının tatlı yemeleri uygun değildir. Çünkü, tatlıların içerisindeki glukoz oranı, yapıldıkları una bağlı karbonhidratın kalorisi ve içerisinde bulunan şekerin kalorisi kan şekeri ayarını kesinlikle bozucu bir etkiye sahiptir. Tatlı yedikten sonra ilaç veya insülin dozunu düzenleyebilmek için arttırmak ta tedaviyi kötü yönde etkiler. Bu yüzden diyabetik hastaların tatlı yememeleri gereklidir. Şeker seviyeleri yükselmeyen ve düzenli giden şeker hastaları doktor kontrolünde ayda bir iki defa, içerisinde tatlandırıcı olan sütlü tatlılardan yiyebilirler.
Şeker hastalarının alkol kullanması sakıncalı mı?
Diyabetli hastaların alkol kullanması doğru değildir. Çünkü, hem alkolün kendisine bağlı karbonhidrat kalorisi, hemde tatlandırıcı olarak içerisinde kullanılan maddeler veya yapıldığı meyvenin kendi şekeri ve kalorisi vardır ve bu maddeler hastaların gıdalardan alması gereken kalori yerine geçerek, kan şekeri yüksekliğine yol açabilir.
Alkol erken dönemde kan şekeri yüksekliğine, geç dönemde ise karaciğere verdiği hasar yüzünden düşük şekere neden olabilir. Fakat, sosyal yaşamda çok gerekli olur ise, doktorun tavsiyesine uyarak çok az viski veya rakı o öğünde alınacak ekmek ile yer değiştirmek şartı ile şeklinde alkol kullanılabilir. Şeker hastalarının hiç bir şekilde alkol ve sigara kullanmaması en doğrusudur.
Sağlıklı beslenme ile ilgili benzer sağlık yazıları
- Kalp ve damar hastalıklarında beslenme
- Yaz aylarında sağlıklı ve doğru beslenme
- Şeker hastaları oruç tutabilir mi
- Böbrek yetmezliği ve beslenme
