Premenstrual sendromu nedenleri
Premenstrual sendrom kadınlarda menstrual (adet ) döngüsünün adet gününden 5-7 gün önce başlayan memelerde şişkinlik, hassasiyet, baş ağrısı, halsizlik, kilo alımı 2-3 kilo civarında, fiziksel ve depresif duygu değişikliği, küçük bir olayda sinirlenme ve gerginlik benzeri ruhsal belirtiler ile kendini ortaya koyan bir tablodur. Bu tablo genellikle adet kanamasının başlaması ile birkaç gün içinde geçer.
Bu sendrom kadınların % 80’inde görüldüğü gibi, % 5 kadında klinik olarak değerlendirmeye gerek duyulacak şekilde şiddetlidir. Bu belirtilerin klinik ya da sosyal olarak kadını etkileyecek seviyede olması durumunda premenstrual disforik ya da geç luteal faz bozukluğu adıyla psikiyatrik rahatsızlık olarak tanımlanmaktadır.
Premenstrual sendroma neden olan faktörler
Premenstrual sendromun nedeni tam olarak bilinmediği gibi, günümüzdeki bulgulara göre bu rahatsızlığın nedeni hormonal etkenlerin ve santral sinir sisteminin arasındaki etkileşimden kaynaklandığı bildirilmektedir. Progesteron ve östrojenin duygu durumuna serotonin aracılığıyla etki ettiği ve premenstrual disforik bozuklukta görülen duygu durum değişikliklerinin ortaya çıktığı konusunda varsayımlar bulunmaktadır. Bu belirtilere sebep olduğu düşünülen etkende merkezi sinir sistemindeki serotenerjik aktivitenin azalmasıdır. Hormonal sebeplerin yanı sıra, bazı minerrallerin yetersizliği ve dengesizliği, özellikle çinko ve magnezyumun neden olduğu B6 vitamini ve A vitamini eksikliği, cinsel stresinde bu sorunun faktörleri arasında olduğu bazı verilere göre bildirilmiştir. Hafif seyreden vakalarda yaşam biçimi değişikliği yeterli olur iken, şiddetli vakalarda hormonal tedavi ve serotonin geri alım engelleyicileri kullanılır.
Premenstrual sendrom belirtileri
Premenstrual sendrom belirtileri duygu durumu değişiklikleri, aniden hüzünlenme, ağlama hissi veya çabuk sinirlenme, depresif duygu durumu, umutsuzluk hissi ya da kendini suçlama duygusu, her zamanki etkinliklere karşı ilgisizlik, iş yaşamı, okul hayatı arkadaşlık ve hobiler, subjektif olarak konsantrasyonda güçlük hissi, halsizlik, kolay yorulma ve enerji yokluğu, iştahta değişiklik, aşırı yeme ihtiyacı veya bazı gıdalara özellikle tatlıya karşı aşırı istek, çok fazla uyuma isteği veya uykusuzluk, subjektif olarak baskı altında olma ya da kontrolden çıkacakmış hissi, memelerde hassasiyet ve şişlik, eklem ve kas ağrıları, şişkinlik hissi, kilo alımı, sık idrara çıkma, bel ağrısı, baş dönmesi, ishal, kabızlık, bulantı, kusma, susama, ciltte akne (sivilce) görülmesi gibi belirtilerdir.
Ayrıca bazı kadınlarda adet kanaması başlamadan 1-2 gün önce veya adet kanaması bittikten 1-2 gün sonra ya da adet kanaması sırasında cinsel istekte artış gibi belirtilerde görülür. Premenstrual sendromun belirtileri her kadına göre değişir iken, duygusal ve heyecanlı kadınlarda, fazla stresli kadınlarda ve ailesinde bu şikayeti çok yoğun yaşayan kadınların olması genetik yatkınlık gibi faktörler bu kadınlarda daha fazla şikayete neden olur.
Premenstrual sendrom tanısı ve tedavisi
Premenstrual sendromunun tanısının konması ve tedavi yöntemleri için, kadın hastalıkları ve doğum uzmanına baş vurulması gereklidir. Tanının doğru konulabilmesi ve tedavinin doğru verilebilmesi için komple bir jinekolojik sorgulama, muayene ve gerekli laboratuvar tetkikleri yapılabilir. Premenstrual sendromunun tedavisi farklı yöntem ve ilaçlar ile yapılmaktadır. İlaçlar,doğum kontrol ilaçları bu dönemdeki şikayetleri azaltmada fayda sağlayabilir. Bunların yanı sıra ağrı kesiciler, idrar söktürücüler ve ileri derecede olan premenstrual disforik sendromu olan kadınlarda deprasyon ilaçları antideprasanlar verilir. İlaç tedavisinin dışında diyet önerilir ve az yağlı vejeteryan beslenme önerilir. Premenstrual sendromu olan kadınların günlük beslenmelerinin % 20’si protein ve %20’side yağdan oluşmalıdır.
Adet dönemi başlamadan 1-2 hafta önce tuz alımını azaltmalı ve bol su içmeli, depresyonu önlemek için alkol, sigara ve kahveyi bırakmalıdır. Yemek yeme alışkanlığını az ve sık yiyip, öğün atlamadan aynı saatlerde yemek yemeye özen gösterilmesi, günde 1200 mg kalsiyum alınması, Günde bir fincan zencefil çayı içilmesi yararlı olabilir. Yeterli miktarda E vitamini, A vitamini ve B6 vitamini bir doktor tavsiyesi altında bunların değerlendirilmesi bu sendromun şikayetlerini azaltmada fayda sağlayabilir. Ayrıca haftada dört gün en az 30 dakika düzenli yapılan aerobik egzersizinin de bu şikayetlerin azaltılmasında yararlı olduğu bilinmektedir.
Bunların dışında rahatlamaya yönelik yapılan yoga, zihinsel hayaller, aroma terapi, gevşeme teknikleri ve meditasyon gibi yöntemler hem ağrıyı azalttığı hemde zindelik sağladığı konusunda bilgiler bulunmaktadır. Bunların yetmediği, çok şiddetli dayanılmaz ağrılı olan durumlarda son çare olarak laparoskopi kapalı cerrahi tedavi yöntemi ile yumurtalıkların çıkarılma işlemi yapılır. Fakat bu işlem genelde çocuk sahibi olmuş, tekrar çocuk yapmak istemeyen kadınlarda uygulanır.
Adet sancısı neden olur?Meme ağrısı neden olur?Kasık ağrısı
