Paylaş

Tweetle

Paylaş

E-posta

Kış meyveleri hastalıklardan korur mu?

Bu soğuk kış günlerinde bağışıklık sistemini güçlendirmek için meyve ve sebze tüketiminin arttırılması oldukça önemlidir. Kış meyvelerinden daha fazla yararlanabilmek için bu meyvelerin özelliklerini de bilmek önemlidir.

Elma ve elmanın faydaları nedir?

Elma (Malus domestica), gülgiller familyasından kültürü yapılan bir meyve türüdür. Elma türüne en yakın olan meyveler armut ve malta eriğidir. Elma eksi 35 derecelik soğuğa dayanıklıdır.

Elmanın faydalarına gelince, elmanın tok tuma özelliği, solunum sorunlarını önleme özelliği, gribal hastalıklar ile savaşma özelliği, şeker hastalığı riskini azaltma özelliği, beyin gücünü arttırma özelliği, kanser hücreleri ile savaşma özelliği, kabızlık sorununda faydalı olma özelliği gibi birçok faydaları vardır.

Haftada 5 veya daha fazla elma yemek içeriğinde (özellikle kabuğunda) bulunan quercetin adlı madde sayesinde akciğer fonksiyonları üzerinde olumlu etkiler gösterir. Elma içeriğinde bulunan C ve E vitaminleri ve antioksidan özelliği ise grip ile savaşmada ve enfeksiyonlardan korunmada fayda sağlar. Elma, sinir hücreleri arasındaki bağlantıyı sağlayan asetilkolin artışını sağlayarak alzheimer gelişimini önler. Elma kanser hücreleri ile savaşmada faydalıdır. Elma içeriğinde bulunan lif oranı sayesinde hem tok tutma özelliğine hemde hazmı kolaylaştırma özelliğine sahiptir. Elma kolesterol açısından da faydalıdır.

Ayva ve ayvanın faydaları nedir?

Ayva (Cydonla oblonga), gülgiller familyasından 4-5 metre boy uzayabilen, kırmızı kahverengi gövdeli meyve veren bir ağaçtır. Ayva ağacı çok derine kök salmayan ve yüzeysel kök salan bir ağaçtır. Ayva meyvesi soğuğa dayanıklıdır.

Ayvanın fadalarına gelince, ayvanın içeriğinde bulunan lifler sayesinde beslenmede önemli yeri vardır. Ayva posalı bir gıda olduğu için oldukça çok çiğneyerek yenmek zorunda kalınan bir meyvedir ve bundan dolayı daha fazla çiğneme tükürük salımını arttırarak kolesistokinin adlı hormonun salgılanmasını da arttırmış olur. Bu hormonun en iyi özelliği de besin alımını azaltıcı etkisinin olmasıdır. Özellikle zayıflama diyetlerinde ayva gibi bir besinin tüketilmesi durumunda kişinin hem iştahı bastırılmış hemde aşırı besin alımı azaltılmış olur. Ayva, lifli yapısı sayesinde şeker, tansiyon, kolesterol değerlerini dengelemede ve bağırsak sorunlarında fayda sağlamaktadır.

Portakal ve portakalın faydaları nedir? 

Portakal (Citrus sinensis), Citrus cinsi bir ağaç olan citrus sinensis ve onun meyvesini tanımlar. Portakal orta derecede dona dayanıklılığı, geniş iklim şartlarına uyum sağlayabilmesi ve çok sayıda çeşide sahip olması portakalın pek çok yetiştirme bölgesine yayılmasını sağlamıştır. Portakallar morfolojik özellikleri, kimyasal bileşimi bakımından; yuvarlak portakallar, kan potakalları, göbekli potakallar ve tatlı (asitsiz) portakallar olmak üzere farklı gruplara ayrılır.

Portakalın faydalarına gelince, portakal kanın temizlenmesinde ve hazmın kolaylaşmasında etkilidir. Portakalın yüz gramında yaklaşık elli miligram C vitamini bulunmaktadır ve bu oldukça iyi bir orandır. C vitaminin bir birey için günlük gereksinimi yaklaşık 60-70 miligramdır ve günde 1 portakal yiyerek bu ihtiyacın büyük kısmı karşılanmış olur.

C vitaminin vücut tarafından önemli bir işlevi yemeklerden sonra alınan C vitamini besinlerden alınan demirin emilimini arttırarak kansızlık gelişimini önlemesidir. Portakalın suyundan ziyade bütün olarak yenmesi çok daha faydalıdır. Poratakal suyu lifler dışarıda bırakıldığı için kan şekerini yükseltir ve çok çabuk acıkmaya neden olur. Bu nedenle portakal meyve olarak tüketilmelidir.

