Meningokok menenjiti, bakteri ile oluşan menenjitlerin en sık görülenidir. Meningokok hastalığı sağlıklı olan insanlarda bile aniden uyarı vermeden ortaya çıkabilir.
Meningokok menenjiti nasıl bulaşır?
Pek çok vaka, çocuk ve genç erişkinden oluşur. Hastalık yatılı okullardaki çocuklar gibi birbiriyle yakın teması olan insan gruplarında hava yolu damlacığı ile bulaşır. Herkes meningokok hastalığına yakalanabilir. Ancak belirli risk gruplarında meningokok hastalığına yakalanma riski biraz daha yüksektir.
Bunlar;
- Bir yaşından küçük bebekler,
- 16-23 yaş arasındaki ergenler ve genç erişkinler,
- Bağışıklık sistemini etkileyen bazı hastalıkları olanlar veya ilaç kullananlar,
- N. meningitidis izolatlarıyla rutin çalışma yapan mikrobiyologlar,
- Toplumda salgın olması nedeniyle risk altında olan insanlar,
- Sigara içenler ya da sigara içilen ortamda pasif içici olanlar,
- Öpmek veya öpüşmek gibi yakın temasta bulunmak,
- Orak hücreli anemi gibi hastalığ olanlar.
Meningokok menenjiti belirtileri
Meningokok menenjitli çocuk ya da erişkin kendini çok hasta hisseder. Bazı belirtileri önemli olmasına rağmen, hastalığın birçok belirtisi vardır. Birçok hastada bu belirtilerin birkaçı görülebilir veya tüm belirtiler görülebilir. Meningokok belirtileri hastanın yaşına göre de bazı farklılıklar gösterebilir.
Bebeklerde ve küçük çocuklarda meningokok menenjiti belirtileri:
- Ateş,
- Yemeğe karşı ilgisizlik,
- Huzursuzluk, sinirlilik,
- Aşırı yorgunluk veya güçsüzlük,
- Bebeklerde kucağa alındığında huzursuz olma,
- Kusma ve/veya ishal,
- Işığa karşı hassasiyet,
- Uyuşukluk,
- Kas kasılmaları veya kas seğirmesi,
- Toplu iğne başı büyüklüğünde kırmızı-mor renkli döküntüler (meningokok döküntüsü) veya morluklar. Bunlar gibi belirtiler, meningokok menenjitli bebeklerde veya çocuklarda görülebilen belirtiler olarak sayılabilir.
Not: Küçük çocuklar belirtilerden şikayet edemezler veya bunu gösteremezler. Bu nedenle ateş, ciltte solgunluk veya lekeler, uyuşukluk (boş bakma), hareketsizlik, uyanamama, beslenmede yetersizlik veya beslenmek istememe, kusma, ishal, döküntü gibi belirtiler önemsenmelidir.
Daha büyük çocuklarda ve yetişkinlerde meningokok menenjiti belirtileri:
- Baş ağrısı
- Işığa karşı hassasiyet (fazla ışıktan rahatsız olma)
- Kusma ve/veya ishal
- Ense sertliği/ağrısı
- Sırt ağrısı
- Eklem ve kas ağrıları
- Genel kırıklık
- İştahsızlık
- Uyuşukluk, bilinç bulanıklığı
- Kırmızı-mor renkli toplu iğne başı büyüklüğünde döküntü veya morluklar. Bunlar gibi belirtiler, meningokok menenjitli büyük çocuklarda ve yetişkinlerde görülebilen belirtiler arasında sayılabilir.
MENİNGOKOK MENENJİTİ TEŞHİSİ
Hastalığın ciddiyeti önemli olduğundan ve menenjitte etkene yönelik tedavi değişiklik göstereceğinden meningokok tanısının kesinleştirilmesi gereklidir. Eğer meningokok şüphesi varsa beyin omurilik sıvısı (BOS) ve kan örnekleri alınarak incelemeye gönderilir.
Meningokok menenjiti tedavisi
Meningokok menenjitinden şüphelenilen hastanın hemen hastaneye yatırılarak olabildiğince hızlı antibiyotik tedavisine başlanması gerekir. Erken tedavi ölümü ve kalabilecek hasarların ortaya çıkmasını önlemektedir.
Hastalığın şiddetine göre yara bakımı, düşük kan basıncını düzeltmeye yönelik ilaçlar ve solunum desteği gibi ek tedavilere gerek duyulabilir.
Meningokok menenjiti komplikasyonları
Meningokok menenjiti hemen tedavi edilmezse hayatı tehdit eden meningokoksemiye ilerler. Bu nedenle hastalığın zamanında teşhis ve tedavisi son derece önemlidir. Buna rağmen hastalık tedavi edildiğinde bile her 100 hastadan %10-15’i kaybedilebilir. Hayatta kalan her 100 kişiden yaklaşık %10-20 sinde de işitme kaybı, beyin hasarı, böbrek hasarı, uzuv kayıpları, sinir sistemi sorunları, cilt greftlerinden kaynaklanan ciddi yara izleri gibi birçok komplikasyona neden olabilir.
Meningokok menenjit ve alınması gereken önlemler
Meningokok menenjitinden korunmanın en önemli yollarından biri aşı yapılmasıdır. Fakat aşı meningitidis enfeksiyonunun tüm alt gruplarında etkili olmamakta ve % 100 koruyuculuk sağlamamaktadır.
Meningokok menenjit tanısı alan kişinin ve muhtemel temas öyküsü olan ev halkı, okul ya da yuva arkadaşlarının da yakın takip altına alınması gerekir. Temas öyküsü ve ateş şikayeti olan aile bireyleri ve diğer çocuklar detaylı tıbbi muayeneden geçirilir ve gereken durumlarda bunların da tedavisi başlanır.
Enfekte hasta ile yakın teması olan kişilere kemoprofilaksi uygulanması sadece bir kişide olan hastalığın yayılmasının önlenmesi açısından birincil kontrol yöntemini oluşturur. Kemoprofilaksinin, hastayla yakın temasta bulunanlara [ev halkı, okul ya da yuva arkadaşları ve hastanın ağız salgılarıyla doğrudan temas edenler (öpüşme, hastaya suni teneffüs, endotrakeal entübasyon yapanlar gibi) yakın temaslar söz konusu ise] en kısa zamanda (ideali birinci olgunun tanı almasından 24 saat içinde) başlanması önerilir. Kemoprofilaksi 14 günden sonra yapıldığında bir etkinliği kalmamaktadır.
Benzer Sağlık Yazılarımız
- Meningokok aşısı nedir
- Meningokok döküntüsü nedir
- Menenjit nedir ve neden olur
- Meningiom nedir ve neden olur
- Profilaktik antibiyotikler ne için kullanılır
