Endemik göz enfeksiyonları ve korneaya bağlı görme kayıplarının sık görülen nedenlerinden biri herpes simpleks virüs enfeksiyonudur. Oküler herpes (göz uçuğu) hastalığına sıklıkla HSV tip 1 neden olurken, nadir olarak da enfekte doğum kanalından bebeğin geçişi sırasında yakalanması nedeniyle ya da genital herpesi olan kişinin bu bölgeye ait sekresyonlardan göze bulaştırması nedeniyle HSV tip 2 de oküler herpese neden olabilir.
GÖZ UÇUĞU (OKÜLER HERPES) KLİNİĞİ
Oküler herpes simplek virüs hastalığının kliniği, gözdeki tutulum yerine göre değişiklik gösterir.
- Blefarit,
- Konjonktivit,
- Keratit,
- Ön üveit,
- Episklerit ve Sklerit,
- Optik nörit,
- Koroidit,
- İridosiklit,
- Endotelit gibi klinik tablolar, herpes virüse bağlı gelişebilir.
GÖZ UÇUĞU (OKÜLER HERPES) SINIFLANDIRMA
Herpetik göz enfeksiyonu, primer veya rekürren formda olabilir.
Primer enfeksiyon
- Neonatal herpes,
- Primer çocuk/yetişkin herpes.
Rekürren enfeksiyon
- Blefarit,
- Foliküler konjonktivit,
- Herpetik stromal keratit (nekrotizan stromal keratit, immün stromal keratit),
- Herpetik epitelyal keratit (dentritik ülser, jeografik ülser, marjinal ülser),
- Endotelit (diskiform endotelit, lineer endotelit, diffüz endotelit).
- Nörotrofik keratopati,
- İridosiklit.
NEONATAL (YENİDOĞAN) PRİMER OKÜLER HERPES VİRUS HASTALIĞI
Yenidoğan primer herpes enfeksiyonuna bebek genellikle genital herpesi bulunan anneden doğum sırasında yakalanabileceği gibi, doğum öncesi ve doğum sonrasında da yakalanabilir. Yenidoğan herpes enfeksiyonunun etkeni çoğunlukla HSV tip 2’dir, ancak HSV tip 1’de bu enfeksiyona neden olabilir. Yenidoğan herpes enfeksiyonunda %10 gibi bir oranda göz tutulumu olur, göz tutulumu hem tek başına hem de yaygın ya da santral sinir sistemi enfeksiyonu ile birlikte olabilir.
Göz tutulumu sıklıkla doğumdan sonra ilk hafta içinde nonpürülan konjonktivit şeklinde görülür. Hastalarda kapak derisinde veziküler lezyonlar, kornea tutulumu, nadiren korneanın stroma tutulumu olabilir. Yenidoğan herpes enfeksiyonunun diğer göz tutulumları ve/veya komplikasyonları arasında meningoensefaliti ile de birlikte olabilen nekrotizan retinokoroidit, katarakt, optik nörit sayılabilir.
PRİMER (ÇOCUK/YETİŞKİN) OKÜLER HERPES VİRUS HASTALIĞI
Primer herpes simpleks virüs enfeksiyonu bağışık olmayan insanlarda çocuk 5 yaşına girene kadar herhangi bir dönemde görülebilmekle birlikte daha ileri yaşların herhangi bir döneminde de görülebilir.
Virüs kişiyi enfekte ettikten 3-12 gün sonra hastalık başlar. Göz tutulumunun yanı sıra hafif kırgınlık, ateş ve lenfadenopati olabilir. Göz kapaklarında ödem, kapak derisinde hemorajik veziküler lezyonlar olabilir, bu veziküller daha sonra püstülleşir ve kurutlanarak iz bırakmadan iyileşir. Primer göz uçuğuna blefarit ve foliküler konjonktivit eşlik edebilir. Göz herpes simpleks virüs hastalığında %60 gibi bir oranda kornea tutulumu (diffüz süperfisyal punktat keratopati, fokal epitelyal lezyonlar, tek veya multipl dendritik ülserler gibi) olabilir.
REKÜRREN (YİNELEYEN) OKÜLER HERPES VİRUS HASTALIĞI
Herpes simpleks virüsünün hastalık oluşturma yeteneği ve konağın immün sisteminin vereceği yanıt, rekürren oküler HSV hastalığının patogenezinde rol oynayan iki önemli faktördür.
