Paylaş

Tweetle

Paylaş

E-posta

İlkyardım ve acil tedavi arasındaki fark nedir?

İlkyardım nedir? : Herhangi bir kaza ya da yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar hayatın kurtarılması ya da durumun daha kötüye gitmesini önleyebilmek amacıyla olay yerinde, tıbbi araç – gereç aranmaksızın mevcut araç ve gereçler ile yapılan ilaçsız uygulamalardır.

İlkyardımın amacı nedir?: İlkyardım konu ile ilgili eğitim almış kişilerin olay yerinde, bulabildiği malzemeleri kullanarak yaptığı yaşam kurtarıcı müdahalelerdir. Bu nedenle, gelişi güzel uygulamalardan kaçınılarak kesinlikle doğruluğundan emin olunan müdahalelerde bulunulmalıdır. İlkyardımcı, ilkyardım tanımında belirtilen amaç doğrultusunda, hasta ya da yaralıya tıbbi araç gereç aramaksızın mevcut araç gereçler ile, ilaçsız uygulamaları yapan en az temel ilk yardım eğitimi alarak ilkyardımcı sertifikası almış kişidir.

Acil tedavi nedir? : Acil tedavi ünitelerinde hasta ya da yaralılara doktor ve sağlık personeli tarafından yapılan tıbbi müdahalelerdir

Acil tedavinin amacı nedir? : Acil tedavi konuya ilişkin eğitim görmüş sağlık mesleği mensubu kişilerce tıbbi araç gereç kullanılarak, acil tedavi ünitelerinde yapılan müdahalelerdir.

İlkyardımın öncelikleri

İlk yardım yaparken temel amaç, hasta ya da yaralının hayatının kurtarılması ve durumunun kötüleşmesini önlemektir.

1 – Hayati tehlikenin ortadan kaldırılması.

2 – Hasta ya da yaralının yaşamsal fonksiyonlarının sürdürülmesi.

3 – Hasta ya da yaralının durumunun kötüleşmesinin önlenmesi.

4 – Hasta ya da yaralının iyileşmesinin kolaylaştırılması.

İlkyardımcıda aranan özellikler

ilk yardımcı ani hastalık, olay ya da kaza anında, almış olduğu eğitim ve sorumluluk sınırları içinde hasta ya da yaralıya müdahale ederken aşağıdaki özelliklere sahip olmalıdır.

1 -Önce kendi can güvenliğini korumalı.

2 -İnsan vücudu ile ilgili temel bilgilere sahip olmalı.

3 – Sakin ve kararlı olmalı.

4 – Hızlı karar verebilmeli.

5 – Kendine güveni olmalı.

6 – Pratik olmalı, eldeki olanakları değerlendirebilmeli.

7 – Olayı zamanında ve doğru olarak haber vermeli (112’nin aranması).

8 – Çevredeki kişileri organize edebilmeli ve onlardan yararlanabilmeli.

9 – İyi bir iletişim becerisine sahip olmalı.

10 – Hasta ya da yaralıyı kayıp olarak görmemeli.

İlkyardımcıda aranan en önemli özellikler bu sayılan özelliklerdir.

İlkyardımda temel uygulamalar

1 – Olayın geçtiği yerde emniyetin sağlanması ya da olay yerinin değerlendirilmesi (Koruma).

2 – Yardım ekiplerinin harekete geçirilmesi (Bildirme).

3 – Hasta ya da yaralıya ilk yardım müdahalelerinin yapılması (Kurtarma).

Herhangi bir kazadan sonra yangın, gaz kaçağı, trafik akışı gibi olaya yol açan tehlike kaynağının devam etmekte olabileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle, ilk yardımcı kendi güvenliğini ve hasta ya da yaralının güvenliğini dikkate alarak kaza yerinde emniyet sağlamalıdır. Bazı durumlarda, uygun olmayan hareketler yeni bir kazanın gelişmesine ya da var olan kazanın daha da kötüleşmesine yol açabilir. Olay yerinde herhangi bir patlama, yangın vb. tehlike yok ise hasta ya da yaralı asla yerinden oynatılmamalıdır. Bir tehlike var ise ilk yardımcı hasta ya da yaralıyı dikkatlice uygun taşıma yöntemini kullanarak uzaklaştırmalıdır.

İlkyardımda olay yerinin güvenliği nasıl sağlanır?

1 – Olay yerinde tekrar kaza olma tehlikesinin ortadan kaldırılması.

2 – Olay yerindeki hasta ya da yaralı sayısının ve türlerinin belirlenmesi.

