Kantaron, iki çeneklilerden olup, iklimi ılık olan bölgelerde yetişen uzun ömürlü ya da bir yıllık bitkidir. Kantaron bitkisinin çiçekleri mavi, kırmızı, sarı renklerde olabilir. Çiçekler 5-10’lu gruplar halinde ana ve yan dalların uç kısımlarında oluşur. Yaz aylarında toplanıp kurutularak kullanılır.
Hypericaceae familyası dünyada 11 cinse ait 584 taksonla temsil edilmektedir. Türkiye’de ise bu familyanın doğal yayılış gösteren cinsi Hypercium’dur ve bu cinse ait doğal yayılış gösteren 116 takson bulunmaktır. Hypercium cinsi içerisinde tıbbi etkisi olduğu bilinen ve dünya genelinde yaygın olarak kullanılan türlerden biri ise Hypercium perforatum (sarı kantaron)’dur. Sarı kantaron türleri; halk arasında binbirdelik otu, kan otu, kılıç otu, yaraotu, mayasıl otu, kuzukıran gibi adlarla da anılır.
KANTARON ÇAYI NASIL YAPILIR?
Bitkinin çiçek oranının en fazla olduğu yaz aylarında (örn. Haziran-Temmuz ayları) toplanan bitkiler ince ince kıyıldıktan sonra gölgede kurutulur. 1 tatlı kaşığı dolusu bitki, 200 cc (200 santimetre küp) hacminde kaynamış suya eklenir ve 3-4 dakika demlendikten sonra süzülerek günde 2-3 bardak içilir. Kantaron çayı Türkiye’de, özellikle Orta Anadolu’da halk arasında mide ağrıları ve kolit gibi bağırsak rahatsızlıkları için kullanılır. Bu çay aynı zamanda bronşit gibi solunum yolu hastalıklarına da faydalıdır.
KANTARON YAĞI NASIL YAPILIR?
Kantaron yağı iki şekilde hazırlanabilir;
- Birinci yöntem: 100 gram kantaron çiçeği, içinde 250 gram zeytin yağı olan bir şişeye eklenir. Bu karışım arada bir çalkalanarak 15 gün güneşte bırakılır ve sonrasında pamuktan süzülür.
- İkinci yöntem: Bu yöntemde ise 100 gram çiçek 1000 gram zeytin yağının içine eklenir. Bu karışım zaman zaman çalkalanarak 2 saat su banyosunda tutulur ve bu sürenin sonunda süzülür. Bu yöntem ile daha çabuk kantaron yağı elde edilmiş olur.
Kantaron yağı elde etmek için taze ya da kurutulmuş çiçekler kullanılabilir. Bu yağ, yanık yaralarında ya da çıbanlar da pansuman olarak kullanılabilir.
Bu iki yöntem dışında tohumlardan da yağ hazırlanabilir. Tohumlardan yağ elde etmek için tohumlar 1/10 zeytin yağı içinde 1 hafta bekletildikten sonra süzülür. Elde edilen bu yağ genellikle güneş yanıklarında kullanılır.
KANTARON TENTÜRÜ NASIL YAPILIR?
Güneşte kurutulmuş ve ince kıyılmış bitkiden (bitkinin sapı, yaprakları ve çiçekleri) iki avuç bir litre konyak içerisine eklenir ve şişe 14 gün süresince güneşte bekletilir ve şişe ara sıra çalkalanır. Daha sonra süzülür ve bu tentür koyu renkli şişelere aktarılarak, serin bir yerde muhafaza edilir.
Kantaron bitkisinin özellikle Avrupa ve Amerika’da çiçek, yaprak ve saplarından elde edilen ve kapsül şeklinde piyasaya sunulan ekstresi de kullanılmaktadır.
KANTARON BİTKİSİNİN FAYDALARI
- Bir litre suya 2-3 çorba kaşığı kurutulmuş bitki atılarak kaynatıldıktan sonra süzülüp, aralıklarla günde 3-4 fincan içilirse veya kök tozu balla karıştırılıp yenilirse; ateşin düşürülmesinde, öksürüğün iyileşmesinde etkilidir.
- Astım hastalığında, bronşların açılmasında ve diğer başka akciğer hastalıklarında kullanılır.
- Yaraların daha hızlı iyileşmesini sağlar.
- Böcek sokmalarına bağlı kaşıntıların giderilmesinde kullanılır.
- Vücudu kuvvetlendirip zindelik kazandırır.
- Hastalık sonrası dönemde daha çabuk toparlanmayı sağlar.
- Hastalıklara karşı vücut direncini arttırır.
- Çocuk hastalıklarında yararlıdır.
- Mide ağrıları, mide asidine bağlı oluşan yanmalar ve mide ülseri gibi mide problemlerine iyi gelir.
- İdrarı söktürücü, iştahı açıcı, hazmı kolaylaştırıcı özelliklere sahiptir.
- Sıtma tedavisinde kullanılır.
- Damar sertliği, sinir ucu iltihabına karşı etkilidir.
- Halk arasında depresyon, anksiyete gibi ruhsal problemlerin tedavisinde kullanılır.
- Sarı kantaronun içerisinde bulunan hiperisin herpes simpleks ve diğer viral hastalıklarda etkilidir.
- Kantaron bitkisinin kırmızı renkteki yağı doğumlarda doğum kanalına yakın bacak aralarına sürülerek rahatlatıcı etkisi için kullanılır.
- Şeker hastalarında kullanılır.
KANTARON OTU ZARARLARI
- Fazlası sindirim sisteminin zorlanmasına bağlı kusmalara neden olur.
- Bitki ve çiçek yapraklarının özellikle kenarlarında daha yoğun bulunan siyah bezelerin elle ovulması sonucu kırmızı renkli bir sıvı çıkar. Bu kırmızı sıvı, bitkinin halk arasında kan otu denilmesinin nedenidir aslında. Bu sıvı, hiperisin denen bir maddeden oluşur ve bitki fazla tüketildiğinde tüysüz ve açık renkli ciltte ışığa karşı duyarlılığa neden olur. Hiperisinin neden olduğu bu duyarlılık hayvanlarda, özellikle de küçükbaşlarda her yıl ciddi zehirlenmelere yol açar. Kantaron bitkisi halk arasında bu özelliğinden dolayı kuzukıran olarak adlandırılır.
- Sarı kantaron monoamin oksidaz inhibitörleri (MOI) içerir. Bundan dolayı da, sarı kantaron kullanırken alkollü içecekler, füme gıdalar, turşular tüketilmemeli, saman nezlesi ilaçları, tiriptofan, tirozin gibi ilaçların kullanımından kaçınılmalı ve amfetamin, uyuşturucu gibi maddeler kullanılmamalıdır.
UYARI! Hiçbir bitki veya bitkisel ürün doktora danışmadan kullanılmamalıdır. Ayrıca bitkiler, özellikle de sarı kantaron (Hypercium perforatum) birçok bitki veya ilaç ile etkileşim gösterebilmektedir. Doktorunuza danışmadan kullanmayınız.
Benzer Konularımız
- Sarı kantaron ne işe yarar, sarı kantaron faydaları
- Bitkisel yağların faydaları ve aromaterapi
- Sinameki nedir, sinameki bitkisinin faydaları
- Safran nedir, safran bitkisinin faydaları
- Sinir otu nedir, sinir otunun faydaları