Mandalina ve mandalinanın faydaları nedir?

Mandalina (Citrus reticulata), ılıman iklime sahip memleketlerde kültür şekilleri yetiştirilen, yapraklarını dökmeyen, uçucu yağ içeren küçük ağaçların meyveleridir. Mandalinanın meyvesi olgunlaştığında ağaç üzerinde çok uzun süre kalmaz. Mandalina ağaçları orta büyüklükte, sık yapraklı ve çok dallı olup yuvarlak bir taç oluşturur. Mandalina meyvesinin kabuğu, hasat döneminde sarımsı portakal renginde ve hafif pürüzlüdür. Mandalina kolay soyulan bir meyvedir.

Mandalinanın faydalarına gelince, mandalina düşük kalorili meyveler arasındadır ve 126 gramı 66 kaloridir. Mandalinanın içerisinde C vitamini vardır ve B grubu vitaminler ve folikasit bakımından da oldukça zengin bir meyvedir. Mandalina gözün lens tabakası üzerinde, kalp hastalıkları üzerinde, böbrek üstü bezleri üzerinde faydalı etkiye sahiptir. Mandalinanın içerisinde bulunan C vitamini ve flavonoid kombinasyonu sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirici etkisi vardır. Mandalina, kabuğunun altında bulunan beyaz kısımları temizlemeden yenmelidir. Mandalinanın suyu değil kendisi tüketilmelidir.

Limon ve limonun faydaları nedir?

Limon (Citrus), ılıman iklime sahip bütün memleketlerde, kültür şekilleri yetiştirilen yaprak dökmeyen, uçucu yağ taşıyan küçük ağaçların meyleridir. Limonun ekşiliği dilde bulunan tat gözeneklerini uyararak tükürük salgısını attırır. Limon ağacı 12 ay yeşil kalabilir. Limon inasanların her mevsimde tükettiği bir meyvedir. Limon Ege ve Akdeniz bölgelerinde en sık bulunan meyvelerden biridir.

Limonun faydalarına gelince, limon turunçgiller ailesinden ve C vitamini yönünden oldukça zengin bir meyvedir. Limon kuvvetli aroması sayesinde salatalara ve yiyeceklere güzel bir tat verir. Limon magnezyum ve bakır içeriği zengin bir meyvedir. Limon kan damarlarını genişletici etkiye sahip olması nedeni ile kalp damar sağlığı ve karaciğerin korunması açısından da faydalıdır. Limon C vitamini bakımından zengin bir meyve olduğu için özellikle gribal hastalıklarda faydalıdır.

Fakat limonda asit içeriği fazla olduğu için mide sağlığı açısından çok fazla tüketilmemelidir. Özellikle mide asiti yüksek olan bireylerde limonun çok fazla tüketilmemesi daha doğru olur. Limon reflü şikayetini arttırabileceği için mide rahatsızlıklarına yol açabilir. Limon suyunu çok fazla tüketmek yerine içilen bitki çaylarının içine bir miktar limon kabuğu rendelemek ya da birkaç damla limon sıkmak daha doğru olur.

Nar ve nar meyvesinin faydaları nedir?

Nar (Punica granatum), yenilebilen en eski meyvelerden birisidir ve sıklıkla tropikal ve yarı tropikal bölgelerde yetişir.  Nar yaz mevsimi uzun ve sıcak, kış mevsimi ılık ve yağışlı bölgelerde yetişir. Genel olarak kışın eksi 10 derece sıcaklığa kadar dayanabilen nar bitkisi, geç çiçek açması nedeni ile ilkbaharın geç donlarından zarar görmez. Yapılan çalışmalar nar gibi yüksek fenolik bileşik içeren meyve ve sebzelerin tüketiminin kardiyovasküler ve serebrovasküler rahatsızlıklar ve kanser türlerini azalttığını göstermiştir. Nar meyvesi antik çağlarda değişik hastalıklarda şifa olarak kullanılmıştır.

Nar meyvesinin faydalarına gelince, nar kırmızı renginden ve içerdiği pigmentlerden dolayı oldukça faydalı bir meyvedir. Nar özellikle C vitamini bakımından zengin bir meyvedir. Nar antioksidan özelliği sayesinde kansere karşı koruyucu etkiye sahiptir. Nar içerdiği polifenolller sayesinde kalp damar sağlığı açısından da oldukça yararlı bir meyvedir. Nar özellikle boğaz enfeksiyonlarına karşı koruyucu maddeler de içermektedir. Nar potasyum yönünden de zengin bir meyve olduğu için yüksek tansiyon hastalarında tansiyon düşürücü özelliği de vardır. Nar meyvesini yerken sadece suyunu değil çekirdeklerini de birlikte yemek gerekir. Narın bahsi geçen faydalı maddeleri daha çok çekirdeklerinde bulunmaktadır. Narın çekirdekleri ile birlikte yenmesi bağırsak sağlığı açısından da faydalıdır.

