Paylaş

Tweetle

Paylaş

E-posta

Kalp sıkışması nedenleri, belirtileri ve tedavisi

Kalp sıkışması, kalp krizi göstergesi olarak da meydana çıkabileceği gibi faklı nedenlere bağlı da ortaya çıkabilir ya da başka nedenlerden dolayı göğüs bölgesinde hissedilen ağrı, nefes darlığı, kalbin sıkışması hissi gibi durumlar kalp sıkışması gibi hissedilebilir. Kalp ile ilgili olan ağrılar çeşitli nedenlere bağlı olabilir. Göğüs bölgesinde hissedilen ağrının genelde %5’i kalp rahatsızlıklarından kaynaklanır. Kalp ve göğüs bölgesinde hissedilen sıkışma hastalık değil bir hastalığın veya bir durumun meydana getirdiği rahatsızlıktır.

Kalp sıkışmasına neden olan kalp hastalıkları

Kalp krizine bağlı kalp sıkışması: Kalp krizi (miyokard infarktüsü), kalp kasının bir bölümünün o bölgeye yetersiz kan akışından dolayı ölmesi (kalıcı hasara uğraması) sonucu meydana gelen bir durumdur. Kalbi besleyen damarların kan akımının çeşitli nedenlerle ani azalmasına veya kesilmesine bağlı olarak gelişen ve o damarın beslediği kalp kasında çeşitli derecede hücre ölümü ile sonuçlanan olaydır. Göğüs kemiğinin arkasındaki göğüs ağrısı kalp krizinin en önemli belirtisidir, fakat bu ağrı özellikle diyabet hastalarında ve yaşlılarda belirsiz olabilir. Ağrı göğüs bölgesinde sıkışma şeklinde de hissedilebilir ve kalp krizi böylece kalp sıkışması olarak tarif edilen şikayete neden olabilir. Kalp krizinin diğer belirtileri arasında sırt ağrısı, nefes darlığı, yorgunluk, hazımsızlık ve bulantı, halsizlik ve baygınlık hissi, soğuk terleme, çarpıntı, uykusuzluk gibi belirtiler de vardır.

Kalp yetmezliğine bağlı kalp sıkışması: Kalp yetmezliği, normal ya da artmış dolum basınçlarına rağmen, kalbin dokulara metabolik ihtiyaçlarını karşılayacak ölçüde oksijen sağlayamamasına sebep olan yapısal ve işlevsel bozukluğudur. Kalp yetmezliği belirtileri arasında efor sırasında nefes darlığı, solunum bozukluğu, bacaklarda ödem, yorgunluk, halsizlik, bulantı, karın ağrısı, ciddi derecede zayıflık, uyku bozukluğu, yaşlılarda bilinç bulanıklığı gibi belirtiler sayılabilir. Kalp yetmezliği durumunda efor sırasında göğüs bölgesinde nefes darlığı ile birlikte kalp sıkışması gibi hisler de olabilir.

Kalp ritim sorunlarına bağlı kalp sıkışması: Aritmi, kalp atışlarında düzensizliği ve eşitsizliği ifade eden bir terimdir. Kalp ritim sorunlarının birçok farklı tipi vardır ve tiplerine göre sebep olduğu şikayetler değişiklik gösterebilir. Kalp ritim sorunları iki ana başlık altında (Aritmi ve Disritmi) şeklinde değerlendirilir ve bunların da birçok alt tileri vardır. Disritmi (kalbin normal elektriksel ritminde olan sapmalar’dır). Aritmi ise (kalbin elektriksel aktivitesinin olmamasıdır). Kalpte ritim problemleri kalp dışı faktörlere bağlı da oluşabilir ve nedene bağlı olarak belirtiler farklılık gösterebilir. Aritmi bazı hastalarda bir şikayete neden olmayabilir iken, bazı hastalarda ise neden ne olursa olsun, ritim düzensizliğinin tipi ne olursa olsun farklı derecelerde göğüste ve kalpte sıkışma hissine, baş dönmesine, çarpıntıya, göğüs ağrısına ve bayılmaya neden olabilir.

