Paylaş

Tweetle

Paylaş

E-posta

Optik atrofi nedir?

Optik sinir gözün ışığa duyarlı tabakası olan retinadan beyne elektriksel uyarıların taşınmasından sorumludur, buraya gelen bilgi işlenerek görme sağlanır. Optik atrofi, optik siniri tutan birçok hastalığa ya da optik sinirin zedelenmesine bağlı olarak optik sinir liflerinin büzüşmesi veya azalması durumudur.

Optik atrofi konjenital (doğumsal) ya da edinsel (bir nedene bağlı) gelişebilir. Doğumsal olarak görülen optik atrofinin hafif formu otozomal dominant tip olup, daha yavaş seyir gösterir. Ciddi formu ise otozomal resesif geçişli olup, doğumdan sonra iki yıl içinde ortaya çıkar.

Optik atrofi tipleri ve optik atrofiye neden olan faktörler

Optik atrofinin en önemli nedeni kronik glokomdur (göz tansiyonu).

1. Damarsal ve dolaşım bozukluğuna bağlı optik atrofi nedenleri : Dolaşım sistemine ait patolojiler (retina arteri veya ven tıkanıklığı, iç karotis tıkanıklığı, gastrointestinal ve uterusa bağlı kanamalardan sonra, büyük operasyonlardan sonra, optik diskin kendi arteriyosklerozu sonucu, medulla spinalis dejenerasyonu ile birlikte pernisiyöz anemi ve RH uyuşmazlığı gibi nedenlere bağlı optik atrofi meydana gelebilir.
2. Dejeneratif optik atrofi nedenleri : Bir retina hastalığı sonucunda ikincil olarak ortaya çıkan ganglion hücrelerinin dejenerasyonu sonrasında gelişen optik atrofilerin etkenleri arasında yüksek miyopi ve retinitis pigmentoza gibi etkenler vardır.
3. Optik sinir basısına ve çekmeye bağlı oluşan optik atrofi nedenleri : Optik disk ve papilla ödeminden sonra, skleroze olmuş arterlerin basılarına bağlı, Willis poligonunun anevrizmalarına bağlı, optik foremendeki kemik basısına bağlı, kanal içi tümörlerine bağlı, parasellar tümörlere bağlı optik atrofi gelişebilmektedir. Özellikle çocukluk döneminde optik atrofiye sebep olan intrakraniyal tümörler (kiyazmada oluşan optik gliyoma ve kraniyofaringeoma gibi tümörler) optik atrofi nedenleri arasındadır.
4. Enflamasyona bağlı optik atrofi nedenleri : Optik nörit ya da polinöropati sonucu meydana gelen septisemi, tüberküloz ve sifiliz gibi başka bölgelerden sıçrama yapan enfeksiyonlar optik atrofiye sebep olabilir.
5. Metabolik hastalıklara bağlı optik atrofi nedenleri : Diyabetis mellitus (şeker hastalığı) ve gangliyosid hastalıkları, optik sinirin şişmesi sonucu optik atrofi oluşturan mokupolisakkaridozlar bu duruma (optik atrofiye) yol açabilir.
6. Toksiteye maruz kalma ve ilaçların neden olduğu optik atrofiler : Tütün ve alkol kullanımı toksiteye bağlı optik atrofinin nedenleri arasındadır. Ethambutol, İzoniazid, Rifampisin, Vigabatrin, Disülfiram, Arsenik, Kurşun ve Kinin gibi ilaçlar optik atrofiye sebep olabilen ilaçlar arasındadır.
7. Santral sinir sistemine bağlı optik atrofi nedenleri : Multipl skleroz (emes hastalığı), nöromiyelitis optika, zoster, tabes, paralitik demans, dissemine ensefalomyelit gibi satral sinir sistemini tutan hastalıklar optik atrofiye neden olabilir.
8. Genetik bozukluklara bağlı optik atrofi nedenleri : Leber hastalığına bağlı, konjenital ya da herediter optik atrofi, Behr sendromu gibi hastalıklara bağlı gelişen optik atrofi türüdür.
9. Travmalara bağlı (travmatik) optik atrofi nedenleri : Optik sinir travmaları, optik kanal kırıkları, göğüs travmaları, özellikle erkeklerde trafik kazaları sonucu gelişen kafa travmaları, perioküler travmalar sonucu meydana gelen optik atrofiler ve göz ameliyatlarından sonra ortaya çıkan optik atrofilerdir.
10. Göz tansiyonuna bağlı (glokomatöz) optik atrofi nedenleri : Bu duruma bağlı optik atrofi diğer sorunlara bağlı gelişen optik atrofiden farklıdır. Glokomatöz optik atrofide optik sinirin her bölümünde ve retrolaminer alanda sinir liflerinin kaybı söz konusudur.

