Nefes darlığına neden olan hastalıklar
Nefes darlığı veya dispne, kişinin soluk alıp vermesini tanımlayan bir durumdur. İnsanlar istirahat sırasında nefes alıp verdiğinin farkında olmazlar. Sağlıklı kişilerin, günlük faaliyetlerinde ya da egzersiz sırasında hızlı nefes alıp vermede hissettikleri durum aslında nefes darlığı değildir.
Yaşlılar, kilolu kişiler normal bir efor sarf etme esnasında da hızlı nefes alıp verirler ve bu durumu gerçek nefes darlığından ayırt etmek önemlidir. Solunum ya da dolaşım fonksiyonları kişinin ihtiyacını karşılayamayacak şekilde bozulduğunda nefes darlığı ortaya çıkar.
Nefes darlığı kimlerde görülür?
Nefes darlığı her yaş grubunda görülebildiği gibi daha çok ileri yaşlarda görülen bir durumdur. Küçük çocuklarda bronşiyal astım ya da nefes borusuna herhangi bir şey kaçtığı zaman nefes darlığı gelişebilir. İleri yaşlarda sigara içmeye bağlı KOAH hastalığı denilen akciğer rahatsızlığından nefes darlığı meydana gelir. Aşırı kilolu kişilerde diyaframa bası olduğu için nefes darlığı olur.
Nefes darlığına neden olan kronik hastalıklar
Nefes darlığına neden olan faktörler
Nefes darlığı bazı hastalıklar ile birlikte meydana çıkabilir.
- Kalp hastalıklarına bağlı nefes darlığı nedenleri : Kalp yetmezliği, iskemik kalp hastalığı, kalp damar hastalıkları, prikardit (kalp zarı iltihabı), kardiyomiyopati, ritim buzuklukları, miyokardit (kalp kası iltihabı), perikardiyal iskemi, miyokardiyal iskemi, sol ventriküler yetmezlik, intrakardiyak şantlar, kalp kapak hastalıkları, hipertansif kriz gibi kalp hastalıkları nefes darlığı yapar.
- Akciğer hastalıklarına bağlı nefes darlığı nedenleri : KOAH hastalığı, astım hastalığı, pnömoni (zatürre), kistik fibrozis, bronşit (bronşların iltihabı), bronşektazi, tüberküloz (verem), pulmoner emboli, pulmoner ödem, alveolit (akciğer alveollerinin enflamasyonu), pulmoner fibrozis, erişkin solunum zorluğu sendromu, sarkoidoz hastalığı, atelektaziler gibi akciğere bağlı hastalıklardan nefes darlığı meydana gelebilir.
- Plevral veya göğüs duvarı hastalıklarına bağlı nefes darlığı nedenleri : Pnömotoraks (akciğer sönmesi), plevral efüzyon, göğüs duvarı yaralanmaları, plevral yapışıklıklar, abdominal distansiyon, kifoskolyoz, pektus ekskavatum gibi göğüs duvarına bağlı durumlar nefes darlığı yapabilir.
- Damar (vasküler) sistem hastalıklarına bağlı nefes darlığı nedenleri : Pulmoner emboli, hava, yağ veya amniyotik emboli, pulmoner hipertansiyon, veno okluziv hastalıklar, orak hücreli anemi, vaskülitler, arteriovenöz fistüller gibi damar sistemi hastalıklarından nefes darlığı ortaya çıkabilir.
- Nöromusküler sistem hastalıklarına bağlı nefes darlığı nedenleri : Serebrovasküler hastalık, frenik sinir paralizileri, Guillain Bare sendromu, nöropati, miyopatiler gibi nöromusküler sistem hastalıkları nefes darlığına sebep olabilir.
- Diğer sorunlara bağlı nefes darlığı nedenleri : Kansızlık (anemi), metabolik asidoz, şok, düşük kardiyak output durumu, hipoksi, karbonmonoksit zehirlenmesi, methemoglobinemi, yüksek ateş, hipertiroidizm ve hipotiroidizm, gatroözefageal reflü, psikojenik hiperventilasyon, panik atak, anksiyete bozukluğu, hamilelik, soğuk algınlığı, alerjik astım, anafilaksi (alerjik şok) gibi bir çok neden nefes darlığına yol açar.
Nefes darlığına neden olan hastalığın teşhisi
Nefes darlığı şikayeti olan bir hastada öncelikle ayrıntılı bir solunum sistemi muayenesi yapılmalıdır. Solunum sistemi muayenesinden sonra akciğer filmi, arter kan gazı ve biyokimya tetkikleri, tiroid sorunları nedeni ile hormon incelemeleri, kansızlık için bazı kan tahlilleri, alerjik nedenlerden kaynaklanan bronşiyal astım için gereken tetkikler, kalp hastalıkları için gereken tetkikler, santral sinir sistemi için gereken tetkikler, göğüs duvarına bağlı hastalıklar için gereken tetkikler ve damar sistemi için gereken tetkikler yapılır.
Nefes darlığı teşhisi
Nefes darlığı (dispne) tedavisi
Nefes darlığının tedavisi neden olan hastalığa göre değişebileceğinden dolayı, öncelikle nefes darlığının kaynağı araştırılmalıdır. Nefes darlığının kaynağı anlaşıldıktan sonra gereken tedavi yöntemleri uygulanır. Nefes darlığına bazı alerjenler de neden olabilir, bu nedenle alerjenlerden korunmak, sigaradan uzak durmak ve kirli havaya karşı korunmak gibi yöntemler ile nefes darlığı şikayetleri önlenebilir.
Nefes darlığı yapabilen hastalıklar ile ilgili benzer yazılar
- Ritim bozukluğu neden olur
- Kalp kapak hastalıkları neden olur
- Akciğer sönmesi (pnömotoraks) nedenleri ve tedavisi
- KOAH hastalığı nedenleri, belirtileri ve tedavisi
- Gastroözofageal reflü hastalığı nedenleri, belirtileri ve tedavisi
- Pulmoner emboli nedenleri, belirtileri ve tedavisi
- Beyin damar hastalıkları neden olur