Kalp kapak hastalıklarına bağlı kalp sıkışması: Kalp kapak hastalıkları; mitral kapak stenozu (darlığı) ve mitral yetmezliği, aort kapak stenozu (darlığı) ve aort kapak darlığı, triküspit kapak stenozu (darlığı) ve triküspit kapak yetmezliği gibi kapak hastalıklarıdır. Kalp kapak hastalıklarında iki önemli fonksiyonel bozukluk söz konusudur. Valvuler regürjitasyon (yetmezlik) (kapak tendonlarının elastikiyetini kaybetmesi sonucu tam kapanamaması nedeniyle kanın geriye kaçması durumudur. Valvuler stenoz (darlık) (kapak açıklığının daralması sonucu kanın ileri doğru akışının engellenmesi sonucu oluşur). Kalp kapak hastalıklarında şikayetler bozukluğun derecesine, bozulan kapağın durumuna, bozukluğun sebep olduğu komplikasyonlara göre değişiklik gösterebilir ve duruma göre kalp kapak hastalıklarında da çarpıntı, kalp sıkışması, göğüste ağrı ve baskı hissi, yorgunluk, nefes darlığı, bacaklarda şişlik, emboli, felç ve ritim düzensizlikleri gibi belirtiler de görülebilir.

Kalp damar hastalıklarına (koroner arter hastalığına) bağlı kalp sıkışması: Koroner arter hastalığı (KAH), kalp adalesini besleyen ve koroner arterler olarak adlandırılan atardamarların daralması ya da tıkanması sonucu kan akımın kısmi olarak kesilmesi sonucu ortaya çıkan hastalıklardır. Kalp damar hastalıkların en bilindik nedeni ateroskleroz’dur. Bu hastalık ilerleyen dönemlerde kalp krizine neden olabilir. Bu durum kalbin normal işleyişini bozarak kalp ve göğüs bölgesinde sıkışma hissine neden olabilir. Koroner arter hastalıklarının diğer belirtileri arasında göğüs ağrısı, sol kola ve çeneye vuran ağrı, kolda uyuşma hissi, nefes almada güçlük ve yorgunluk gibi belirtiler sayılabilir.

Kardiyomiyopatiye (kalp kası hastalığına) bağlı kalp sıkışması: Kardiyomiyopati, kalp ve dolaşım sistemini ilgilendiren ve önceden var olan ya da etkilenmiş patolojik durumlar olmadan kalp kasının primer olarak etkilendiği durum olarak da tanımlanabilir.  Kardiyomiyopatinin farklı tipleri vardır ve tiplerine göre, hastalığın derecesine göre belirtiler değişiklik gösterebilir. Kardiyomiyopatiler kalbin işleyişinde sorunlara neden olarak, sorunun tipine ve derecesine göre belirtiler değişiklik gösterebilir. Kardiyomiyapatiler kalp sıkışmasına, göğüste ağrıya, göğüs kısmında sıkışma hissine, kalp çarpıntılarına, nefes darlığına neden olabilir.

Kalp iltihaplanmasına bağlı kalp sıkışması: Kalp iltihaplanmaları perikardit (kalp zarı iltihabı) ve miyokardit (kalp kası iltihabı) şeklinde değerlendirilir. Perikardit kalp zarı iltihaplanmasıdır. Perikardit genellikle akut olarak gelişir ve birkaç ay süresince devam edebilir. Perikarditte göğüs ağrısı bıçak saplanır gibi, keskin ve göğüste sıkışma hissi gibi şikayetlere neden olabilir. Perikardit kalbin normal işleyişini bozarak kalp sıkışmalarına neden olabilir. Miyokardit; enfeksiyöz, bağ doku, granülomatöz, toksik ya da idiyopatik nedenlerle oluşan miyokardın enflamasyonudur. Miyokardit de göğüste ağrıya, göğüs bölgesinde sıkışmaya, kalp sıkışması denilen durumlara, kalp çarpıntısına, nefes darlığına sebep olabilir.

Kalp tümörlerine bağlı kalp sıkışması: Kardiyak tümörler primer ya da sekonder olarak gelişebilir. Son yıllarda ekokardiyografinin sık kullanılmasıyla birlikte tanı konulan kalp tümörlerinin sayısında artış gözlenmektedir. Kardiyak tümörler erişkinlerde daha sık görülür. Primer kardiyak tümörlerin % 50’sinden fazlası benign (iyi huylu) tümörlerdir. Kalbe metastaz yapan tümörler genellikle akciğer, meme, lösemi, lenfoma ve melanomlardan gelir. Kalp tümörleri ritim düzensizliklerine, kalp büyümesine, kalp yetmezliğine neden olarak nefes darlığına, çarpıntıya, göğüs ağrısına, göğüste sıkışma hissine, kalpte sıkışma hissine neden olabilir.

Kalp ve göğüste sıkışma hissine neden olabilen hastalıklar

Kalp ve göğüs bölgesinde sıkışma ve ağrı hissine sadece kalp ile ilgili hastalıklar değil başka hastalıkların kalp tutulumları veya başka hastalıkların göğüs bölgesini tutması da neden olabilir.

