Pulmoner hipertansiyon neden olur?
Pulmoner hipertansiyon (PH) akciğer yüksek tansiyonu demektir. PH kalpten akciğerlere temizlenmesi için kirli kanı götüren atardamarlardaki kan basıncının sürekli yüksek olması olarak tanımlanan, ciddi, ilerleyen ve hayatı tehdit eden bir hastalıktır. Tıp dünyasında ilk kez 1891 yılında Dr. Ernst von Romberg tarafından tanımlanmıştır.
Tıpta pulmoner hipertansiyon tamamı fazla efor sarfetme ile şiddetlenen nefes darlığı, baş dönmesi, baygınlık, kalp çarpıntısı ve diğer belirtiler ile baş gösteren, akciğer atardamarları veya akciğer vaskülatöründe yükselmiş kan basıncıdır. Pulmoner hipertansiyona neden olan duruma bağlı belirli derecede düşük bir hareket toleransı ve sağ kalp yetmezliği ile ağır bir hastalık olarak kendini gösterebilir. Pulmoner hipertansiyon genellikle KOAH hastalarında ortaya çıkar. Pulmoner hipertansiyon kanserin ağır türleri ile yarışan ve tedavi edilmez ise hastaların yaşam sürelerini kısaltan bir hastalıktır. Pulmoner hipertansiyon hastalarının ortalama yaşam süreleri 2-8 yıl iken, Bu süre çocuklarda yaklaşık 10 aydır.
Pulmoner hipertansiyon neden olur
Pulmoner hipertansiyona neden olan faktörler
Pulmoner venöz hipertansiyon (akciğer toplardamar hipertansiyonu) na sebep olan sol kalp yetmezliğidir. Bu sol karıncığın sistolik (kasılma) veya diyastolik (gevşemesi) şeklindeki çalışma düzensizliğinden ya da mitral yetmezliğinden, mitral darlığından kaynaklanan kapakçık işlevinin bozulmasıdır.
Çoğunlukla pulmoner ödem şeklinde açığa çıkar. İşlev bozukluğu olan kalp verimli bir şekilde kan pompalamadığı için kan pulmoner sirkulasyonu gereken zamanda terk edemez ve akciğer toplardamarlarında normal olmayan yüksek basınca neden olur. Bunların dışında, sigara ve benzeri maddeler kullanımı, meslek hastalıkları örneğin, madende işçiliğinde, boya sanayinde, gemi sanayinde çalışmak gibi bazı akciğerde sorun yaratan durumlar gibi bazı nedenlerde pulmoner hipertansiyona neden olabilir.
Pulmoner hipertansiyon türleri veya çeşitleri
WHO group 1 :Pulmoner arteryel hipertansiyon
WHO group 2 :Sol kalp hastalığı ile ilgili pulmoner hipertansiyon
WHOgroup 3 :Akciğer hastalıkları veya hipoksemi ile ilgili hipertansiyon
WHO group 4 :Kronik trombotik veya embolik hastalığın neden olduğu pulmoner hipertansiyon
WHO group 5 :Çok yönlü pulmoner hipertansiyon
Pulmoner hipertansiyon belirtileri
Pulmoner hipertansiyon da, sistemik hipertansiyonda olduğu gibi başlangıç evrelerinde belirti vermez. Pulmoner hipertansiyonun belirtileri genellikle hastalığa neden olan altta yatan hastalıklarda gizlenebilir ve belrtiler hastaya göre değişiklik gösterir. Pulmoner hipertansiyon belirtileri, genellikle derece derece olan nefes darlığı nöbetleri ve yorgunluk, kuru öksürük, angina pektoris, dolgun boyun venleri, deri ve dudaklarda morarma, fenalaşma ve baygınlık, dış ödem, uzuvlarda şişkinlik (genellikle ayak bilekleri ve ayak çevresinde), seyrek rastlanan kanlı balgam gelmesi gibi bazı belirtiler görülebilir.
Pulmoner hipertansiyon belirtileri
Pulmoner hipertansiyon tanısı
Pulmoner hipertansiyonun tanısını koymak için, 5 farklı türde değerlendirmek gereklidir. Bu türler, pulmoner arteryel hipertansiyonu venöz, hipoksik, tromboembolik ve çok yönlü türlerdir ve bu türler için bazı testlerin yapılması gerekebilir. Pulmoner hipertansiyonun tipik belirtilerini tespit etmek amacı ile doktorun yapacağı fiziksel muayene sırasında değişen kalp sesleri, para stermal şişkinlik, olası S 3 veya üçüncü kalp sesi, pulmoner geri akımı içermektedir.
Diğer bazı bulgular boyun toplardamarları şişkinliği, ayak ve ayak bileklerinde şişkinlik (ödem) sıvı toplanmasından kaynaklanan karın şişkinliği gibi bazı bulgular görülebilir. Pulmoner hipertansiyonun kesin tanısınıkoymak ve diğer olası teşhislerden ayırabilmek için, pulmoner fonksiyon testleri, kan tahlilleri, elektrokardiyografi atardamar kanı gaz ölçümleri, göğüs röntgeni, akciğer hastalığı şüphesi bulunuyor ise bilgisayarlı tomografi taraması ve ventilasyon – perfüzyon veya V/O taraması gibi tetkikler yapılır. Pulmoner hipertansiyon taramasında akciğer hastalığından şüphelenilen durumlarda genelde akciğer biopsisi yapılmaz.
Pulmoner hipertansiyon tedavisi
Pulmoner hipertansiyon tedavisi
Pulmoner hiper tansiyon tedavisinde, tedavi seçeneği arteryel, venöz, hipoksik ve tromboembolik ya da çok yönlü oluşuna göre belirlenir. Pulmoner venöz hipertansiyon doğuştan kalp yetmezliği ile aynı anlamı taşıdığından tedavi sol ventriküler fonksiyonlarını diüretikler (idrar söktürücü) ilaçlar, beta blokerler, ACE inhibitörleri, antikoagülanlar (kan pıhtılaşmasını önleyen) ilaçlar, kalsiyum kanal blokerleri, kardiyotonikler, prostaksiklinler ve benzeri ilaç tedavisi ile hastalığı en iyi duruma getirmek için tedavi uygulanır veya çift kapakçık ve aort kapakçığını onarmak, değiştirmek yönünde tedavi seçeneklerine gidilir.
Pulmoner hipertansiyon tedavisinde yaşam tarzı değişikliği önemlidir. Primer PH’li hastalar zorlu fiziksel aktivitelerden ve solunum yolu enfeksiyonlu hastalara yaklaşmaktan kaçınmalıdır. Kısa süreli çok aşırıya kaçmadan egzersiz yapmaları önerilir. C vitamini, E vitamini gibi vitaminler, tuz kısıtlaması ve sağlıklı beslenme önemlidir. Kronik akciğer hastalığı olan, pulmoner hipertansiyonlu hastalar oksijen tedavisinden yararlanabilir.
Zatürre (pnömoni) nedir?–Hipertansiyon nedir?–Kalp kapak hastalıkları
