Öksürüğe neden olan hastalıklar
Öksürük, solunum sistemine ait hastalıklardan en sık karşılaşılan rahatsızlık öksürüktür. Öksürük bir hastalık değil, boğaz ve solunum yollarını temizlemeye yarayan bir savunma mekanizmasıdır. Öksürük çok önemli bir belirti olabileceği gibi, tek başına da görülebilir.
Öksürük akciğerleri aspirasyona karşı koruyan ve hava yolu içerisindeki sekresyonları ve çeşitli oluşumları ağıza doğru ilerleten hareketin patlayıcı bir ekspirasyonudur. Öksürük larenks, trakea ve ikinci dallanma bronş mukozasının herhangi bir kısmındaki reseptörlerin uyarılması halinde meydana çıkan ve oldukça faydalı bir reflekstir.
Öksürük tipleri – çeşitleri
İnsanlar isteyerek öksürebilecekleri gibi, daha çok istem dışı öksürük insanları rahatsız eder. Öksürük balgamlı, balgamsız ve kronik, akut olarak iki farklı şekilde değerlendirilir.
Balgamsız öksürük : Balgamsız öksürük kurudur ve sürekli boğazda gıcık hissi verir. Kuru öksürük bazen çok şiddetli ve bayılmaya sebep olabilir.
Balgamlı öksürük : Öksürüğe eşlik eden balgam adı verilen sıvı gelmesi balgamlı öksürüktür. Balgamlı öksürük genellikle önemli akciğer ve solunum yolu hastalıklarının bir belirtisi olabileceği gibi sigara kullananlarda sık görülür.
Kronik öksürük : Üç hafta ya da daha fazla süren öksürük kronik öksürük olarak adlandırılır. Kronik öksürüğün en önemli nedenlerinden biri sigara kullanımı veya daha önce sigara kullanmış olmaktır. Bunun dışında reflü, burun arkası akıntıları, astım, alerjik astım, alerjik rinit, psikojenik nedenler, boğmaca, GÖRH hastalığı, kistik fibrozis, tansiyon ilaçları, enfeksiyon ilaçları ve kronik bronşitlerdir. Kronik öksürükler bazen senelerce sürebilir. Uzun süren öksürük tehlikelidir ve nedeni mutlaka araştırılmalıdır.
Akut öksürük : Üç haftadan kısa süren öksürüktür. Akut öksürüğe neden olan faktörler, nezle, faranjit, sol kalp yetmezliği, pulmoner emboli, bazı ilaçlar, solunum yoluna yabancı cisim kaçağı, astım atağı, koah atakları gibi nedenler akut öksürüğe yol açabilir.
Öksürüğe neden olan faktörler
Öksürük bazen dış kulağın içindeki tıkaçlar ve plevra inflamasyonu ile de öksürük gelişebilir. Öksürüğü oluşturan uyaranlar farklı özelliklere sahiptirler. Bu uyaranlar eksojen kaynaklı olabildiği gibi, endojen bir nedenden dolayıda öksürük gelişebilir.
Eksojen kaynaklı öksürük : Tahriş edici tozlar, duman, yabancı maddeler, aşırı sıcak hava veya soğuk hava gibi nedenler eksojen kaynaklı öksürüğe yol açabilir.
Endojen kaynaklı öksürük : Hava yollarındaki mukus, iltihabi faktörler, kan, hava yolu ve akciğer parankiminin inflamatuar iltihaplı sıvıları, hava yolundaki bir sorun ya da bronş duvarına dışarıdan baskı gibi nedenler endojen kaynaklı öksürüğe neden olabilir.
Öksürüğün yeri ve önemi birlikte olduğu diğer semptom ve belirtiler ile belirlenebilir. Akut trakeit, akut larenjit, trekeobronşit, bronkopnömoni, viral pnömoniler, akut bronşit, astım hastalığı, koah hastalığı, bronşektazi, tüberküloz (verem), mantar enfeksiyonları, endobronşiyal tümörler, büyümüş peribronşiyal lenf bezi basısı, alerjik astım, pulmoner venöz basınç, kalp yetmezliği, intersiyel ve peribronşiyal ödem, bronş karsinomu, akciğer apsesi, pnömoni, sol ventrikül yetmezliği, mitral kapak darlığı, alerjik rinit, boğmaca, psikojenik nedenler, sigara kullanımı, kirli hava, faranjit, kronik sinüzit, soğuk algınlığı, pulmoner emboli, hava yoluna yabancı cisim kaçması, kronik sinüzit, sarkoidoz, tansiyon ilaçları, GÖRH hastalığı, reflü gibi etkenler öksürüğe neden olabilir.
Öksürük neden olur
Öksürük tedavisi
Öksürüğün nedeninin bulunması için hasta göğüs hastalıkları ya da alerji hastalıkları uzmanına gitmeli veya götürülmelidir. Öksürük tedavisinde, öksürüğün nedeni bulunduktan sonra tedavi başlatılır. Balgamlı öksürükler genellikle enfeksiyon nedenli olduğu için antibiyotik tedavisi verilir.
Kuru öksürüklerde, astım ve diğer altta yatabilecek hastalıklar incelenir ve tedavi hastalığa yönelik yapılır.Bunun dışında bazı bitki çayları boğazı yumuşatmak için kullanılabilir. Burun tıkanıklığına bağlı öksürüklerde burun açıcı ilaçlar verilir. Alerjik nedenler ile oluşan öksürüklerde alerjik ilaçlar verilir. Öksürük tedavisi genellikle nedene yönelik yapılır.
Solunum yolu hastalıkları ile ilgili benzer sağlık yazıları
- Balgam çıkarma nedenleri ve tedavisi
- Pulmoner emboli nedenleri ve tedavisi
- Zatürre nedenleri ve tedavisi
- Alerjik astım nedenleri ve tedavisi
- Çocuklarda öksürük nedenleri ve tedavisi
- Hamilelikte öksürük tedavisi