• Tiroid hastalıkları (Hipertiroidi, Hipotiroidi, Graves hastalığı, Guatr büyümesi, Hiperparatiroidi gibi) hastalıklar kalbi de etkileyebilir ve kalp çarpıntısına, göğüs ağrısına, nefes darlığı ve nefes darlığı ile birlikte kalpte sıkışma hissine yol açabilir.
• Bazı romatizmal ve sistemik hastalıklar (Akdeniz ateşi hastalığı, Ankilozan spondilit, Sistemik sklerozis, Sistemik lupus eritematozus, Behçet hastalığı, Romatoid artrit, Fabry hastalığı, amiloidozis, Wilson hastalığı Kawasaki hastalığı, Kemiğin Paget hastalığı gibi) romatizmal ve sistemik hastalıklar kardiyak tutulumlar göstererek kalpte sıkışma, göğüste ağrı, çarpıntı, kalp krampları ve benzeri şikayetlere neden olabilir.
• Tansiyon hastalıkları (Hipertansiyon, Pulmonerhipertansiyon gibi) tansiyon hastalıkları da kalp sıkışmasına, göğüs ağrısına, çarpıntılara neden olabilir.
• Damar hastalıkları (Yüksek kolesterol, Ateroskleroz, Kalp damar hastalıkları, Poliarteritis nodoza, Vaskülitler gibi) hastalıklar kalp sıkışmasına, göğüs ağrısına, çarpıntıya, nefes darlıklarına neden olabilir.
• Bazı hormonal hastalıklar (Şeker hastalığı, İnsülin direnci, Feokromasitoma, Conn sendromu, Hipofiz yetmezliği gibi) hastalıklar da kalp tutulumları yaparak göğüste ağrı, sıkışma hissi, nefes darlığı, çarpıntı gibi şikayetlere neden olabilir.
• Bazı akciğer hastalıkları (Astım, Alerjik astım, KOAH hastalığı, Zatürre, Tüberküloz, Bronşit, Yabancı cisim aspirasyonu, Meslek koşullarına bağlı akciğer hastalıkları, Pulmoner fibrozis, Akciğer apsesi, Pnömotoraks, Akciğer amfizemi, Sarkoidoz gibi) hastalıklar nefes darlığına, göğüs bölgesinde ağrıya, göğüs bölgesinde sıkışma hissine neden olarak kalp sıkışması gibi hissedilebilir.
• Psikolojik bazı rahatsızlıklar (Panik atak, Kaygı bozuklukları gibi) hastalıklar çarpıntılara, göğüste sıkışma hissine, göğüs ağrısına neden olarak kalp sıkışması gibi hislere yol açabilirler.
• Alerjik hastalıklar veya reaksiyonlar (Alerjik astım, Alerjik rinit, Gıda intoleransı, Gıda alerjisi, Alerjik astıma neden olan alerjenler ve bu alerjenlere maruz kalma gibi) durumlar veya hastalıklar göğüste daralma hissine, nefes darlığına, çarpıntı hissine neden olarak kalp sıkışması gibi hissedilebilir.
• Mide ile ilgili bazı hastalıklar (Gastrit (mide iltihabı), Mide spazmı, Reflü gibi) hastalıklar ve bu hastalıklara neden olan diğer hastalıklar göğüste sıkışma veya yanma, göğüste ağrı ve darlanma gibi şikayetlere neden olarak kalp sıkışması gibi hissedilebilir.
• Bazı enfeksiyonel hastalıklar (Perikardit, Miyokardit, Endokardit, Göğüs zarı iltihabı, Karın zarı iltihabı, Gribal hastalıklar, Üst ve alt solunum yolu enfeksiyonları, Lyme hastalığı, Bruselozis ve enfeksiyon kaynaklı olan birçok hastalık gibi) hastalıklar da yüksek ateşe, göğüs ağrısına, göğüste sıkışma hissine, çarpıntıya, nefes darlığına neden olurlar.
• Bazı vitamin ve mineral eksiklikleri (Demir eksikliği ve buna bağlı kansızlık, Hemokromatozis, Kalsiyum eksikliği ve fazlalılığı, İyot eksikliği, Selenyum eksikliği, B vitamini eksikliği gibi) etkenler kalbi de etkileyerek veya dolaylı yollarla göğüste ağrı ve sıkışma hissine, nefes darlığına, çarpıntıya neden olarak kalp sıkışması gibi hislere neden olabilirler.
• Bazı hematolojik hastalıklar (Kansızlık ve bazı kansızlık türleri, Talasemi, Polisitemi gibi) hastalıklar nefes darlığına, göğüs ağrısına, çarpıntıya neden olarak kalp sıkışması gibi hislere yol açabilir.
• Bazı kas hastalıkları (Musküler distrofiler, musküler distrofilerin farklı tipleri ve bunlarda görülen sistemik tutulumlar gibi) solunum sistemi tutulumu ve kalp tutulumu yaparak nefes darlığına, göğüste sıkışma hissine, çarpıntıya ve kalp sıkışması gibi hissettiren şikayetlere neden olabilir.
• Renal sistem hastalıkları (Böbrek yetmezliği, Böbrek hastalıkları nedeni ile gelişen hipertansiyon, Nefrotik sendrom, İdrar yolları enfeksiyonları, Üremik sendrom gibi) renal sistem hastalıkları kalbi hem direkt hem de indirekt olarak etkileyerek kalp krizine, kalp yetmezliğine ve kalp ile ilgili şikayetlere neden olabilir.

