Paylaş

Tweetle

Paylaş

E-posta

Hematüri (idrar kan bulunması), çıplak gözle görülebilen (makroskopik) ya da görülmeyen (mikroskopik) şekilde olabilir.

Makroskopik hematüri: Çıplak gözle kırmızı veya kola rengindeki bir idrarda mikroskopik incelemede sayılamayacak kadar çok eritrosit varlığını tanımlar.

Mikroskopik hematüri: İdrar analizi için toplanmış 3 örnekten ikisinde idrar sedimentinde bir mikroskopik büyütme alanında 2-3’ten fazla erirosit bulunması ve çıplak gözle normal idrar rengi olarak tanımlanır.

İDRARDAN KAN GELMESİ (HEMATÜRİ) NEDENLERİ

Düşük miktarlarda kan ürine duman rengi bir görünüm verebilir. Hemen hemen herhangi bir üriner sistem bozukluğu hematüriye yol açabilir. Üriner sistem enfeksiyonları idrardan kan gelmesinin yaygın nedenidir. Kadınlarda ve erkeklerdeki hematüri nedenleri bazı durumlarda değişiklik gösterebilir.

İdrarda Kan Bulunması (Hematüri) Nedenlerini Aşağıdaki Şekilde Sıralayabiliriz:

• Enfeksiyonlar: Pyelonefrit, akut sistit, prostatit, üretrit, tüberküloz, şiştozoma haematobium.
• Böbrek hastalıkları (renal hastalıklar): Böbrek taşları, polikistik böbrek hastalığı, medüller süngersi böbrek, nefrotik sendrom, Fraley sendromu.
• Glomeruler hastalıklar: Primer ve sekonder glomerulonefritler, IgA nefropatisi, membranöz glomerulopati, fokal segmental glomeruloskleroz.
• Mesane (idrar kesesi) hastalıklarına bağlı nedenler: Mesane papillomu, mesane divertikülü, nörojen mesane, mesane iltihabı, mesane taşları.
• Prostat hastalıkları: Prostat hipertrofisi, prostatit (prostat iltihabı).
• Malign hastalıklar: Renal hücreli karsinom, Wilms tümörü, pelvis adenokarsinomu, üreter ve idrar kesesi (mesane) karsinomu, üretra skuamöz karsinoma.
• Hematolojik hastalıklar: Orak hücreli anemi, aplastik anemi, hemofili, immün trombositopenik purpura, Henoch-Shöenlein purpurası.
• Vasküler nedenler: Renal infarktüs, Renal ven trombozu, malign hipertansiyon, arterio-venöz malformasyon, papiller nekroz, loin pain hematuria sendromu, vaskülitler (örn. böbrekleri de etkileyen Wegener granülomatozu gibi).
• Metabolik nedenler: Hiperkalsiüri, hiperürikozüri.
• İlaçlara bağlı nedenler: Bazı antibiyotikler (örn. penisilin), kanser ilaçları (örn. siklofosfamid) ve kan sulandırıcı (örn. aspirin, heparin, varfarin) gibi ilaçlar, ilaçlara bağlı akut interstisyel nefritler.
• Travmalara bağlı nedenler: Kazalar, fiziksel şiddet ya da temas sporları.
• Yoğun egzersiz: Ağır egzersiz sonucu bazen idrarda kan görülmesi.
• Sistemik hastalıklara bağlı nedenler: Diyabetik nefropati, sistemik lupus eritematozus.
• Diğer nedenler: Üretero-pelvik darlık.

Kliniğine Göre Hematüri Nedenlerine Örnek Verecek Olursak;

• Semptomatik (ağrılı) hematüri: Taş, üriner sistem enfeksiyonları,
• Asemptomatik (ağrısız) hematüri: Mesane tümörü, kistler,
• Pıhtılı hematüri: Ürolojik kanserler.

İDRARDA KAN (HEMATÜRİ) NEDENİ NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Kanlı idrarın (hematürinin) türleri vardır:

• Birinci türünde idrar ilk baştan kanlı çıkar ve sonra berraklaşır.
• İkinci türünde ise idrarın başından sonuna kadar sürekli kan ve kırmızılık vardır.
• Üçüncü şeklinde ise idrarın bitiminde son birkaç damlada kan görülebilir.

İdrarında kan görülen hasta mutlaka üroloji uzmanına veya acil servise başvurmalıdır. Kadınlarda da erkeklerde de idrarda kanamanın nedeni üroloji uzmanı tarafından teşhis edilir.

Hematürinin nedenini teşhis etmek için kullanılan bazı yöntemler;

• İdrar yolları enfeksiyonu için en kısa zamanda bir idrar kültürü ve ultrasonografik görüntüleme,
• Böbrek taşları için yine idrar tahlili, ultrasonografik ve bilgisayarlı tomografi ve bazı durumlarda ilaçlı böbrek filmi,
• Tümöral bir durum olduğu düşünülüyor ise bilgisayarlı tomografi, ultrasonografi ve gereken durumlarda manyetik rezonans görüntüleme gibi teşhis yöntemleri kullanılır.

Eğer yapılan bu incelemeler ile kanamanın nedeni tespit edilemezse kadınlarda ve erkelerde sistoskopi denilen yöntem ile idrar yolundan girilerek idrar yollarının durumuna bakılır. Bu. cinsel organlara zarar vermeyen bir yöntemdir.

Hematürinin diğer nedenleri için ise duruma yönelik uygun teşhis yöntemleri (kan testleri, idrar testleri ve görüntüleme yöntemleri) kullanılır.

İDRARDA KAN (HEMATÜRİ) TEDAVİSİ

İdrarda görülen kanamanın tedavisi nedene yönelik yapılır. İdrardaki kanı durdurmaktan ziyade bu kanamanın neden ve nereden geldiği araştırılır ve ortaya çıkan nedene göre uygun tedavi yapılır.

Örneğin,

Böbreklerde bir taş varsa, idrar yolundan girilerek taşı almak ya da taş küçükse düşmesini beklemek gibi tedavi yöntemleri uygulanır. Eğer taş çok büyükse böbrek üzerinden açılan küçük bir delikten girilerek perkütan denilen laparoskopik ameliyat ile taş çıkartılır ve böylece böbrek taşlarının ya da idrar yolu taşlarının neden olduğu idrarda kanama tedavi edilmiş olur.

Eğer idrarda kan görülmesinin nedeni enfeksiyon ise, enfeksiyon için yapılacak uygulama idrar kültürü yapmak ve kültürün sonucuna göre antibiyotik tedavisi vermektir.

Bir tümör nedeniyle veya bir travma sonucu idrarda kanama olmuş ise, bu kanamanın lokalizasyonunun görülmesi gerekir. Bunu tespit etmek için bilgisayarlı tomografi, ultrasonografi veya manyetik rezonans görüntüleme gibi teşhis yöntemlerinden sonra, tümör için açık ameliyat ya da kapalı ameliyat şeklinde hasta ameliyat ile veya kemoterapi, radyoterapi tedavileri ile, travma kaynaklı idrarda kanama olmuş ise buna yönelik tedavi yapılır.

Bunların dışında, mikroskopik hematüri denilen göz ile görülmeyen idrarda kan görülmesidir ve bu konuda dikkatli olunması önemlidir. