Lösemi (kan kanseri) türleri
Tüm lösemi türlerinde, anormal beyaz hücre kemik iliğinde çoğalır ve kana dökülür. Dört ana türü vardır: akut lenfoblastik lösemi (ALL), akut miyeloblastik lösemi (AML), kronik lenfositik lösemi (KML). Akut tipler hızlı başlar. Aşırı enfeksiyon veya kan kaybı nedeni ile ölüm riski vardır; fakat özellikle çocukluk döneminde modern tedaviler sağ kalım oranlarını büyük oranda iyileştirmiştir. Kronik lösemi türleri akut türlerden daha yavaş ilerlerler; fakat pek çoğu temelde tedavi edilemez.
Lösemi belirtileri nasıl ortaya çıkar?
Akut lösemi semptomlarının ortaya çıkmasına kısmen kemik iliğinde öbeklenen anormal beyaz hücreler neden olur (böylece tüm türlerdeki normal kan hücreleri dretilemez) ve kısmen de diğer beden organlarının anormal hücreler tarafından işgale uğraması neden olur.
Lösemi vücuda nasıl zarar verir?
Beyaz kan hücreleri enfeksiyona karşı korunmada büyük rol oynar; ancak akut lösemide yalnızca immatür işlev görmeyen beyaz hücreler yapıldığından hastada yineleyen göğüs ve boğaz enfeksiyonları, herpes zoster veya deri ve diğer bölgelerin enfeksiyonu görülebilir. Lösemide kanın görünümü genellikle pek çok anormal beyaz hücre ve daha az sayıda alyuvar ve trombosit içerir.
Radyoterapi nedir?
X-ışını ya da diğer ışınlar kullanılarak kanser ve daha seyrek olarak kanserli olmayan tümörlerin tedavisinde kullanılan bir yöntemdir. Radyoaktivite kaynakları anormal hücreleri yok eden ya da gelişmelerini yavaşlatan iyonize edici radyasyon üretirler. Normal hücreler uzun dönemde bu ışınlardan hiç etkilenmez ya da çok az etkilenirler ancak erken dönemde radyoterapinin yan etkisi olarak hasar oluşabilir.
Radyoterapi tedavisi neden uygulanır?
Radyoterapi bazı kanser türlerinde anormal hücrelerin tümünü yok etmek için tek başına kullanılabilir; örneğin skuamoz hücreli karsinom (bir cins cilt kanseri), Hodgkin hastalığı (bir lenf dokusu kanseri türü), prostat kanseri ve serviks kanseri bu kanserler arasındadır. Radyoterapi başka kanser tedavileri ile bir arada da kullanılabilir. Örneğin meme kanseri gibi tümörler cerrahi ile çıkarıldıktan sonra geride kalma olasılığı tümör hücrelerini yok etmek için radyoterapi uygulanır.
Radyoterapi kür şansı kalmamış ileri evre kanserlerde belirti ve yakınmaların azaltılması amacıyla da kullanılabilir. Bu çeşit palyatif (hafifletici) tedavilere örnek olarak beyin tümörlerinde tümörü küçülterek baş ağrısının azaltılması ve felçlerin önlenmesine yönelik radyoterapi verilebilir.
Tüm vücut ışınlaması sıklıkla kök hücre ya da kemik iliği naklinden önce yapılır. Burada amaç sağlıklı hücreler nakledilmeden önce tüm anormal hücrelerin yok edilmesidir.
Radyoterapi bazı kanser dışı hastalıkların tedavisinde de kullanilir. Burada hastalıklı dokunun yok edilmesi ile elde edilecek yarar normal dokunun hasar görme riskini göze aldıracak kadar büyük olmalıdır; örneğin aşırı çalışan tiroid bezinin bir kısmının radyoaktif iyotla yok edilmesi bu çeşit bir tedavidir.
Radyoterapi tedavisinin amacı nedir
Radyoterapi tedavisi nasıl yapılır?
Radyoterapi genellikle ayakta tedavi biçiminde uygulanır. Doğrusal hızlandırıcı (linear accelerator) denilen cihazlar ile oluştrulan X-ışınları (bazen elektronlar) birçok farklı yönden tümörün üzerine gönderilir.
Radyasyon kaynağının çok küçük pelletler (tanecikler) halinde iğne ile tümör içine zerkedilmesi (Doku içi radyoterapi, interstisyel radyoterapi), bir vücut boşluğuna yerleştirilmesi (Boşluk içi terapi, intrakavter terapi) diğer radyoterapi uygulama yöntemleridir. Bu iki tekniğe brakiterapi adi verilir. Tirotoksikoz tedavisinde radyoaktif iyot ağız yolu ile verilir.
Radyoterapi tedavisinin yan etkileri ve sonuçları nedir?
Radyoterapi tedavisinin halsizlik, bulantı, kusma gibi yan etkileri olabilir. Kusma için antiemetik (bulantı giderici) ilaçlar verilebilir. Işınlanan bölgede kıllar dökülebilir. Nadiren ciltte kızarıklık ve pullanma görülebilir. Radyoterapi pek çok kanser türünün tedavisinde başarıyla kullanılabilir; başarı olasılığı tedaviye ne kadar erken başlanır ise o kadar yüksektir.
Radyoterapi tedavisi uygulanan hastalıklar ile ilgili yazılar
- Meme kanseri tedavisinde kemoterapi ve radyoterapi tedavisi
- Radyasyon birileri nelerdir? Radyasyon hastalığı nedir
- Bazal hücreli karsinom nedenleri, belirtileri ve tedavisi
- Yumuşak doku tümörleri nedenleri, belirtileri ve tedavisi
- Multipl miyelom nedenleri, belirtileri ve tedavisi
- Lenfoma nedenleri, belirtileri ve tedavisi
- Kemik kanseri nedenleri, belirtileri ve tedavisi
