Paylaş

Tweetle

Paylaş

E-posta

Raynaud hastalığı nedir?

Raynaud hatalığı el ve ayak parmaklarını besleyen küçük atardamarların soğuğa maruz kaldıklarında aniden kasılarak daralmaları sonucu ortaya çıkan bir damar hastalığıdır. Raynaud hastalığı durumunda parmaklara giden kan akımının kesilmesine ve buna bağlı olarak solukluğa sebep olan bir durum ortaya çıkar. Raynaud hastalığından el parmakları ayak parmaklarına göre daha sık etkilenir. Raynaud hastalığı primer (neden olmaksızın ortaya çıkan) raynaud hastalığı şeklinde de adlandırılır. Sıklıkla genç erişkin (40 yaşın altındaki) kadınlarda görülen raynaud hastalığının nedeni bilinmemektedir.

Raynaud hastalığı belirtileri

Özellikle soğuğa karşı uzuvların vücut ısısı düşer. Raynaud hastalığı Vazospastik bir bozukluk olup, el ve ayak parmaklarının renginin değişmesine neden olur. Raynaud hastalığında görülen belirtiler herhangi bir neden olmaksızın gelişir. El ve ayak parmakları veya vücut soğuğa maruz kaldığında kan akımının kesilmesi sonrası parmakların rengi beyaza döner.

Raynaud hastalığında ataklar heyecanlanma nedeni ile de kendini gösterebilir. Kan akımı tekrar yavaş yavaş başladığında renk mavileşir; parmaklar ısınıp normal kan akımı geri döndüğünde parmakların rengi kırmızı olur. Atak sırasında parmaklarda karıncalanma, yanma ve uyuşukluk olabilir.

Bazı nadir olgularda arter duvarları zamanla kalınlaşır, kan akımında kalıcı azalma meydana gelir; bu gibi bir durumda da parmak uçlarında ağrılı ülserler (yaralar) açılması ve/veya kangren (doku ölümü) oluşması gibi durumlar ortaya çıkar. Raynaud hastalığında sebep vazospazm (damar kasılması) ise parmaklarda nekroz (doku ölümü) görülmez. Nekrozu (doku ölümünü) meydana getiren etken genellikle erkeklerde ateroskleroz (damar içi yağlanma) durumu, kadınlarda da bağ doku hastalığıdır.

Raynaud hastalığı teşhisi

Raynaud hastalığı teşhisi için yapılan fiziksel muayenede nöbetler dışında bulgular görülmez. Muayene bulgularında deri ve tırnak küçülmeleri, ayak başparmak kıllarının dökülmesi teşhiste yardımcıdır. Bazı Raynaudlu hastalarda ülser (yara) veya yara izleri, morarma veya kalıcı renk değişiklikleri hastanın fizik muayenesinde görülebilir. Primer (nedensiz gelişen) Raynaud hastalığında hastalar genellikle 20-25 yaşlarında, soğuğa karşı hassasiyetliği olan kadınlardır.

Ateroskleroza bağlı ortaya çıkan Raynaud hastalığında hastalar genellikle orta yaş erkekler, nadir olarak da kadınlardır ve hastalık çoğunlukla tesadüfen teşhis edilir ve çoğu hastada sistemik ateroskleroz vardır. Hasta genellikle çok sigara içen bir kişidir. Bu tip bir hastanın fizik muayenesinde ayaklarda lezyon tespit edilir. Soğukta parmak kan akımının ölçümü, parmaklarda kan basıncının ölçümü gibi testler de yapılır.  Raynaud fenomeninde kan testleri yapılır. Ayrıca bu hastalarda kollajen doku hastalıkları da araştırılır. Arteriyografi tetkiki gibi tetkik de yapılabilir.

Raynaud hastalığı tedavisi

Raynaud hastalığı tedavisinde öncelikle hastanın ellerini ve ayaklarını sıcak tutması gibi önlemler yer alır. Raynaud hastalarının sigara içmemesi de çok ama çok önemlidir. Bu korunma yöntemleri ile hastaların yaklaşık yarısında düzelme sağlanır.

Şiddetli raynaud hastalığı vakalarında vazodilatator (damar genişletici) ilaçlar, kalsiyum kanal blokerleri gibi ilaç tedavileri de uygulanır. Bu tedavi ve korunma yöntemleri ile düzelme sağlanamayan hastalarda damarlarda spazma neden olan sempatik sinirler sempatektomi yöntemi ile kesilebilir; ancak sempatektomi yönteminin faydası genellikle geçicidir. Titreşimli bir alet kullanımı nedeni ile meydana gelen Raynaud hastalığında, yapılan işin bırakılması gerekebilir.

Raynaud fenomeni nedir?

Raynaud fenomeni el ve ayak parmaklarında meydana gelen bir kan dolaşım rahatsızlığıdır.  Raynaud fenomeni Raynaud hastalığı ile aynı mekanizma, aynı belirtiler ve aynı bulgular ile ortaya çıkar; ancak Raynaud hastalığında altta yatan bir neden bilinmez iken, Raynaud fenomeninde altta yatan bir neden vardır. 

Raynaud fenomeni neden olur?

Raynaud fenomeninin nedenleri arasında ateroskleroz (damar duvarında yağ birikmesi durumu) gibi atardamar hastalıkları, romatoid artrit gibi bağ dokusu hastalıkları, skleroderma, CREST sendromu, kol damarlarının tıkanması, bazı kan hastalıkları, akciğer hastalıkları, sinir sistemi hastalıkları, yaralanmalar, beta bloker ilaçlar gibi çeşitli ilaçların kullanımı gibi nedenler sayılabilir. Raynaud fenomeni pnomatik kompresor zincir testere gibi titreşimli alet kullananlarda meslek hastalığı olarak da ortaya çıkabilir.

Raynaud fenomeni tedavisi

Raynaud fenomeninin tedavisinde Raynaud hastalığında verilen tedavilere ek olarak altta yatan nedenlere göre tedaviler şeklinde de tedaviler uygulanır.

Damar hastalıkları ile ilgili benzer sağlık yazıları

1. Ateroskleroz nedenleri, belirtileri ve tedavisi
2. Akut arter tıkanıklığı nedenleri, belirtileri ve tedavisi
3. Beyin damar hastalıkları (serebrovasküler hastalık) nedir
4. Vaskülit nedenleri, belirtileri ve tedavisi
5. Kangren nedenleri, belirtileri ve tedavisi
6. Hamilelikte tromboemboli nedenleri, belirtileri ve tedavisi