Optik atrofi belirtileri

1. Optik sinir gözün ışığa dıyarlı tabakası olan retinadan beyne elektriksel uyarıların taşınmasından sorumludur, buraya gelen bilgi işlenerek görme sağlanır.
2. Optik sinir liflerinin zedelnmesi bulanık görmeye sebep olur ve bu durum görme kaybı ile sonuçlanabilir.
3. Optik sinirin zedelenmesi geri dönüşümü olmayan bir durumdur.
4. Optik sinir hastalığının öncü belirtileri olmadan da optik atrofi gelişebilir ve en bilinen belirtisi görme kaybıdır.

Optik atrofi teşhisi

Opitik atrofi teşhisi için öncelikle hastanın öyküsü, özgeçmişi, geçirdiği hastalıklar (enfeksiyon, travma gibi), ailevi görme problemleri gös doktoru tarafından sorgulanır.

Göz doktoru tarafından yapılan oftalmoskop ile yapılan muayene sırasında optik disk (optik sinirin arka kısmından gözü terk ettiği yer) beyaz ya da soluk görünür. Bunun yanı sıra kişiye biyomikroskopi, kişinin görme alanı ve renkli görme testleri, kontrast duyarlılık, göz içi basınç ölçümü gibi bulgular hekim tarafından dikkatli bir şekilde incelenir ve kaydedilir.

Eğer başka hastalıklardan şüphe ediliyor ise bu hastalıklara yönelik tetkiler ve testler de ( sistemik hastalıklara yönelik muyeneler ve tetkikler, travmalara yönelik muayeneler ve tetkikler, nörolojik sisteme ait muayeneler ve tetkikler) istenir.

Optik atrofi tedavisi

Optik atrofi tedavisinde atrofinin altta yatan nedeni bulunur ve başarılı bir şeklilde tedavi edilir ise optik sinirin daha fazla zarar görmesi önlenebilir.

Görme fonksiyonlarındaki bozulmalar haftalarca veya aylarca devam edebilir, bu nedenle sadece oftalmoskop ile hastalığın takibini yapmak yeterli olmayabilir. Optik atrofinin tedavisi nedene bağlı olarak değişir. Hastalığın şiddeti ve ne kadar süreceği tedaviyi etkileyebilir.

Sonuç olarak; Optik atrofi kendi başına bir hastalık değil, optik sinirin büzüşmesine ya da boyutunun azalmasına yol açan, aksonların ve gangliyon hücrelerinin zedelenmesine sebep olan herhangi bir hastalığın komplikasyonudur.

Göz hastalıkları ile ilgili benzer sağlık yazıları

1. Usher sendromu nedenleri, belirtileri ve tedavisi
2. Körlük (görme kaybı) neden olur
3. Sarı nokta hastalığı nedenleri, belirtileri ve tedavisi
4. Göz tansiyonu nedenleri, belirtileri ve tedavisi
5. Alerjik konjonktivit nedenleri, belirtileri ve tedavisi
6. Üveit nedenleri, belirtileri ve tedavisi