Kivi ve kivi meyvesinin faydaları nedir?

Kivi, bir orman kenarı bitkisi olarak doğal ortamlarında diğer ağaçlara sarılarak tırmanan, bu sayede onlarca metre uzayabilen, kış mevsiminde yaprağını döken çok yıllık bir bitkidir. Kivi birçok özelliği ile üzüm meyvesine benzediği için kivi bitkisine kivi asması ya da kivi omcası da denilmektedir. Kivi bitkisinin meyvesinin şekli silindirik ovaldir. Kivi meyvesi dıştan içe, tüyler, kabuk, dış meyve eti, iç meyve eti, çekirdek, çekirdek evi, yumurtalık izleri ve meyve özünden oluşmaktadır. Kivi bikisi saçak köklüdür ve kökler genellikle toprağın 40 cm’lik üst kısmında bulunur.

Kivi meyvesinin faydalarına gelince, kivi meyvesi C vitamini bakımından çok zengindir. 100 gram kivi meyvesinde 100-400 miligram C itamini bulunmaktadır. Yani yaklaşık yarım ya da bir kivi meyvesi yetişkin bir insanın günlük C vitamini ihtiyacını karşılar. 100 gram kivi meyvesi eti sadece 66 kaloridir. Bu bakımdan kivi sağlık meyvesi olarak adlandırılır. Kivi meyvesi hazımsızlık problemi olanlarda faydalıdır. Kivi meyvesi bağırsaklarda bulunan iyi bakterilerin güçlenmesinde de etkilidir.

Kivi meyvesi kolesterol sorununda ve kalp damar sağlığı üzerinde olumlu etkilere sahiptir. Lif açısından zengin olan kivi meyvesi kolon kanseri riskini azaltır. Yüksek oranda kalsiyum maddesi içeren kivinin uyumadan iki saat önce yenildiğinde rahat uyumayı sağladığı bilinmektedir. Kivi meyvesi insanların ruh halinin düzelmesinde de etkili olduğu bilinmektedir. Kivi meyvesinin kan dolaşımını hızlandırma da etki ettiği yönünde bilgiler de vardır. Kivi meyvesi enfeksiyonlardan korunmak için de önemli yere sahiptir.

Kestane ve kestanenin faydaları nedir?

Kestane, kayıngiller familyasından ”Castanea” cinsini oluşturan ağaçların ve bu ağaçların yenilebilen tohumlarına verilen addır. Kestane kışın eksi 30 dereceye kadar dayanabilen, ancak ilkbaharın geç sonbaharın ilk donlarına karşı hassas olan bir meyvedir. Kestane ağacının çiçek açma döneminde çok fazla yağış olur ise verimi bu durumdan olumsuz etkilenir. Kestane kazık köklü olduğu için gevşek yapılı ve geçirgen topraktan hoşlanır. Kestane yaprak döken bazen de çalı formunda olan orman ağaçlarıdır. Kestane Türkiye’de en çok Bursa ilinde yetiştirilmektedir. Kestane tohumları (kestane meyvesi) ateşte közlenerek, suda haşlanarak ve çiğ de yenilebilir.  Kestane, doyurucu özelliği olmasının yanı sıra beslenmede katkı sağlayan birçok besin öğesine de sahip bir meyvedir.

Kestanenin faydalarına gelince, kestane hücrelerin yaşlanmasında ve yaşlanmayı önlemede faydalıdır. Kestane birçok kanser türüne karşı, özellikle de akciğer kanserine karşı koruyucu etkiye sahiptir. Kestane kan basıncının (tansiyonun) düşmesinde ve kansızlığın önlenmesinde faydalıdır. Kestane kalp damar hastalıklarına ve mide hastalıklarına yakalanma riskini azaltır. Kestanenin içeriğinde yüksek oranda selenyum, B1 ve B2 vitamini ve E vitamini vardır. Kestane bağışıklık sisteminin güçlenmesinde fayda sağlar ve hastalıklardan korunmada etkilidir. Kestane ishal probleminde de faydalıdır.

