Gastroözofageal reflü hastalığı nedir?
Reflü hastalığı, alt özofagus kapağının çeşitli zaman dönemleri içerisinde düzgün bir şekilde kapanmadığı veya kendiliğinden açılmadığı durumlarda gastroözofageal reflü (GÖRH) meydana gelir. Böylece midenin asidik içeriği, yemek borusuna ve bazen daha da üst seviyelere kadar yükselir.
Gastroözofageal reflü hastalığına neden olan faktörler
Mide üzerindeki basıncın artması, yutulan gıdaların dışarıya atılmasının normalden uzun sürmesi veya mide asidinin aşırı üretimi reflü gelişmesine katkıda bulunabilir. GÖRH, herhangi bir yaş veya cinsiyetteki insanları etkileyebilen çok yaygın bir hastalıktır. Özofajiyal inflamasyon (yemek borusu iltihabı) ile veya iltihap olmadan kendini gösterebilir ve daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
- Mide fıtığı (Hiatus hernisi)
- Gastrit (mide iltihabı)
- Bazı sistemik hastalıklarda mide tutulumu
- Safra taşları, safra polipleri
- Gebelik, adet dönemleri, menopoz dönemleri gibi hormonal değişiklikler
- Obezite
- Sigara içme
- Bazı ilaçlar (doktorunuza danışınız)
- Tıkayıcı uyku apnesi
- Zolinger Ellison sendromu
- Hiperkalsemi (kalsiyum yüksekliği)
- Genel gıdalar (çikolata, kafeinli veya alkollü içecekler, turunçgiller, yağlı ve kızartılmış gıdalar, sarımsak ve soğan, naneli aromalar, baharatlı yiyecekler ve domates bazlı gıdalar)
- Yemek yedikten hemen sonra iki buçuk, üç geçmeden yatmak gibi faktörler reflü hastalığına neden olan veya var olan reflüyü tetikleyen faktörlerdir.
Gatroözofageal reflü hastalığı belirtileri
Bazen, midenin asidik içeriği yemek borusuna doğru yükselir ve bu yüzden göğüs kafesinde ya da boğazın arka tarafında bir yanma hissi, ağrı ya da asitten dolayı acı veya ekşi bir tat duyulabilir. Buna gastro-özofajiyal reflü (GÖR) atağı denir. GÖR atakları kalıcı veya daha sık hale geldiğinde (haftada iki defadan daha fazla) bu durum bir hastalık olarak adlandırılır gastroözofageal reflü hastalığı (GÖRH) meydana gelir ve bu durum tedavi gerektirir.
Belirtiler genellikle yemek yedikten sonra veya yatarken ortaya çıkar.
- Göğüs yanması (mide veya göğüs kemiğinin arka kısmından boyun ve boğaza doğru yayılan yanma hissi)
- Acı veya ekşi tat (boğaz veya ağızda asit nedeni ile hissedilen acı veya ekşi tat)
- Öksürük nöbetleri ve hırıltı (asidik içerik hava yollarına kadar giderse astım hastalığı belirtileri benzer şikayetler)
- Ses kısıklığı (asidik içerik ses tellerine ulaşırsa)
- Sırt ağrısı (mide yanması hissi ile beraber ortaya çıkarsa, kalp krizi ağrısını taklit edebilir)
- Gıdaların ağız içine geri gelmesi hissi
- Ağız kokusu
- Bulantı
- Kilo kaybı
Gastroözofageal reflü hastalığının neden olduğu komplikasyonlar
Gastroözofageal reflü hastalığı komplikasyonlara neden olabilir ve bu komplikasyonlar kalıcı olabilir ya da tedavi gerektirir.
- Yemek borusunun daralmasına, dolayısıyla tıkanmasına ve yutma güçlüğüne yol açabilen yemek borusu iltihabı (özofajit)
- Farenjit (yutak iltihabı)
- Kanamaya neden olabilen yemek borusu ve mide ülseri
- Diş çürümesi ve diş eti iltihabı, ağız yaraları
- Emilimin bozulması
- Geniz akıntısı
- Akciğerlerin süreğen iltihabı (astımı kötüleştirebilir) ve solunum problemleri
- Yemek borusunun normal örtü hücrelerinin vücudun başka yüzeylerini döşeyen hücrelerle değiştirildiği kanser öncesi bir durum (Barret özofagus)
- Yemek borusu kanseri gibi komplikasyonlar gastroözofageal reflü hastalığı nedeni ile görülebilen komplikasyonlardır.
Gastroözofageal reflü hastalığı nasıl tedavi edilir?
Gastroözofageal reflü hastalığında ilaç tedavisi nedir: Antasitler veya mide de asit üretimini azaltan ilaçlar (H2 reseptör antagonistleri veya proton pompası inhibitörleri) kullanılır. Belirtilerin devam etmesi ya da kötüleşmesi durumunda, yaşam tarzı değişiklikleri veya ilaçların fayda göstermediği çok şiddetli durumlarda ilave dozlar veya ilaçlar gerekebilir.
Gastroözofageal reflü hastalığında cerrahi tedavi nedir?: Ömür boyu sürecek bir tedavi beklentisi olması durumunda cerrahi tedavi uygulanabilir. GÖRH, belirtileri genellikle tedavinin ilk haftaları içinde tamamen (veya neredeyse tamamen) giderilebilse de, semptomların tekrar etmesini veya komplikasyon gelişimini önlemek için hayat boyu tedavi ve yaşam tarzı değişikliğinin ve beslenme değişikliğinin sürdürülmesi gereken kronik bir hastalıktır.
