Safra kesesi nedir? Safra kesesi taşı belirtileri
Safra kesesi karaciğerin ön alt yüzünde, ters bir armut şeklinde duran bir kese şeklinde yerini alır. Safra kesesi, içerisinde safrayı biriktiren bir organdır ve karaciğerden gelen safra bu kesenin içerisinde bekler. Safra kesesi akışkan olan sarı renkte safra sıvısını daha koyu bir kıvama getirir ve orada bekletir. Yemek yenildiğinde, özellikle yağlı yemekler yedikten sonra safra kesesi kasılır ve içerisinde koyulaşmış olan safra sıvısını onikiparmak bağırsağına akıtır. Safra sayesinde yağ sindirimi sağlanır ve özellikle yağda eriyen vitaminler (A-D-E ve K) vitaminlerinin emilimine yardımcı olur. Safra olmadan bu vitaminlerin emilimi de olmaz.
Safra taşları nasıl oluşur?
Safra kesesi taşlarının oluşumunda, safranın işlevi ve safra kesesinin kendisinin rahatsızlığı önemlidir. Safra karaciğerden akışkan olarak aktığında içinde kolesterol, safra tuzları ve lesitin gibi bir takım maddeler vardır ve bunların belli oranlarda olmaları gerekir. Fakat bu maddelerin oranları değişir ve kolesterol doğrultusunda çökelti artar ise safranın içerisinde çökelti olma hızı artar. Bu durumda safra çamuru ya da safra kumu denilen bir çökelti safra kesesinin içinde birikir ve bu çökeltinin içerisine bazı mikroorganizmalar karışır ve daha sert bir çekirdek oluşur ve etrafına kristaller yapışarak safra taşlarını oluşturur.
Safra kesesi taşları belirtileri
Safra kesesi taşları genellikle iki şekilde anlaşılır. Hasta safra kesesinde taş olduğunu bilmeden yaşamını devam ettirir ve bu durumda bazı sindirim sistemi şikayetleri, midede ekşime, yanma, midesinde gastrit ya da ülser varmış gibi şikayetler, bazen karında şişkinlik ve gaz şikayetleri, bazende sırta vuran romatizma ağrısı gibi ağrı şikayetleri, bazı hastalarda şişkinlik nedeni ile kalpte ritim bozukluğu şikayetleri görülebilir. Safra taşı oluşumu nedeni ile, safra kesesinde akut iltihaplanma, safra kesesi delinmesi, safra kesesindeki bir taşın düşerek ana safra kanalını tıkaması nedeni ile sarılık oluşması ya da bu taşların düşerken pankreas kanalını da zedelemesinden dolayı pankreatit rahatsızlığının meydana çıkması gibi birtakım komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Bu rahatsızlıklar önemlidir ve mutlaka tedavi edilmelidir.
Safra kesesi taşı teşhisi
Safra kesesi taşı hastalığında en değerli tanı yöntemi ultrasonografi (USG) dir. Radyoopak taşlar düz karın grafisinde de görüntülenebilir. Bunun dışında manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ve bilgisayarlı tomografi (BT) yöntemi, sintigrafi yöntemleri ultrasonografi sonucunun net olması durumunda bazen gerekebilir.
Safra kesesi taşlarında ilaç tedavisi faydalı olur mu?
Safra kesesi taşı nasıl çıkarılır
Safra kesesinde taş tanısı konulan hastalarda birtakım ilaçlar ya da solüsyonlar ile bu taşlar eritilmeye çalışılmıştır ve son 40-50 yıldır bu yöntemin üzerinde durulmuştur. Fakat bu yöntemde tedavi süresi hem uzun sürmekte hemde tedaviden sonra taşlarda tekrarlama görülmektedir. Çünkü safra taşı oluşumunda safranın işlevini yeteri kadar yapamaması ve kasılma yeteneğini kaybetmesidir. Safra kesesi taşı olan hastalarda sadece taşları alma tedavisi uygulanmıştır. Fakat sadece safra kesesi taşları alınan hastalarda 6 ay veya 1 yıl sonra taşlar tekrar oluşmuştur. Bu nedenle günümüzde safra kesesi taşlarının tedavisi safrayı cerrahi olarak alma şeklinde yapılır.
Ancak anestezi alamayacak kadar yaşlı ve düşkün hastalarda bu yöntemler tercih edilir.
Safra kesesi taşları için ameliyat gerekli midir?
Safra kesesi taşı olan hastalarda mutlaka cerrahi yöntem ile safra kesesinin çıkartılması, ameliyat ile alınması yöntemine baş vurulur. Bu yöntem laparoskopik denilen yöntem ile uygulanır. Safra kesesi taşları mutlaka cerrahi olarak tedavi edilmelidir. Çünkü tedavi edilmez ise hastada daha büyük sorunlara ve uzun süre tedavi gerektiren komplikasyonlara yol açabilir.
Safra kesesi taşı tedavisinden sonra tekrar taş olur mu?
Safra kesesi taşları eritme tedavisi ile tedavi edilir ise ki, bu tedavi 6-9 ay civarı sürmektedir. Bu tedavi yöntemi ile tedavi edilen taşlar tedaviden 6 ay 1 sene sonra tekrarlayabilir. Safra kesesi taşları, sadece taşlar alınarak tedavi edildiğinde bu taşlar tekrar oluşmaktadır. Sonuç olarak safra kesesi taşlarının eritilmesi ya da sadece taşların çıkarılması tedavisi çok kesin tedavi yöntemi olmaz. Tüm gelişmiş ülkelerde safra kesesi taşı hastalığı bulunan hastalarda safra kesesinin cerrahi olarak çıkarılması işlemi tercih edilmektedir.
Safra kesesinde taş oluşumu nasıl engellenir?
Safra kesesi taşlarını eritebilmek için birtakım çalışmalar yapılmıştır. Fakat bu yöntem ile eritilen safra taşları yeniden oluşmuştur. Safra kesesi taşı oluşumunda beslenmenin nasıl bir etkisi olduğu göz nünde bulundurulduğunda, en önemlisi bol su içmektir ve su safranın akışkanlığını sağlar. Diğer beslenme şeklinde taşın oluşumunu engelleyecek bir beslenme şekli yoktur. Fakat aşırı yağlı beslenme (çikolata, yağda yapılan yumurta, kafein) gibi gıdalar çok fazla tüketildiğinde safra kesesinin kasılması artar ve karnın sağ üst kadranında ağrıya neden olur. Ayrıca safra kesesi taşı oluşumunda doğum kontrol ilaçları ve fazla kilolu olmak risk faktörü sayılabilir.
Böbrek taşı neden olur?Gastrit neden olur?Sırt ağrısı neden olur?