Kestane içeriğinde bulunan omega 3 ve omega 6 yağları sayesinde öğrenme güçlüğünde ve hafıza zayıflığında olumlu etkiye sahiptir. Kestane fiziksel ve zihinsel yorgunluklara karşı yararlıdır. Kestane potasyum bakımından zengin olduğu için potasyum eksikliğinde etkilidir. Kestane tok tutma özelliğine de sahiptir; ancak çok fazla tüketildiğinde kilo aldırır. 3 adet kestane bir ince dilim ekmek ile eş değerdedir. Bu nedenle kilo problemi olanlar günde en fazla 5-6 adet kestane tüketmelidir. Kestane haşlanarak pişirildiğinde daha faydalıdır. Ateşte pişirilen kestane ateşe çok yakın olmamalıdır.

Ceviz ve cevizin faydaları nedir?

Ceviz (Juglans regia L.), hızlı büyüyerek boyları 25-40 metreyi bulan 300-500 metrekarelik bir alanı kaplayan ceviz ağaçları genelde taç şeklinde bir yapıya sahiptir. Cevizler kazık köklü olup bol miktarda kılcal kökleri vardır. Cevizin kökleri 3-5 metre derinliğe inebilir. Cevizlerde erkek ve dişi çiçekler aynı ağaç üzerinde fakat farklı yerlerde bulunurlar. Cevizler 25-30 derece sıcaklık isterler.

Cevizin faydalarına gelince, ceviz içeriğinde bulunan A vitamini, E vitamini, K vitamini ve bazı B grubu vitaminler ile birlikte kalsiyum, fosfor ve magnezyum gibi mineraller açısından oldukça zengin ve besleyici bir yağlı tohumdur. Cevizin % 65’i yağdır ve 100 gram cevizde yaklaşık 600 kalori vardır. Ceviz beyin için de çok faydalıdır; ancak çok aşırı tüketilmemelidir. Bir bireyin günde en fazla 2-3-4 adet bütün ceviz tüketmesi yeterli olur.

Ceviz faydalı diyerek günde bir kase yenilir ise kilo alımına neden olarak faydadan çok zararlı hale gelebilir. Ceviz lif içeriği bakımından da oldukça zengindir ve yeterli yenildiğinde kan şekerini yükseltmez. Ceviz idareli yendiğinde kan şekerini yükseltmeyeceği için şeker hastalığı bakımından da faydalıdır. Ceviz akşamdan soğuk su ile ıslandığında ve sabah aç karnına bu su içildiğinde kolesterolü düşürücü etkiye sahiptir; ancak bu acı suyun içilmesi yerine sabah aç karnına direkt cevizin kendisinin yenmesi de aynı etkiyi gösterir. Aşırıya kaçmamak şartı ile günde 2-3 bütün ceviz yemek oldukça faydalıdır.

Greyfurt ve greyfurtun faydaları nedir?

Greyfurt (Citrus paradisi), sedef otugiller familyasından günümüzde birçok kültür ve formları yetiştirilen, yaprak dökmeyen bir meyvedir. Greyfurt ağacının yaprakları derimsi, çiçekleri beyazımsıdır. Greyfurt meyvesi büyük, toparlak yassı, açık sarı renkli, ince kabuklu ve bol usarelidir. Greyfurt meyvesinin hem çekirdeklileri hemde çekirdeksizleri vardır. Meyve dilimlerinin kabukları soyulduğunda acı olmaz. Geryfurt C vitamini bakımından zengin bir meyvedir.

Gereyfurt meyvesinin faydalarına gelince, greyfurt antioksidan özelliği sayesinde cildin kollajen sentezini arttırarak akne oluşumunu önlemede faydalıdır. Greyfurt içerdiği C vitamini ile diş eti kanamalarında ve yara iyileşmesinde önemli etkiye sahiptir. Greyfurt içerdiği yüksek lif oranı sayesinde kabızlık problemine karşı olumlu etki gösterir. Greyfurt sigara bağımlısı olanlarda nikotin gereksinimini azaltır. Greyfurt kalp hastalıklarına ve kötü kolesterole karşı koruyucu özelliğe sahiptir. Greyfurt günde yarım yarım üç öğün yendiğinde kilo dengesini korumada etkilidir. Greyfurt insülin direncini kırmada faydalıdır. Greyfurt birçok kanser türüne karşı da koruyucu özelliğe sahiptir.

Grefurt faydalarının yanı sıra bazı ilaçlar ile tüketildiğinde zararlı da olabilmektedir. Bu nedenle bazı ilaçlar kullanılırken greyfurt yememek gerekir. Örneğin kolesterol ilaçları kullananlar, bazı alerji ilaçları kullananlar, HIV tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar, bazı antidepresan ilaç kullananlar, antihipertansif ilaçlar kullananlar greyfurt tüketimi konusunda dikkatli olmalıdır. Bu tür ilaçlar kullananlar bir bardak greyfurt suyu bile içmemeye özen göstermeli veya doktorlarına danışmadan bu tür bir girişimde bulunmamalıdır.

