Adet görme (regl olma) nedir?
Adet kanaması – menstrüasyon – aybaşı – ayhali ya da regl, kadınlarda ve diğer bazı dişi hayvanlarda rahim iç yüzeyinde meydana gelen damar ve dokuların kan ile birlikte, vücuttan atılması işlemi ile alakalı fizyolojik bir durumdur. Doğurgan kadınlarda döllenme ve üreme amacıyla ortaya çıkan değişiklikler için kullanılan bir terimdir.
Kadınların ergenlik çağına gelmesinden, menopoz dönemine gelmelerine dek yaklaşık her 28 günde bir yineleyen bu süreç sadece hamilelik sırasında durur. Kadınların geneli düzenli olarak 28 günde bir adet görmeyebilir, 21 veya 35 günde bir adet görülmesi de normal kabul edilir. Menstrüasyon halk arasında aybaşı olarak bilinip, fiil olarak genellikle adet görmek veya regl olmak şeklinde ifade edilir.
Rahmin veya latince uterus iç yüzeyinde her ay döllenmiş yumurtanın gelip yapışmasını ve buradan beslenmesini yardımcı olacak damarlı bir doku oluşur ve döllenme oluşmamış ise bu doku görevini yerine getirip yerini alttan gelen yeni dokuya bırakarak dökülür ve her ay aynı işlem yeniden olur. Bu döngüye menstrüel siklus veya regl düzeni denir. İşlevini kaybedip, yerine yeni oluşan dokuya bırakarak dışarıya atılan bu dokuya regl kanaması veya menstrüasyon kanaması adı verilir.
Adet görme belirtileri nasıl anlaşılır?
Adet görme süresince olan ağrıya sancılı adet görme adı verilir. Sancılı adet görme kadınların %60-70’inde az veya çok şiddetli olabilir. Aslında bunun sebebi kanamayı kontrol altında tutmak için meydana gelen rahim kasılmalarının ağrı olarak algılanmasıdır.
Regl sancısı karnın alt bölgeleri ile kasıklarda yoğunlaşırken, şiddetli bel ağrısı, baş ağrısı, karın sancısı sık görülen belirtilerdir. Adet sancısı olan kadınlarda bulantı, kusma, kabızlık, ishal, halsizlik, karın şişkinliği, göğüslerde şişkinlik, göğüslerde hassasiyet, sıkıntı, çabuk sinirlenme, konsantrasyon bozukluğu, kadınlarda cinsel istekte değişme, sosyallikten uzaklaşma ve eklem ağrıları şeklinde yakınmalar da olur.
Regl olmadan 2-3 gün öncesinde kadınların genelinde iştah artışı ve tatlı isteği olabilir. Ayrıca bir kaç gün önce yüzde belli olan sivilceler oluşabilir ve adet sancısı genellikle adet kanaması başlamadan bir iki gün önce başlayabilir. Ağrı bazen çok şiddetli bazende hafif hafif devam edip, ilk gün oldukça fazla ağrı olur iken, diğer günlerde hafifleyebilir. Bu ağrılar her kadına göre değişir ve bazılarında çok fazla, bazılarında ise daha az ağrı olur.
Adet dönemindeki ağrılar için alınabilecek önlemler
Adet sancıları bazı alınacak önlemlerle daha hafif geçebilir.
- Regl döneminden önce ve adet görme süresince sancının şiddetini artıracak uyarıcı içeceklerden çay, kahve, kola, sigara ve benzeri içeceklerden uzak durmak yararlı olabilir.
- Ağrının hissedildiği bölgeye susam yağı, lavanta yağı gibi sakinleştirici yağlar ile masaj uygulamak fayda sağlayabilir.
- Sakinleştirici özelliği olan bazı bitki çayları, papatya çayı, melisa çayı, ada çayı, civan perçemi çayı gibi çayların birinden bir iki fincan içmek fayda sağlayabilir. Fakat bu çayları da çok fazla içmek zararlı olabildiğinden dikkatli olunmalıdır.
- Adet sancıları çok sinirli ve yorgun olan kişilerde daha fazla olur. Bu nedenle regl döneminde kendimizi sakin tutup, çok fazla yormamak ve stresten uzak durmak sancıları azaltmada bir nevi olsa faydalı olur.
- Özellikle kabızlık şikayeti yaşanıyor ise lifli gıdalar ile beslenilmesi, bol sıvı tüketilmesi, öncelikle yeterli miktarda su içilmesi, sigara ve alkolden uzak durulması önemlidir.
- Bazı kronik hastalıkların (örn. akdeniz ateşi (fmf) hatalığı, idrar yolu enfeksiyonları gibi) ağrıyı daha da tetikleyebilir.
- İdrar yollarını üşütmemek ve bu nedenle ayakları sıcak tutmak, karın bölgesini ve bel kısmını üşütmemek önemlidir.
- Kadın hastalıkları da adet sancılarını tetiklediği için, adet döneminde çok şiddetli ağrı oluyor ve hiç bir önlem ile hafiflemiyor ise mutlaka bir jinekoloji uzmanına başvurmak gerekir.
Adet düzensizliği neden olur? Adet sancısı nedenleri
