Osteoartrit (kireçlenme) nedenleri ve tedavisi
Osteoartrit veya kireçlenme, ailesel yatkınlığın katkısı, tekrar tekrar kullanılmaya, kaza veya yaralanmaya, bağlı olarak ya da eklemi tutan bazı romatizmal hastalıkların geç evrelerinde kıkırdak dokunun kabalaşması, yaşın ilerlemesi, aşırı kilo problemi nedeni ile gelişen bir durumdur.
Osteoartrit oluşması durumunda zarar gören ve tahrip olan kıkırdağın normalde parlak ve mavimsi beyaz olan rengi pürtüklü, sarımsı, ve mat bir görünüm kazanır. Eklemi oluşturan kemikler arasındaki mesafe daralır ve bunun sonucu olarak kemik uçları birbirine sürtünmeye başlar.
Osteoartrit eklemde sertlik, tutukluk veya katılık hissi, ağrı ve bazende şişlik gibi şikayetlere yol açar. Osteoartrit radyolojik görüntüleme yöntemlerinde eklemler daralmış, eklemi oluşturan kemikler birbirine yaklaşmış ve kemikte beyazlaşma görülür.
Osteoartrit yeni kemik oluşumu gibi kemiksi çıkıntılar oluşmasına neden olabilir. Bu gibi durumlarda kemiklerdeki şekil bozukluğu dışarıdan bakıldığında da fark edilebilir. Osteoartrit oluştuktan sonra eklem çevresindeki kaslarda da zayıflama başlar.
Osteoartrit (kireçlenme) belirtileri
Osteoartrit sorunu olan hastalarda şikayetler kireçlenmenin hangi eklemlerde olduğuna, ne kadar zamandır hastalığın varlığını sürdürdüğüne ve hastanın genel sağlık durumuna göre değişiklik gösterir. Şikayetler hastanın günlük yaşamını olumsuz etkileyebilir.
Osteoartritte karşılaşılan şikayetler genellikle bir ya da iki eklemde ağrı, şişlik ve katılık hissi, hareket etme sırasında eklemden kıtırtı şeklinde ses gelmesi, eklemin genişlemesi, deforme olması, bazı durumlarda şişlik gibi belirtiler bazen yavaş yavaş ortaya çıkar ve eklemlerin kullanılması ile şiddetlenir.
Osteoartrit (kireçlenme) hangi eklemleri etkiler?
Kireçlenme neden olur
Osteoartrit ve boyun : Omurganın boyun kısmındaki omurlar arasında daralma ve eklem harabiyeti nedeni ile meydana gelen ağrı omza ya da kafatasının arkasına yayılabilir.
Osteoartrit ve bel : Omurganın bel kısmındaki omurlar arasında yine daralma ve harabiyete bağlı sırt alt kısmına veya bacağa yayılım gösterebilir.
Osteoartrit ve kalça : Leğen kemiği ve uyluk kemiği arasındaki geniş eklemde kıkırdak zedelenmesi, gelişebilir ve ağrı kasığa, kalçaya ve dize kadar yayılabilir.
Osteoartrit ve el parmakları : El parmaklarında bulunan eklemler genişleyebilir. Özellikle başparmak kökündeki eklemde oluşan kireçlenme dolayısı ile hasta cisimleri kavramada zorluk çekebilir.
Osteoartrit ve diz : Diz ve diz eklemindeki tutulum nedeni ile merdiven inip çıkmada zorluk ve ekleme bağlanan kaslarda zayıflık söz konusu ise hastalığın ilerlemesi gibi riskler ve şikayetler meydana gelir.
Osteoartrit ve ayak parmakları : Ayak parmakları eklemlerinde şekil bozukluğu ve ağrı vardır.
Osteoartrit (kireçlenme) teşhisi nasıl konur?
Osteoartrit teşhisi hastanın fizik muayenesinde osteoartrit bulguları var ise osteoartrit olduğu konusunda bilgi verir. Muayene sırasında öncelikle hastanın öyküsü alınır ve ağrıyı arttıran, azaltan faktörler değerlendirilir.
Hastanın öyküsü dinlendikten sonra iskelet sistemi muayenesi, sorunlu eklemlerin radyolojik görüntüleme yöntemleri ve gerekli kan testleri yapılarak, eklem sorununun osteoartritten mi yoksa başka bir nedenden mi olduğu araştırılır.
Bütün bu tetkikler ile tanı konulamaz ise manyetik rezonans görüntüleme veya nükleer tıp incelemeleri gibi ileri tetkikler de istenebilir.
Osteoartrit (kireçlenme) tedavisi
Osteoartrit tedavisi
Osteoartrit tedavisi hastanın gereksinimine ve yaşam tarzına göre planlanmalıdır. Osteoartrit tedavisi günlük yaşamınızda eklemlerini korumaya yönelik değişiklikler yaparak başlar. Osteoartrit tedavisinde egzersizin önemi büyüktür. Fazla kilo problemi var ise kilo vermek yardımcı olur. Ağrıyı azaltmak için fizik tedavi ve rehabilitasyon tedavisi oldukça etkilidir.