Cennet hurması ve cennet hurmasının faydaları nedir?

Cennet hurması (Diospyros kaki) veya daha eski bilinen adı ile Trabzon hurması ya da Akdeniz hurması, yöresel adı ile ambe veya amme, abanozgiller familyasından Akdeniz bölgesi gibi subtropik iklime sahip bir ağaç türü ve bu ağacın meyvesine verien addır. Cennet hurması kış mevsiminde yaprak döken, geniş tepeli ve seyrek dallı bir ağaçtır. Cennet hurmasının sarımsı beyaz çiçekleri haziran ayında açar ve meyveleri sonbaharda olgunlaşır. Trabzon hurması özellikle A vitamini ve karbonhidrat bakımından zengin bir meyvedir.

Cennet hurmasının faydalarına gelince, cennet hurması özellikle mide ve bağırsak sitemi üzerinde oldukça faydalı etkiye sahiptir. Cennet hurması midenin kuvvetlenmesinde, gastritin önlenmesinde ve bağırsak iltihabının önlenmesinde faydalıdır. Cennet hurması kalp damar sağlığı üzerinde olumlu etkilere sahiptir. Cennet hurması bağışıklık siteminin kuvvetlenmesinde fayda sağlar. Cennet hurması kanser türlerini önlemede faydalıdır. Cennet hurması içeriğinde bol miktarda protein, karbonhidrat, selüloz, fosfor, kalsiyum, demir, sodyum, potasyum, magnezyum, A vitamini, B1 vitamini, B2 vitamini, B3 vitamini ve C vitamini gibi vitaminler ve maddeler bulunmaktadır. Cennet hurması ishali ve kabızlığı düzenlemede etkilidir.

Muz ve muzun faydaları nedir?

Muz, Güneydoğu Asya’nın tropikal bölgelerinde doğal olarak yetişen bir ağaçsı bitkiye ve bu bitkinin yeşil kabuklu (bazı türlerinde kırmızı ve pembe kabuklu) uzun meyvelerine verilen addır. Muz Türkiye’de daha çok Akdeniz bölgesi ikliminde yetişir. Muz en çok tüketilen ve en sevilen meyvelerden birisidir. Muz birçok besin kaynağını içinde barındırır. Muz meyvesinde vitamin, mineral, protein ve aminoasit bulunmaktadır. Muz bitkisi en büyük çiçekli otsu bitkidir. Muz bitkisi ağaçlar ile karışır ve 6-7 metre uzayabilir. Muz bitkisinin yaprakları sarmal bir biçimde yer alır ve 2-7 metre uzunlukta, 60 santimetre genişlikte büyüyebilir.

Muz meyvesinin faydalarına gelince, muz kemik gelişiminde önemli yere sahiptir. Muz sinir zaafiyetinde ve yorgunlukta olumlu etki gösterir. Muz böbrek ve mafsal iltihabında ve bağırsak hastalıklarında faydalıdır. Kronik kabızlık çekenler çok fazla muz yememelidir. Muz meyvesinin içeriğinde B1 vitamini, B2 vitamini, C vitamini, A vitamini ve E vitamini gibi vitaminlar vardır. Muz potasyum, demir, kalsiyum, fosfor, sodyum ve iyot içeriği bakımından da zengin bir meyvedir. Muz meyvesi kalorili bir meyve olmasına karşılık hiç kolesterol içermemektedir.

Muz kalp kaslarını geliştiren sodyum ve potasyum maddelerini içeriğinde bulundurmaktadır. Muz şekerli olduğu için şeker hastalarına çok fazla önerilmez. Şeker hastası bir birey günde 4 adet meyve tüketiyor ise bir tanesi muz diğerleri şeker oranı düşük meyveler olabilir. Muz içerdiği potasyum nedeni ile böbrek hastalarında da dikkatli tüketilmelidir. Spor yapanlar için muz krampları önlediği için faydalıdır. Spor yapan kişi spor sonrası muzu süt veya yoğurt ile karıştırark tüketir ise kas kaybını önler ve şeker ihtiyacını karşılar.

Sağlıklı beslenme ile ilgili benzer sağlık yazıları

1. Sonbahar ve kış mevsimi için beslenme önerileri
2. Hava değişiklikleri ve hastalıklardan korunma 
3. Yaz aylarında sağlıklı ve doğru beslenme önerileri
4. Bitki çaylarının faydaları ve zararları
5. Anoreksiya (beslenme bozukluğu) neden olur