Kulakta sıvı birikmesi nasıl anlaşılır?
Efüzyonlu otitis media (EOM) veya orta kulakta sıvı birikmesi, akut (ani gelişen) bir enfeksiyonun bulguları (ağrı, ateş gibi) olmadan da orta kulak boşluğunda sıvı birikmesi ile karakterize orta kulağın enflamatuar bir hastalığıdır. Orta kulakta sıvı birikimi görülme oranı % 5 ile 20 arasında değişmektedir.
Orta kulakta sıvı birikiminin eskiden enfeksiyöz bir hastalık olmadığına inanılmaktaydı. Son yıllarda yapılan çalışmalar sonucu, hastaların % 10-30’unda orta kulak sıvısında Streptococcus, pneumonia, Haemophilus, influenza ve Morexella catarrhalis gibi bakteriler tecrit edilmiştir.
Kulakta sıvı birikimi (efüzyonlu otit media) nedenleri
Orta kulak iltihabı geçiren çocukta kulak arkasında toplanan sıvı genellikle 1 ay, daha az olasılıkla ise 3 ay veya daha uzun süre kalmaktadır. Çocuklar orta kulak iltihabı olmaya meyillidir. Orta kulak östaki borusu ve genize açılır. Bu yapının görevi orta kulağın havalanmasını ve drenajını sağlamaktır.
Östaki borusu çocuklarda erişkinlere göre daha yatay durumdadır ve erişkinlerdeki açıya 7 yaşından sonra ulaşır. Geniz eti sorunları östaki borusunun ağzının tıkanmasına yol açarak orta kulak iltihabına zemin hazırlar. Bunların dışında alerjik problemler de orta kulak iltihabına ve kulakta sıvı birikimine neden olur.
Erişkinlerde kulakta sıvı birikmesi ise genellikle gribal hastalıklar gibi üst solunum yolu enfeksiyonları nedeni ile oluşur. Bazen tek taraflı sıvı birikmesi ve aynı tarafta boyunda büyüme eğiliminde olan bir şişlik tümör belirtisi olabilir.
Kulakta sıvı birikmesi (efüzyonlu otit media) belirtileri
Kulakta sıvı toplanması genellikle çocuklarda görüldüğü gibi, erişkinlerde de görülebilen bir durumdur. Kulakta sıvı birikmesinin en önemli belirtisi işitme azlığı ya da kaybıdır. Ağrı, ateş gibi belirtiler genellikle görülmediği için teşhis konulurken dikkatli olunmalıdır. Çocuk televizyon izlerken sesi çok fazla açması, çocuğu çağırırken yüksek ses ile çağırmak zorunda kalma, çocuğun okul başarısı normal giderken bir anda düşüş olması gibi bulgular, çocuğun işitme kaybına yönelik bulgular olabilir.
Kulakta sıvı birikmesi (efüzyonlu otit media) teşhisi
Çocukta, yukarıda sayılan belirtiler var ise öncelikle çocuğun bir kulak burun boğaz uzmanına götürülmesi, hasta yetişkin ise kendisinin gitmesi gereklidir. KBB muayenesinde kulak zarında matlaşma, renk değişimi, bazen ve bazı hastalarda kulak zarının çökmesi ve kulak zarı arkasında hava kabarcıkları gibi bulgular tanıda yardımcıdır. Kulağında sıvı birikimi olan hastanın teşhisi orta kulak basınç testi ve işitme testi ile doğrulanır.
Kulakta sıvı birikmesi (efüzyonlu otit media) tedavisi
Kulakta sıvı birikimi teşhisi konulan erişkin ya da çocuk hastaya öncelikle ilaç tedavisi verilir. Hastaya yaklaşık 10-14 gün süren antibiyotik tedavisi verilir. Bunun yanı sıra sıvının emilmesine destek olması için bazı spreyler, çocuklarda şuruplar, alerjik sorunu olan hastalarda antihistaminik grubu ilaçlar ve kortizonlu spreyler verilebilir.
Bu ilaç tedavisi ile hasta takip edilir ve kulak zarında çökme ve işitme kaybı gibi bazı ciddi durumlar gelişmemiş ise 3 ay kadar, aralarda kontroller ile hasta takip edilir. 3 aylık izlem sonrası efüzonu devam eden çocuklarda işitme fonksiyonları değerlendirilir. İşitme kaybı 20 dB’den az ise gözlem ve takibe devam edilebilir.
40 dB’den fazla işitme kaybı olan çocuklarda zaman kaybetmeden ventilasyon tüpü tedavisi uygulanır. İşitme kaybı 21-39 dB olan çocuklarda ise tedavi planı kulakta sıvı birikiminin süresine ve şikayetlerin şiddetine göre belirlenir. Risk altında olmayan hastalar için 3-6 aylık takibin sürmesi önerilir.
Kulak hastalıkları ile ilgili benzer sağlık konuları
- Kulak tüpü nedir
- Kulak tıkanıklığı neden olur
- Kulak zarı yırtılması neden olur
- Çocuklarda orta kulak iltihabı