Gastro özofageal reflü hastalığında yaşam tarzı değişikliği nedir?: Uygun beslenmenin seçilmesi, aşırı kilolu olma durumunda kilo vermek, yemek yedikten sonraki 3 saat içerisinde uzanılmaması (geç saatlerde beslenmenin önlenmesi), yatağın başının yükseltilmesi, sigara ve alkollü içeceklerin, gazlı içeceklerin içilmemesi gibi tetikleyici faktörlerin önlenmesidir.
Reflü hastalarına zararlı içecekler
Reflü hastalarının bazı içeceklerden uzak durmaları gerekmektedir.
- Alkol
- Sigara
- Kola ve gazoz gibi gazlı ve asitli içecekler
- Soda ve meyveli sodalar
- Konsantre meyve suları
- Portakal suyu
- Kahve
- Fazla çay ve demli çay
- Sıcak çikolata
- Limonata gibi içecekler hem reflü hastalığını hem de mideye ait diğer sorunları kötüleştirir, bu nedenle bu içeceklerden mide sorunları olan kişilerin uzak durması gerekir.
Reflü hastalarına zararlı yiyecekler
Reflü hastalarının bazı yiyeceklerden de kaçınması gerekmektedir.
- Çikolata ve bisküvi-gofret tarzı hazır gıdalar
- Fast food tarzı gıdalar, pizza ve hazır köfte gibi gıdalar
- Kızartılarak pişirilen tüm yiyecekler
- Ağır yağlı yemekler
- Çok fazla hamur işi tüketmek
- Pasta, kakolu kek ve benzeri yiyecekler
- Şanti, krema, kaşar peyniri gibi süt ürünleri
- Soğuk ve aşırı sıcak yenilip içilen her şey
- Domates ve domates sosu içeren yiyecekler
- Ketçap ve mayonez tarzı soslar
- Sucuk, salam, sosis, pastırma gibi et ürünleri
- Turşular, ekşiler, baharatlar gibi birçok yiyecek reflü hastalığını ve mide sorunlarını kötüleştirir, bu nedenle reflü ve mide sorunu olan hastaların bu tür yiyeceklerden uzak durması gerekir.
Gastroözofageal reflü hastaları nelere dikkat etmeli?
Reflü hastalarının dikkatli tüketmesi veya dikkat etmesi gereken bazı besinler de vardır. Kuru fasulye, nohut, börülce, bakla ve benzeri baklagiller familyası yiyeceklerde şişkinlik, gaz veya ağrıya neden olabilir. Çiğ yenen sebzelerden bazıları sarımsak, soğan, pırasa, lahanagiller gibi sebzeler de gaz sorunu oluşturur. Bütün bu besinler insan vücudunun ihtiyacı olan aslında çok yararlı besin gurubu olduğundan yemeyin denilemez fakat ya daha az ya da iyi pişirerek, kısık ateşte pişirerek tüketilebilir.
Hastalar kendilerini neyin rahatsız ettiğini bilirler zaten ve en az nasıl etkileniyorlar ise o şekilde beslenebilirler.
Çiğ yenen meyveler de dokunabilir. Meyveleri az suyla ve az pişmiş ve şekersiz komposto olarak tüketebilirler.
Aynı zamanda aspirin, ağrı kesiciler ve antibiyotiklerin dikkatli kullanılması gerekir. Bu tür ilaçlar doktor vermedikçe ya da gerekmedikçe kullanılmamalıdır.
Özellikle yemek yedikten hemen sonra yatılmamalıdır. Çünkü mide asit yoğunluğu yatınca artmaktadır. Yatmak zorunda kalınır ise başınızı ve boynunuzu yüksek yastık üzerine koymak iyi gelebilir.Günümüzde reflü minderleri bulunmaktadır ve hastalar bu minderlerden kullanabilirler.
Kötü alışkanlıkları var ise (sigara, alkol veya alkollü içecekler gibi) bunlardan uzak durmaları çok önemlidir.
Öğünlerini az ve sık yiyerek kendilerini bu sorundan koruyabilirler.
Yemeklerden hemen önce, hemen sonra ve yemek sırasında mümkün olduğunca sıvı alınmamalıdır.
Yenilen ve içilen her şeyin aşırı sıcak ve soğuk değil ılık olması gerekir.
Sabahları aç karnına aşırı sıvı alımından kaçınılması gerekir.
Reflü hastalarının kilo sorunları var ise bir diyetisyen yardımıyla vermeleri gerekir. Kilo vermek hastalıkta zorlaşıyor ise bunu doktor kontrolü altında yapmaları daha kolay olur ve düzenli yürüyüş yapmak etkili olur. Pes etmeden en az bir sene düzenli yürüyüş kilo vermede işe yarar. Bu sayede ideal kilolarına kavuşabilirler.
Ayrıca reflü hastaları karın bölgelerini sıkan (pantolon, etek, kemer gibi) giysilerden kaçınmaları gerekir.
Stres her ne kadar reflüyü çok etkilemez diye bilinse de aslında stresin oldukça etkilediği bazı hastalarda görülmüştür ve bazı hastaların stres yüzünden mide kanaması geçirdikleri bilinmektedir, bu nedenle stresten de kaçınmak gereklidir.
Benzer sağlık yazıları
- Gastroözofageal reflü hastalığı nedenleri, belirtileri ve tedavisi
- Dil ve ağız yaraları neden olur
- Özofajit (yemek borusu iltihabı) nedenleri, belirtileri ve tedavisi
- Barret özofagus nedenleri, belirtileri ve tedavisi
- Yemek borusu (özofagus) kanseri neden olur