Osteoartritin ilaç tedavisi
İlaç tedavisi ağızdan alınan ve krem olarak sürülebilecek ilaçlar şeklinde hastayı takip eden doktoru tarafından verilir. Kireçlenme ilaçlarının mide sorunlarına neden olabileceği, karaciğer, böbrek ve kan hastalıklarını etkileyebileceği bilinmelidir.
Merhemler gibi sürülebilecek ilaçlar kireçlenme yapmış ekleme ve çevresindeki dokulara direkt olarak sürülebilir. Bu merhemler veya losyonlar ağızdan alınan ilaçlar ile aynı zaman sürecinde kullanılabilir.
Osteoartrit tedavisinde fizik tedavi ve rehabilitasyon tedavisi
Fizik tedavi ve rehabilitasyon tedavisinde ilk olarak hasta ve hastanın yakınları hastalık hakkında bilgilendirilir. Hastaya uygulanacak tedavi hastanın fizik tedavi hekimi tarafından, hastanın genel sağlık durumu ve osteoartritli eklemin durumu göz önüne alınarak hastaya özgü tedavi planı yapılır.
Fizik tedavi uygulamalarında hastanın durumuna göre yüzeysel sıcak veya soğuk uygulamalar, masaj tedavisi, derin ısıtıcılar, hidroterapi, elektroterapi, elektrik stimülasyon, traksiyon ve tedavi edici egzersizlerden oluşan bir tedavi programı hazırlanır ve tedaviden sonra hasta tekrar fizik tedavi hekimi tarafından değerlendirilir.
Osteoartrit tedavisinde eklem enjeksiyonları
Eklem enjeksiyonlarına kadar yapılan tedavi yöntemleri ağrıları azaltmaz ise, hastanın doktoru eklem enjeksiyonu tedavisini önerir. Şişlik ve ağrı için kireçlenme yapmış ekleme direkt olarak enjeksiyon tedavisi uygulanabilir. Bu uygulama hastanın doktoru tarafından birkaç dakika içerisinde uygulanır. Bu işlem yılda 2-3 kez yapılır ve daha fazlası önerilmez.
Şişlik olan eklemde, eklem sıvısının neden olduğu gerginliği ve eklem içi basıncı azaltma amaçlı bu sıvıyı boşaltmak için de enjeksiyon tedavisi uygulanabilir. Ekleme yapılan enjeksiyondan sonra ağrı azalacağı için, hasta farkında olmadan eklemini zorlar ise ileride ağrı tekrar artabilir. Bu nedenle hasta eklemini zorlamamalıdır. Enjeksiyon tedavisinde kayganlaştırıcı madde enjeksiyonu da yapılır.
Osteoartrit tedavisinde cerrahi tedavi yöntemleri
Osteoartritin cerrahi tedavisinde ilaç, egzersiz ve fizik tedavi ve rehabilitasyon tedavisi ile tedavi edilemeyen osteoartrit vakalarında bir başka tedavi yöntemi de cerrahidir. Eklemlere yönelik en uygun cerrahi tedavi yöntemini ortopedi cerrahları yapar.
Cerrahi tedavide farklı cerrahi girişimler uygulanabilir. Cerrahi sonrası hasta en kısa zamanda ayağa kaldırılmaya çalışılır. Hastanın yürütülmesi ve günlük yaşamında bağımsız olabilmesi için aktif bir rehabilitasyon tedavisi uygulanır.
Eklemler nasıl korunur?
Eklemler nasıl korunur
Örneğin, dik durmaya çalışmak gerekir. Dik duruş pozisyonu boyun, bel, kalça ve diz eklemlerini korur. Tezgahın boyunu, öne eğilmeyecek şekilde ayarlamak işe yarar. Alçak sandalye, oturup kalkarken diz ve kalçaya fazla yük verilmesine sebep olur.
Kolçaklı ve yüksek sandalyede oturmayı tercih etmek gerekir. Yerden herhangi bir ağırlık kaldırırken gövdeyi yakın tutarak kaldırmak önemlidir. Yerden herhangi bir şeyi alırken dizler bükülerek alınmalıdır.
Parmak eklemlerini sıkıca kavrayarak zorlamamak gereklidir. Parmakları kavrayarak tutulacak aletlerin sapları kalın olmalıdır. Eklemlerin zorlanmaması için yardımcı malzemeler (kavanoz açacağı, dolap kapaklarını açmak için ilmekler, uzun saplı ayakkabı çekecekleri gibi) yardımcı aparatlar kullanılmalıdır.
Ellerinizi uzun süre kullanmanız gerektiğinde (yazı yazmak gibi) uğraşılar sırasında sık sık ara vererek el eklemlerini dinlendirmek gerekir. Uzun yolculuklarda sık sık mola vererek yürümeye çalışılmalı, uçak yolculuklarında kabinde aralı aralı yürüyüşler yapılmalıdır. Kalça ve diz eklemleri sorunu var ise baston kullanarak eklemler desteklenmelidir. Ayakları kavrayan, koruyan ve tabanı kaymayan ayakkabılar giyilmelidir.
Kireçlenme ile ilgili benzer sağlık konuları
- Diz kireçlenmesi nedenleri ve tedavisi
- Boyun kireçlenmesi nedenleri ve belirtileri
- Bel kireçlenmesi neden olur
- Fizik tedavi uygulanan hastalıklar
