Prostat kanseri neden olur?
Prostat, sadece erkelerde bulunan bir bezdir. Prostat mesanenin altında, makatın önünde yer alan bir salgı bezidir. Prostat yaklaşık 3 cm büyüklüğündedir. Prostat kanseri günümüzde erkek toplumunu ilgilendiren başlıca sağlık sorunlarından biridir.
Avrupa’da her sene yaklaşık 2,6 milyon kişiye prostat kanseri tanısı konulmaktadır. Avrupa’da tüm erkek kanserlerinin % 11’ini prostat kanseri oluşturmaktadır ve bu oran kanser ölümlerinin % 9’unu kapsar. Prostat kanseri Afrika kökenli erkeklerde Asya kökenli erkeklere göre daha sık görülmektedir.
Prostat kanserine neden olan faktörler
Prostat kanserinin sebebi tam olarak bilinmemektedir ve genellikle ileri yaş hastalığıdır. Prostat oluşumunda genetik yatkınlık (baba, erkek kardeşte prostat kanseri varlığı gibi) önemli yer tutar. 75 yaş üzeri erkeklerin yaklaşık yarısında prostat tümörü bulunmaktadır fakat bu tümörlerin çoğu hasta tarafından hissedilmeyecek kadar küçüktür.
Prostat kanseri gelişiminde genetik yatkınlık dışında çevresel faktörler, yüksek yağlı beslenme ve sigara kullanımı gibi faktörlerde rol oynar. Prostat kanseri ailesinde meme kanseri olan erkeklerde daha sık görülür. Nedeni ne olursa olsun prostat kanserinde bugün için kabul gören en önemli neden yaşın ilerlemesidir. Ayrıca bazı verilere göre erkeklerin ayakta çişlerini yapması (işemeleri) gibi bir nedenin de prostat kanserine sebep olabildiği hakkında bilgiler vardır.
Prostat kanseri belirtileri
Prostat kanserinin en çok görülen belirtileri arasında sık idrara çıkma, geceleri daha fazla idrara çıkma, idrar akımının güçsüzleşmesi, kesik kesik idrar yapma, idrarda kan görülmesi, menide kan görülmesi, kilo kaybı, idrar torbası iltihabı gibi belirtiler görülür, ancak bu belirtiler prostat kanseri dışında benzeri hastalıklarda da görülebilir. Hastalığın belirtileri 10-15 sene sonra meydana çıkabileceği gibi kanser çok hızlı şekilde de ilerleyebilir ve kanser vücudun başka yerlerine özellikle kemiklere yayılabilir.
Prostat kanseri teşhisi
Prostat kanseri tedavisi
Prostat kanseri teşhisinde farklı inceleme yöntemleri vardır. Prostat kanserinden şüphelenen hasta öncelikle iyi bir üroloji uzmanına başvurmalıdır. Ürolojik muayenede hastanın aile öyküsü, şikayetleri ve sigara kullanımı sorgulanır. Sonrasında hastanın prostatı makattan elle muayene edilir (rektal muayene).
Doktor rektal muayene sırasında sert bir düğüme rastlar ise o bölgede prostat kanseri olma olasılığı söz konusu olabilir. Fizik muayene sonrası kan testleri, idrar testleri, prostat biyopsisi ve prostat kanseri vücudun başka bölgelerine yayılmış ise başka tetkikler de yapılır. Kemik taraması (sintigrafi), bilgisayarlı tomografi, ultrasonografi, akciğer grafisi gibi tetkikler de yapılır.
Prostat kanseri tedavisi
Prostat kanseri tedavisi kanserin yerleşim yerine, evresine hastanın genel durumuna göre değişiklik gösterir. Bazı hastalarda hastalık sadece prostata yerleşir ve bu hastalarda tedavi ile tam şifa sağlanabilir. Bu hastalarda hastalığın ilerlemesini önlemek için tedavi verilir fakat önleme amaçlı tedavi ile hastalık tamamen iyileşmez. Kanser prostatta sınırlı ise kanserin tedavisi ve tam şifa sağlanması için cerrahi tedavi ve ışın tedavisi gibi tedaviler uygulanır.