Kalp sıkışması belirtileri

Kalp sıkışması belirtileri arasında anjina pektoris denilen göğüs ağrısı, nefes almada zorluk, yorgunluk, terleme, ateş basması, kalbin alt kısmına bıçak saplanır gibi acı duyma ve o an nefes alındığında veya her hangi bir hareket ettiğinde ölecekmiş gibi bir his, merdiven ve yokuş çıkma, efor sarf etme sırasında göğüs bölgesinde hissedilen basınç veya sıkışma hissi şeklinde duyulan ağrının sol kola, boyun bölgesine, çeneye ve sırt bölgesine doğru yayılması şeklinde belirtiler vardır.

Kalp sıkışmasının nedeni nasıl teşhis edilir?

Kalp sıkışması şeklindeki belirtiler bazen strese bağlı olarak da yaşanabilir. Bu şikayetler geçici olabilir iken, çarpıntının olmadığı sırada yapılan tetkikler normal görülebilir.

Şikayetlerin olduğu sırada yapılan elektrokardiyografi yöntemi, ekokardiyografi, ritim holteri, kan tahlilleri ve tiroid hormonları için yapılan tahliller, romatolojik veya metabolik hastalıklara bağlı tetkikler ve görüntüleme yöntemleri ile kalp sıkışmasına neden olan durum teşhis teşhis edilebilir. Kalpte sıkışma hissine neden olabilen ya da kalp sıkışması gibi hissedilebilen durumların altında yatan nedenin araştırılması için daha detaylı araştırmalar gerekebilir.

Kalp sıkışması tedavisi ve korunma

Kalp sıkışması sık sık hissedildiğinde mutlaka bir kardiyoloji uzmanına gitmek gerekir. Kalp sıkışmasına bağlı gereken tetkikler yapıldıktan sonra çıkan sonuca göre tedavi şekli belirlenir, fakat kalp sıkışmasından korunmak için yaşam tarzında bazı değişiklikler yapılması da gerekebilir.

Öncelikle beslenme ve yaşam tarzını değiştirmek ve kötü kolesterol yüksek ise düşürmeye çalışmak önemlidir. Bunu sağlamak amacıyla az yağlı beslenmek, hayvansal yağlardan uzak durmak, hamur işlerini azaltmak ya da kaldırmak, sigara kullanılıyor ise bırakmak, tuzu azaltmak, dengeli beslenmek, tahıl içerikli ve sebze ve meyve içerikli beslenmek kalp sıkışmasını ve diğer beslenme bozukluğunun neden olduğu hastalıkları önlemek için çok ama çok önemlidir.

Bunların dışında kalbin sıkışmasını önlemek için düzenli olarak yürüyüş ve egzersiz yapmak, en az hafta da üç gün bazı kol hareketleri bacak hareketleri gibi 20-30 dakikalık egzersiz yapmak ve stresten uzak durmak oldukça faydalıdır. Kalp sıkışması sorunu olan kişinin egzersiz yapmaya başlamadan önce egzersizin bir zararının olmayacağı konusunda doktorundan onay alması gerekir, çünkü bazı kalp hastalıklarında egzersiz kısıtlaması gerekebilir.

Kalp sıkışmasına neden olan diğer hastalıkların ya da durumların doğru araştırılması ve altta yatan nedenin de tedavisinin yapılması hastanın şikayetlerini azaltabilir.

Kalp sıkışması, kalp çarpıntısı, göğüs ağrıları, nefes darlıkları, daralma hisleri gibi şikayetleri olan, sebebi bulunmayan, yatıştırıcı tedavilere veya önlemlere rağmen şikayetleri geçmeyen hastalarda bu duruma sebep olabilecek bu hastalıkların ya da durumların araştırılması önem taşımaktadır.

Benzer sağlık yazıları

1. Nefes darlığı yapan hastalıklar
2. Beta bloker ilaçlar hangi hastalıklarda kullanılır
3. Endokardit nedenleri, belirtileri ve tedavisi
4. Kalp damar hastalıklarında beslenme nasıl olmalı
5. Kalp teklemesi nedenleri ve tedavisi