Psikosomatik tıp nedir?
Psikosomatik tıp, insanlar ve hayvanlarda bedensel süreçler ve yaşam kalitesi üzerine sosyal, psikolojik ve davranışsal faktörler arasındaki ilişkileri araştıran disiplinlerarası bir tıbbi alandır. Psikosomatik tıp ruh ve beden birliğini vurgular.
Modern davranışsal tıp alanının akademik önceliği ve danışma-irtibat psikiyatrisi uygulamasının bir parçası olan psikosomatik tıp, psikiyatri, psikoloji, nöroloji, iç hastalıkları, cerrahi, alerji, dermatoloji ve psikonöroimmünoloji gibi farklı spesifikasyonları içeren disiplinlerarası değerlendirme ve yönetimi bütünleştirmektedir.
Psikosomatik hastalık ne demek?
Psikosomatik deyimi, psiko (ruh) soma (beden) sözcüklerinin birleşiminden oluşmakta ve gerçek anlamıyla ruhsal nedenlerden kaynaklanan organik bedensel hastalıkları anlatmaktadır. Psikosomatik, ruhsal nedenlerden kaynaklanan organik belirtiler kadar, organik birtakım hastalıkların süreci içinde bu hastalıkların biyolojik, ruhsal ve sosyal etkileri altında hasta kişide ortaya çıkan ruhsal duygu ve davranış bozukluklarını da içine almaktadır.
Psikosomatik tıp, akıl ve bedenin birliği ve bunlar arasında bir etkileşme olduğu üzerinde durur. Genelde bütün hastalıkların gelişiminde psikolojik etkenlerin önemli rolü olduğuna inanır. Söz konusu bu psikolojik etkenlerin rolü, bir hastalığın başlamasında, ilerlemesinde, şiddetlenmesinde ve alevlenmesinde olabileceği gibi, bu rol bir hastalığa yatkınlık gösterme biçiminde de kendini gösterebilir.
Ruhsal bir stres sonucu organik bir belirti ortaya çıktığında psikosomatik hastalıktan söz edilir. Psikosomatik bozukluklar denildiğinde ise, oluşumunda, ortaya çıkışında, alevlenmesinde, seyir ve gidişinde ruhsal etkenlerin öncelikle rol oynadığı bedensel hastalıklar anlaşılır.
Psikosomatik hastalıkların nedenleri
Psikosomatik hastalıklarda çok etkenli bir etyoloji söz konusudur. Ruhsal yatkınlık açısından daha çok erken çocukluk çağındaki gelişim bozukluklarının rolü olduğu iddia edilmektedir. Psikosomatik hastalıklar ve somatizasyonda hastalığın uzun yıllar sürmesi, şiddeti ve araya giren ek hastalıklar veya bozuklukların varlığı gibi karıştırıcı etmenlerin çokluğu nedeniyle hastalığa neden olan faktörleri ayırt etmek zordur. Yapılan çalışmaların çoğunda depresyon ve anksiyetenin kontrol altına alınamadığı görülmektedir.
Psikosomatik hastalıklar nelerdir?
Psikosomatik hastalıklar alanı içine giren hastalıkların sayısı günümüzde oldukça fazladır. Akla gelebilecek hemen her organik belirtili hastalıkta psikosomatik bir yan bulma olasılığı vardır. Ancak bu hastalıklar özellikle otonom sinir sisteminin çalışmasındaki bozukluktan kaynaklandığı için işleyişi bu sistemle doğrudan doğruya yakın ilişkide olan organların hastalıkları, psikosomatik hekimliğin klasik materyali sayılır. Psikosomatik bozukluklar vücuttaki tüm sistemlerde ortaya çıkabilir.
- Solunum sistemi hastalıkları (örn. astım gibi)
- Döküntülü cilt hastalıkları (örn. sedef hastalığı, dermatit, akne, ürtiker gibi)
- Eklem iltihabı (örn. romatoid artrit, fibromiyalji gibi)
- Sindirim sistemi hastalıkları (örn. irritabl bağırsak sendromu, ülser, hazımsızlık, özofagus bozuklukları gibi)
- Kardivasküler sistem hastalıkları (örn. yüksek tansiyon gibi)
- Endokrin sistem hastalıkları (örn. tiroid hastalığı, diyabetis mellitus gibi)
- Nörolojik bazı hastalıklar (örn. Parkinson hastalığı gibi)
- Bağışıklık sistemi hastalıkları (yapılan araştırmalar, kronik stresin vücut direncini kırdığını ve hastalıklara zemin hazırladığını göstermektedir.)
- Kanser hastalıkları (uzun süreli yoğun stres kansere duyarlılığı arttırır.)
Psikosomatik hastalıklarda tedavi
Psikosomatik hastalık tıbbi veya psikiyatrik yönden tedavi edilmesi gereken bir hastalık çeşididir. Tıbbi tedavi, fizyolojik yönden hastalığın tedavi edilmesine yönelikken, psikiyatrik tedavi psikobiyolojik ve psikolojik-psikoterapötik tedavinin ikinci dalını oluşturmaktadır. Psikomedikal yaklaşımda hastalık ya da somatik yakınma üzerinde değil biyopsikososyal-sis psikosomatik bir varlık olarak hasta birey üzerinde odaklaşma vardır.
Bu hastalar tıbbi-psikiyatrik işbirliği içinde tedavi edilirler. Eğer herhangi bir organda açıkça dokusal bir hastalık varsa bu organın uygun yöntemlerle ve ilgili uzmanlık dallarınca tedavisi yapılır. Organik tedavinin diğer yönü ise organın işlevini bozan durumun giderilmesidir.
Hastaların psikolojik durumlarının tedavisinde de psikiyatrik tedavi, psikoterapi, psikanaliz, stresle başa çıkmaya yönelik eğitimler gibi yöntemler uygulanır.
Benzer sağlık yazıları
- Psikoterapi nedir
- Psikanaliz nedir
- Antisosyal kişilik bozukluğu nedir
- Psikoz nedir ve neden olur
- Psikocerrahi nedir
