Memeden neden süt gelir? Galaktore nedir?
Göğüslerden süt salgılanması, beyinde bulunan hipofiz diye adlandırılan beyin kontrolü altında süt salgısı oluşur. Yeni bebek sahibi olmuş kadında hipofizden kana verilen prolaktin hormonu süt salgılamaya yarar. Fakat bu durum erkekte ya da yeni anne olmamış emzirme döneminde olmayan kadında meydana çıkar ise nedeninin mutlaka araştırılması gerekmektedir.
Tıp terimlerinde, galaktore adı verilen bu durum meme başının uyarılması, hamilelik, doğum sonrası (loğusa) dönemi, stres, kan şekerinin düşmesi nedenleri ve anneden geçen hormonların etkisi ile ilk üç ay bebeklerde görüldüğünde fizyolojik olarak oluştuğu düşünülür.
Memeden süt gelmesine neden olan faktörler
Patolojik bulgulara göre beyin tümörleri, tiroid hastalığı, böbrek hastalığı, hipofiz bezindeki sarkoidoz ve tüberküloz gibi hastalıklar, hipofizin radyasyona yani ışın tedavisine (radyoterapi) gibi maruz kalması, tiroid bezi yetmezliği, siroz hastalığı, bazende polikistik over sendromunun ve göğüs duvarı lezyonlarının prolaktin hormonunun yükselmesine ve memeden süt gelmesine neden olduğu bilinmektedir. Ayrıca bazı ilaçlar kullanımının, özellikle depresyon ilaçlarının, doğum kontrol ilaçlarının, tansiyon ilaçlarının, memeden süt gelmesi şikayetine neden olduğuna dair veriler bulunmaktadır. Bunların dışında, hamilelik, stres, çok fazla proteinli beslenme, meme başının uyarılması, egzersiz gibi etkenlerde prolaktin hormonu seviyesini arttırarak memeden süt gelmesine neden olabilir.
Memeden süt gelmesi (galaktore) belirtileri
Galaktoreye kadınlarda genellikle adet düzensizliğinin eşlik ettiği, erkeklerde de cinsel fonksiyon bozukluğunun galaktoreye eşlik ettiği bildirilmiştir. Beyinde bulunan hipofiz bezindeki bir tümörle alakalı olarak galaktore görülmüş ise kitlenin boyutuna göre görme bozukluğu gibi başka sorunlarla da karşılaşılmaktadır. Galaktore kadınlarda veya genç kızlarda adet düzenini bozar. Erkeklerde de iktidarsızlığa ya da kısırlığa yol açabilir. Memeden süt gelmesi durumunda mutlaka bir endokrin uzmanına baş vurulması gerekir ki, endokrin uzmanları hormon hastalıkları uzmanlarıdır ve prolaktin yüksekliğinin tedavisini bu uzmanlar doğru şekilde tedavi edebilirler.
Memeden süt gelmesi (galaktore) tanısı
Galaktore tanısı için Öncelikle muayene ile memeden gelen sütün kanalı tespit edilmeye çalışılır. Sonrasında kandaki prolaktin seviyesinin yüksekliği ölçülür ve hafif yükseklik rastlanır ise tetkik tekrarlanır. Prolaktin seviyesinin yüksek çıkmasında hastaya özellikle ilaç kullanımı sorulmalıdır. Prolaktin seviyesinde yükseklik bulunur ise tiroid yetmezliğinin olup, olmadığını incelemek amacı ile tiroid hormonları araştırılmalıdır. Kanda üre, kreatinin ve karaciğer testlerinin yapılması gerekebilir. Kadınlarda hamilelik testi, hipofizde tümörün olup, olmadığını bakmak için MR (manyetik rezonans) filmi, eğer bu yok ise BT (bilgisayarlı tomografi) filmi çekilmelidir. Hipofizde tümöre rastlanır ise hipofizin diğer hormonları incelenir ve büyük tümör var ise görme alanı yapılır.
Memeden süt gelmesi (galaktore) tedavisi
Galaktore tedavisinde, prolaktin yüksekliği olan hastalarda ilaç tedavisi uygulanır. İlaç tedavisi şekli hastaya bakan endokrin uzmanı tarafından belirlenecektir. İlaç tedavisi ile prolaktin seviyesi yerine getirilirken, tümör var ise tümörde küçültülür. En az iki sene devam edecek tedavi süreci sonrası tümörün büyüklüğünde % 40-50 oranında küçülme sağlanır iken, bazı hastalarda ilacın dozu yavaş yavaş düşürülerek hastanın durumu değerlendirilir.
Tümörün büyük olduğu durumlarda tedavi devam eder. Çocuk sahibi olmak isteyen kadınlarda bromokriptin ilacı tercih edilmez. Hamilelik sırasında mikroadenomun (tümörün) büyüme riski % 1 civarındadır. Şikayetleri olmadığı sürece bu hastalarda görme alanı veya prolaktin seviyesinin takibine gerek duyulmaz. Laktasyon (emzirme) döneminde tedaviye ara verilmesi gerekmektedir. Makroadenomu (büyük tümörü) olan hamilelerde görme alanı ile takip edilebilinir. İlaç tedavisinin yetmediği dirençli veya sürekli büyüyen tümörlerde cerrahi tedavi (ameliyat) yapılması gerekmektedir.
Meme iltihabı nedir?Meme başı egzaması–Meme ucu akıntısı
