Jeneralize püstüler psoriasis – yaygın püstüler sedef hastalığı (JPP), psoriasisin ender görülen bir formudur. JPP çocukluk döneminde çok nadir görülüp, yaşamın herhangi bir döneminde görülebilen akut, subakut, bazen de kronik seyir gösterebilen non-foliküler püstüllerin psoriatik plaklar üzerinde veya normal zeminde gelişebildiği deri lezyonları ile karakterize bir dermatozdur.
JENERALİZE PÜSTÜLER PSORİASİS NEDENLERİ/TETİKLEYİCİ FAKTÖRLER
Jeneralize püstüler psoriasisin nedeni tam olarak bilinmese de, gelişiminden sorumlu tutulan bazı faktörler (örn. ilaçlar, enfeksiyonlar, hamilelik, hipokalsemi gibi) vardır.
Gebelik: Hamilelik öncesinde de psoriasis (sedef hastalığı) bulunan hamilelerin hemen hemen yarısında psoriasisin düzeldiğine dair bildirimler olsa da, hamilelikte impetigo herpetiformis olarak adlandırılan ve hipokalsemi ile birlikte seyredebilen püstüler psöriasis gelişebilmektedir.
İlaçlar: Lityum, interferonlar, B bloker ve antimalaryal ilaçlar, nonsteroid (steroid olmayan) antiinflamatuar ilaçlar, kortikosteroidlerin hızlı kesilmesi gibi İlaçlara bağlı faktörler jeneralize püstüler psoriasise neden olabilir.
Enfeksiyonlar: Özellikle streptokokal üst solunum yolu enfeksiyonu başta olmak üzere çeşitli enfeksiyonlar JPP’ye sebep olabilir.
Hipokalsemi: Hipokalseminin püstüler psoriasis için tetikleyici bir faktör olduğu bildirilmiştir.
Hiperparatiroidi, kök hücre nakli, ultraviole ışınlara maruz kalınması, güneş yanığı, aşılar ve stres gibi faktörler de jeneralize püstüler psoriasis gelişiminde ve/veya tetiklenmesinde rol oynayabilir.
JENERALİZE PÜSTÜLER PSORİASİS BELİRTİLERİ ve BULGULARI
Hastalık klinik özelliklerine göre; akut JPP, gebeliğin püstüler psoriasisi (impetigo herpetiformis) ve infantil JPP olarak sınıflandırılabilir.
Jeneralize püstüler psoriasis ateşle başlar ve 2-3 mm boyutlarında yaygın püstüller avuçiçi, ayak tabanları, tırnak yatağı dahil olmak üzere tüm gövdeye ve ekstremitelere yayılır. Püstüller, genellikle eritemli zemin üzerinde gelişir ve başlangıçta yama tarzında iken, zamanla birleşerek tüm deri yüzeyini tutabilirler. Hastalık birkaç hafta içinde gerileyebilir, ancak genellikle periyodik ataklarla tekrarlama eğilimindedir ve tipik psoriasise dönüşebilir.
Psoriasis genellikle benign (iyi huylu) ve kronik seyirlidir, ancak püstüler formlarında oldukça ciddi veya ölümcül olabilen komplikasyonlar gelişebilir.
JENERALİZE PÜSTÜLER PSORİASİS TEŞHİSİ
Hastalığın teşhisi klinik muayene ile konulamazsa histopatolojik inceleme yapılması gerekir.
Jeneralize püstüler psoriasisin, foliküler olmayan püstüller ile seyir gösteren bir çok hastalıktan (örn. akut jeneralize ekzantematöz püstülozis, stafilokok haşlanmış deri sendromu, subkorneal püstüler dermatoz gibi) ayırıcı tanısının yapılması gereklidir.
JENERALİZE PÜSTÜLER PSORİASİS TEDAVİSİ
Özellikle çocuk hastalar için başlangıçta topikal tedaviler (örn. topikal kortikosteroidler, kalsipotriol, katran ve ditranol gibi ilaçlar ile) uygulanır, ancak Jeneralize püstüler psoriasiste topikal tedaviler yetmeyebilir ve sistemik tedavi gerekebilir.
Topikal tedavinin yetersiz olduğu durumlarda sistemik tedavi (retinoidler, siklosporin, dapson ve metotreksat gibi ilaçlar ile) uygulanır. Tedavi seçimi yapılırken hastanın yaşı, hamilelik gibi bir durumunun olup olmadığı, hastanın eşlik eden başka hastalıklarının olup olmadığı ve kullandığı başka ilaçların varlığı göz önünde bulundurulur.
Kullanılan ilaçların yan etkileri bakımından, hasta uygun laboratuvar testleri ve görüntüleme yöntemleri ile takip edilmesi önemlidir.
Benzer Sağlık Yazılarımız
- Sedef hastalığı (psoriasis) nedir, neden olur, nasıl tedavi edilir
- Atopik dermatit nedir, neden olur, nasıl tedavi edilir
- Puva tedavisi nedir, hangi hastalıklarda uygulanır
- Döküntüler neden olur