Primer herpes simpleks virüs enfeksiyonu geçiren kişilerde enfeksiyonun tekrarlama olasılığının ilk bir yılda % 20-25 oranında, ilk iki yıl içinde ise % 25-35 oranında olduğu bilinmektedir. Primer enfeksiyondan sonra virüs, enfekte bölgeden duyusal sinir ucuna girer ve trigeminal gangliona latent olarak yerleşir. Tekrarladığında trigeminal ganglionda aktif hale gelen virüs akson boyunca ilerleyip sıklıkla kornea yüzeyinde lezyonlar oluşturur. Göz kapağı ve konjonktiva tutulumu da olabilir.
REKÜRREN (YİNELEYEN) OKÜLER HERPES VİRUS HASTALIĞI TİPLERİ
Tekrarlayan oküler herpes virüs enfeksiyonu birden çok formda ortaya çıkabilir.
Herpetik blefariti: Sık görülen çift taraflı simetrik bir göz kapağı hastalığıdır. En yaygın belirtiler yanma, kaşıntı, ışığa karşı hassasiyet, kirpik diplerinde kızarıklık ve çapaklanma dır. Blefarit ön, arka ve karma blefarit şeklinde üç ana gruba ayrılır. Tedavide kapak hijyeni, antibiyotikli pomadlar ve gerekirse steroid içeren ve gözyaşı damlaları kullanılabilir.
Herpes simpleks konjonktiviti: Herpes simpleks konjonktiviti yaşamın herhangi bir döneminde primer enfeksiyon olarak kendini gösterir ve tutulum genellikle tek taraflıdır. Başlangıçta veziküler deri lezyonları görülür ve klasik dendritik keratit ile birlikte konjonktival tutulum söz konusudur. Herpetik keratitle birlikte üveit de olabilir. Tekrarlamalar sıktır.
Herpetik keratit ve klinik formları: Enfeksiyon kaynaklı keratitler akut dönemde korneada iyileşmeyen epitel defekti, ülser ve perforasyona, kronik dönemde ise skar oluşturarak kalıcı görme kaybına neden olabilmektedir. Herpes keratiti teşhis ve tedavisi bakımından göz doktorlarını zorlayan bir durumdur. HSV keratitinin en sık görülen şekli dendritik ülserlerdir. Dendritik ülser büyüdükçe epitel tabakası atılır ve irisin altta yatan stromasında iltihaplanma oluşabilir. Nüks, kronik kuru göz, düşük dereceli aralıklı konjonktivit veya açıklanamayan sinüzit ile birlikte olabilir. Herpetik keratitin klinik formları ise; dendritik keratit, metaherpetik ülserler, nekrotizan ve diskiform keratitler ve diğer klinik tipleri (endotelit, iridosiklit, nörotrofik keratopati) içerir.
OKÜLER HERPES ZOSTER VİRUS HASTALIĞI
Herpes zoster konjonktiviti: Genellikle erişkinlerde görülür ve tek taraflıdır. Keratit ve keratoüveit görülür. Yaşlı hastalarda postherpetik nevralji riski yüksektir.
Herpes zoster oftalmikus: Herpes zoster oftalmikus durumunda trigeminal sinirin ilk dalı etkilenir. Çıkan döküntü genellikle yüzün orta çizgisini geçmez ve gözün üst kapağı tutulur. Nadir olarak yanak ve mandibula da (alt çene) etkilenebilir.
OKÜLER HERPES TEŞHİSİ
Primer ve tekrarlayan oküler herpes virüs enfeksiyonu teşhisi için iyi bir göz muayenesi son derece önemlidir. Viral kültürler de tanıda oldukça yardımcıdır.
OKÜLER HERPES TEDAVİSİ
Oküler herpes tedavisi, medikal ve cerrahi yöntemleri içerir. HSV enfeksiyonlarının medikal tedavisinde başlıca antiviral ilaçlar (örn. idoksuridin, vidarabin, trifluridin, asiklovir, valasiklovir gibi) kullanılır. Medikal tedavide kullanılabilen diğer ilaçlar arasında kortikosteroidler, interferon sayılabilir.
Oküler herpes virüs enfeksiyonlarında bazen cerrahi tedavi yöntemleri de uygulanabilir. Cerrahi yöntemler; terapötik (tedavi amaçlı) kontakt lens kullanımı, konjonktival fleb, siyanoakrilat doku yapıştırıcıları ve lameller ve penetran keratoplastiyi içerir.
Oküler herpes virüs enfeksiyonlarında kliniğe göre uygulanacak tedaviler ve/veya ilaç uygulama dozları, ek koruyu yöntemler değişiklik gösterebilir.
Benzer Sağlık Yazılarımız
- Göz Ağrısı Neden Olur
- Optik Nörit Neden Olur, Nasıl Tedavi Edilir
- Orbital Selülit Neden Olur, Nasıl Tedavi Edilir
- Blefarit Neden Olur, Nasıl Tedavi Edilir