Trafik kazalarında koruma önlemleri : Seyahat sırasında sürücülerin her zaman karayolundaki yönlendirme levhaları ile işaret ve işaretçilere uygun hareket etmeleri, trafik kazası olan alana yaklaşırken aracın hızını yavaşça durabilecek seviyede azaltmaları gerekmektedir.

Trafik kazası görüldüğünde, araç güvenli bir yere park edilir. Sürücüleri uyarıp, trafik ile ilgili güvenlik önlemini almak için, var ise reflektörlü yelek giyilir ve trafik akışı dikkate alınarak olay yerine uygun mesafeye üçgen reflektör yerleştirilir. Yerde kopmuş elektrik telleri var ise kimsenin dokunmaması için gerekli güvenlik önlemi alınır. Yangını önlemek amacı ile kazaya karışmış tüm araçların kontak anahtarları kapatılır ve mümkün ise el freni çekilerek araçlar veya araç sabitlenmeye çalışılır. Kaza yapmış araçların yanında sigara içilmesine izin verilmez. Ayrıca tehlike oluşturabilecek başka bir durum olup olmadığı kontrol edilerek var ise önlem alınır.

Ev yangınlarında koruma önlemleri : Bu tür yangınlarda en kısa sürede itfaiye (110) aranarak yardım istenmelidir. İlkyardımcı kendi güvenliğini riske atmamalı, tehlike konusunda çevredeki insanları uyararak yanmakta olan binaya girmelerini önlemeli ve itfaiye gelip yangını söndürünceye kadar güvenli bir mesafede beklenilmelidir. Eğer yanmakta olan bina içerisinde bulunuluyor ise bina derhal terk edilmeli ve insanların binayı boşaltmalarına yardımcı olunmalıdır.

Elektrik kazalarında koruma önlemleri : Elektrik güç kaynağı kapatılıncaya kadar tüm elektrik kablolarının ve aparatlarının açık olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle, elektrik güç kaynağı kapatılmadan elektrik ile teması devam eden hasta ya da yaralıya asla dokunulmamalıdır. Elektrik güç kaynağı öncelikle sigortadan ya da kablo prizden çekilerek kapatılmalı, mümkün değil ise akım geçirmeyen (yalıtkan) plastik, kauçuk, tahta parçası vb. malzeme kullanılarak kişinin elektrik ile olan teması kesilmeli, daha sonra ilk yardım ile ilgili uygulamalara başlanmalıdır. Kişinin elektrik ile teması önlenemiyor ise itfaiye ve diğer teknik ekibin gelmesi beklenmemelidir.

İlkyardımda ikinci bir kazanın olması nasıl önlenir?

1 – Olay yerinde tehlike oluşturabilecek faktörlerin belirlenmesi.

2 – Olay yerinde ikinci bir kazanın olmaması için gerekli önlemlerin alınması.

3 – Olay yerinde hasta ya da yaralılara yapılacak yardımı güçleştirebilecek meraklı kişilerin ortamdan uzaklaştırılması.

4 – Olay yerinde hasta ya da yaralılara yapılacak işlemler sırasında yardım alınabilecek kişilerin organize edilerek desteklerinin sağlanması.

5 – Olay yeri güvenli ise hasta ya da yaralıların hareket ettirilmesinin önlenmesi.

6 – Olay yerindeki hasta ya da yaralı sayısı ve yaralanma türlerinin belirlenmesi.

7 – Hasta ya da yaralıların hızla önce yaşam bulguları, daha sonra kanama, kırık ve diğer yönlerden değerlendirildikten sonra durumuna uygun ilkyardım uygulanması.

8 – Hasta ya da yaralı ile yakınlarına nazik ve hoşgörülü davranılarak endişeleri giderilip, sakinleşmelerinin sağlanması.

9 – Hasta ya da yaralıların sıcak tutulması.

10 – Bilinci kapalı olan hasta ya da yaralıya ağızdan hiçbir şey verilmemesi.

11 – Hasta ya da yaralının paniğe kapılmasını önlemek için yarasını görmesinin engellenmesi.

12 – ilk yardım için hasta ya da yaralının yatırılarak müdahale edilmesi.

13 – Tıbbi yardım istenmesi (112).

14 – Hasta ya da yaralı ve olay hakkındaki bilgilerin kaydedilmesi.

15 – Tıbbi yardım ekibi gelinceye kadar olay yerinde beklenilmesi.

Gibi ilk yardım kurallarına ve yöntemlerine dikkat ederek olay yerinde hasta ya da yarılıda oluşabilecek ikincil komplikasyonlar ve ikinci bir kaza önlenebilir.

Benzer sağlık yazıları

1. Epilepsi nöbetlerinde ilk yardım nasıl yapılır
2. Abdomene baskı nedir
3. Yanıklarda ilk yardım 
4. Temel yaşam desteği nedir