Kangren nedenleri ve tedavisi
Normal bir insan vücudunda bir dokunun beslenmesi için mutlaka kana ihtiyacı vardır. Kan, dokuları besleyen maddeleri vücudun gerekli bölgelerine taşır ve o bölgede bulunan kirli maddeleri o bölgeden temizler. Bu kan akışının dokulara yeteri kadar akışı sağlanamadığı taktirde dokunun beslenme bozukluğu başlar ve son aşamada kangren denilen tablo meydana çıkar.
Kangren genellikle bacaklarda oluşan problemler için tanımlanır. Fakat başka organlarda da kangren oluşabilir. Beslenmeyen dalak gibi bir organda da kangren ortaya çıkabilir. Kısaca kangren dokulara kan gitmemesi nedeni ile o bölgenin ölmesi ve görevini yapamaz hale gelmesidir.
Kangren hastalığına neden olan faktörler
Kangrenin farklı nedenleri vardır. Bu nedenlerden en sık karşılaşılan, damar tıkanıklığına bağlı oluşan kansızlıktır. Bu durum genellikle şeker hastalarında görülür. Şeker hastaları normal kişilere göre 4-5 kat daha fazla kangren olma riski taşırlar. Şeker hastalığında hisler kaybolduğu için acı hissedilmez ve oluşan yaralar daha geç fark edilir.
Diğer bir nedeni ise damar tıkanıklığına bağlı kangren ortaya çıkabilir. Bu duruma neden olan en önemli faktör sigaradır. Türkiye’de sık görülen ve Türkçe adı olmayan bürger hastalığı, buhastalık genellikle erkeklerde görülen ve tamamen sigaranın neden olduğu damar iltihabıdır. Bu hastalık damarları tıkar ve kangrene neden olur. Bir başka neden ise kazalar, trafik kazalarına bağlı, yüksekten düşmelere bağlı, silahlı yaralanmalar, kesici kazalar gibi kazalarda kangrene sebep olabilir.
Kangren türleri veya çeşitleri
Temel olarak iki tür kangren vardır. Bunlardan birincisi kuru kangrendir.
Kuru kangren nedir? : Lezyonolan bölgede simsiyah bir doku vardır ve o doku ölmüş bir dokudur. Kuru kangren daha az tehlikelidir. O bölgede enfeksiyon oluşmadığı için dağılma ihtimali daha azdır. İkinci kangren türü yaş (ıslak) gangrendir).
Yaş (ıslak) kangren nedir? : Yaş kangrenfarklıdır ve genelikle şeker hastalarında görülür. Yaş kangrende, lezyonun etrafında şişlik oluşur ve o bölgeden cerahat (irin) ve sıvı akar. Yaş kangren kuru kangrenden daha tehlikelidir. Çünkü var olan enfeksiyon yukarıya doğru yayılabilir. Örneğin sadece parmaklarda oluşan kangren yukarı doğru çıkabilir. Islak (yaş) kangren kendi arasında iki grupta, iç kangren ve gazlı kangren şeklinde değerlendirilir.
İç kangren nedir? : Vücudun içinde oluşur ise iç kangren olarak sınıflandırılır. İç kangren genellikle apandis ve kolon (bağırsak) gibi enfeksiyon girmiş organlarda görülür.
Gazlı kangren nedir? : Gazlı kangren çok sık karşılaşılan bir kangren türü değildir. Fakat tehlikeli bir kangren türüdür. Gazlı kangren genellikle bir travma sonucu organların ya da kasların içinde oluşur. Gazlı kangrene neden olan klostridya bakterisi zararlı toksinler ve tehlike içerir.
Kangren türleri
Kangren belirtileri
Kangren bir anda ortaya çıkmaz. Kangren belirtilerinde ilk olarak lezyonun oluşacağı bölgede kıllar dökülmeye ve yavaş yavaş o bölgede soğukluk, solukluk ortaya çıkar. Bölgeye dokunulduğunda ciltte hissizlik olur. Kangren belirtileri başlayan bölgenin sinirlerinde hissizlik oluşur. Örneğin hasta parmağını oynatamaz. Son aşamalarda bölgenin beyaz soluk renginde morlaşma başlar ve en son, o bölge tamamen siyahlaşır. Bu durumda hastalık tedavi edilmez ise tehlikeli sonuçlar doğurur.
Kangren tedavisi
Kangren tedavisi ölü dokunun alınmasını, enfeksiyonun önlenmesini ve kangrene sebep olan rahatsızlığın tedavi edilmesini içerir. Kangren tedavisine ne kadar erken başlanır ise tedavide başarı oranı o kadar yüksektir. Hastalığın tipine ve son durumuna göre tedavi planı yapılır.
Kangren tedavisinde uygulanan cerrahi tedavi nedir? : Enfeksiyonun vücuda yayılmasını önlemek için ölü doku cerrahi olarak alınır. Şiddetli kangren vakalarında etkilenen kol, bacak gibi uzvun kesilmesi gerekebilir.
Kangren tedavisinde uygulanan sinek kurdu tedavisi nedir? : Yıllardır modern tıpta bile kullanılmaktadır. Sinek kurtları kangren tedavisinde ölü dokunun yok edilmesinde ameliyat dışı bir seçenektir. Laboratuvarlarda özel olarak yetiştirilmiş steril kurtlar yaranın üzerine yerleştirilerek ölü dokuyu sağlam dokulara zarar vermeden tüketmeleri sağlanır. Aynı zamanda bakterileri öldüren bir madde de salgılayan sinek kurtları enfeksiyon ile mücadelede yardımcıdır.
Kangren tedavisinde antibiyotik tedavisi nedir? : Antibiyotikler enfeksiyonu önleme amacı ile kullanılır. Antibiyotik tedavisi genellikle serum ya da enjeksiyon olarak uygulanır.
Kangren tedavisinde oksijen terapisi nedir? : Hiperbarik oksijen terapisi şeker hastalığı ve periferik arter hastalıklarından meydana gelen yaş kangren ve ülserlerin tedavisinde uygulanır. Tedavi sırasında dışarıdan daha yüksek basınçlı bir odada yüksek basınçlı bir oksijen kanı oksijene doyurarak ölmekte olan dokuların iyileşmesini sağlar. Oksijen tedavisi çok oksijenli ortamda yaşayamayan bakterilerin çoğalmasını da önleyebilir.
Kangren tedavisinden sonra hastalığın tekrarlamaması için öncelikle altta yatan hastalığın tedavisi yapılmalıdır. Bazı durumlarda Bypass ve anjiyoplasti gibi damar girişimleri kan akımını sağlamak için uygulanabilir. Pıhtı oluşmasını önleme amacı ile kan sulandırıcı ilaçlar verilebilir. Kangren acil tıbbi tedavi gerektiren bir hastalıktır.
224 Yorum