Polisakkarit meningokok aşıları uzun yıllardan beri birçok ülkede uygulanmaktadır. Son zamanlarda, konjüge menigokok aşıları da gelişmiş ülkelerde kullanıma girmiştir. Konjüge meningokok C aşısı ile önce İngiltere’de sonra bazı Avrupa ülkelerinde kitlesel aşılama yapılmış ve meningokok C menenjiti görülme sıklığında önemli düşüş sağlandığı bildirilmiştir. ABD’de tetravalan konjüge meningokok aşısı 2005’de lisans almış ve aşı şemasına girmiştir.
Polisakkarit aşılar:
Nisseria meningitidis’in kapsüler polisakkarididir.
- İki yaş altında yeterli bağışıklık yanıtı oluşturmazlar.
- Bağışıklık belleği oluşturmazlar.
- Koruma süresi kısadır (5 yaşından küçük çocuklarda 1-3 yıl, adolesanlarda ve erişkinlerde 3-5 yıl sürer).
- Pekiştirme etkisi yoktur.
- Taşıyıcılığı önlemezler.
- Toplumsal bağışıklık sağlamazlar.
- Liyofilizedirler, deri altına uygulanırlar.
- Farklı bir anatomik bölgeden uygulanmak üzere diğer aşılar ile eş zamanlı olarak uygulanabilir.
Polisakkarid aşıların istenmeyen etkileri azdır (sık görülen istenmeyen etkileri arasında bölgesel ağrı, irritasyon, baş ağrısı ve yorgunluk, adolesanların %2-5’inde ateş sayılabilir).
Konjüge aşılar:
Kapsüler polisakkarit yüksek immünojenitesi olan bir proteine bağlıdır. Taşıyıcı protein; difteri, tetanoz toksoidi, difteri çapraz reaktif meteryali (CRM 197).
- Tüm yaş gruplarında immünojenik ve güvenli olduğu bilinmektedir.
- Antikor niteliği polisakkarit aşıya göre daha yüksektir.
- Nazofaringeal taşıyıcılığı azaltır.
- Sıvı tek dozluk ampüllerde, kas içine uygulanır.
- Toplumsal bağışıklık sağlar (toplumsal bağışıklık için taşıyıcılık oranlarının düşürülmesi gerekir, taşıyıcılığın azalması için de aşılama oranlarının yüksek olması gerekmektedir).
Ergenlerde uygulandığında istenmeyen etkileri polisakkarit aşıdan fazla değildir. İstenmeyen etkiler arasında Guillain Barre sendromu bildirilmiştir.
Meningokok aşı takvimi nedir?
Ergenlerde meningokok enfeksiyonları için riskli yaşlar 15-25 yaş grubu olarak kabul edilir.
- Aşıya karşı oluşan antikor düzeylerinin 5 yıl koruyucu kaldığı gösterilmiştir. Bu gerekçelerle aşılama 11-12 yaşlarda bir doz, 16. yaşta pekiştirme dozu verilmesi şeklinde uygulama önerilmektedir.
- 15-16 yaşlarda tek doz aşının koruyucu olabileceğini gösteren çalışmalar da vardır, ancak iki doz aşılamada oluşan antikor düzeyleri daha yüksektir.
- İlk aşılama 16. yaştan sonra yapıldıysa pekiştirme dozu gerekmez.
- 21 yaştan büyüklere rutin uygulama gerekmez.
Konjuge meningokok aşısının ergenlikte uygulanan Tdap ya da HPV aşılarıyla birlikte ayrı yerlerden uygulandığında yeterince immünojenik olduğu gösterilmiştir.
Benzer Yazılarımız
- Meningokoksemi nedir
- MMR aşısı nedir
- Çocuk aşıları ve aşıların yan etkileri
- Okullarda bulaşıcı hastalıklar