Prostat kanseri ameliyatı
Prostat kanseri ameliyatında kanserli prostat tamamen çıkarılır. Daha sonra idrar kanalı ve idrar torbası birbirine bağlanır.
Prostat kanseri ameliyatının başarı oranı ve komplikasyonları nedir?
- Prostat kanseri ameliyatından sonra erkeklerin geneli ilk aylarda idrarını tutmakta zorlanır. Bu nedenle hastanın idrarını kaçırmaması için ameliyattan sonra birkaç hafta sonda takılır.
- Ameliyattan sonra bazı erkeklerde ağır bir şey kaldırırken, öksürürken ya da hapşırırken az idrar kaçırma görülebilir. Bunun için hastanın kegel egzersizi yapması önerilir. Kegel egzersizi idrar kaçırma ve idrar tutamama problemlerinde oldukça yararlı bir egzersizdir.
- Çoğu erkekte sık sık ishal ve bağırsakların tam boşalmaması gibi durumlar görülebilir.
- Bazı hastalar kalan yaşamlarını bu şekilde sürdürmek zorunda kalabilirler.
- Dışarıdan ışın tedavisi ereksiyon (sertleşme) problemleri riskini arttırabilir. Prostat ameliyatı ve ışın (radyoterapi) tedavisi nedeni ile ilk senelerden itibaren ereksiyon sorunları başlayabilir ve giderek artabilir.
- Prostat kanseri vücudun başka kısımlarına yayılmış ise tedavi tam şifa sağlayamaz fakat tedavi ile kanserin daha fazla yayılması önlenebilir.
- Erkeklik hormonu (testosteron) kanserin büyümesinde ve yayılmasında etkilidir. Testosteron hormonu testislerde üretilir. Vücudun testosteronu ya da testosteron hormonunun etkileri ortadan kaldırılır ise kanserin büyümesi ve yayılması engellenir.
- Testosteron hormonunu ortadan kaldırabilecek iki tip tedavi mevcuttur. Bu tedavi yöntemleri hormon tedavisi (antihormon behadling) ve testislerin alınması gibi tedaviler uygulanır.
- Belli bir süreden sonra hormon tedavisi faydalı olmadığı için kemoterapi tedavisi başlar. Kemoterapi kanser hücrelerini tahrip eden ilaç tedavisidir.
Prostat kanseri cinsel yaşamı etkiler mi?
Prostat kanseri cinsel yaşamı maalesef etkiler. Prostat ameliyatı ve ışın tedavisi cinsel organ sinirlerini hasar vereceği için ereksiyon (sertleşme) problemleri başlar. Yayılmış kanser tedavisi için testisler alındığı için verilen hormon tedavisi cinsel hormonları da etkiler. Bu durum hem cinsel isteksizliği hem de ereksiyon sorununu ortaya çıkarır.
Bu gibi durumlarda hastanın psikolojik destek alması gerekebilir. Prostat kanseri erken teşhis edilir ise tedavi şansı oldukça yüksektir, bu nedenle belirtilerden herhangi biri veya birkaçı olan 45-50 ve 60 yaşın üzerindeki erkeklerin mutlaka bir üroloji uzmanına görünmeleri oldukça önemlidir.
Benzer sağlık yazıları
- Erkeklerde meme kanseri nedenleri ve belirtileri
- Testis (erkeklerde yumurta) kanseri neden olur
- Karaciğer kanseri nedenleri ve belirtileri
- Akciğer kanseri nedenleri ve tedavisi
- Pankreas kanseri neden olur
- İdrardan kan gelmesinin nedenleri
- Kegel egzersizi nasıl yapılır
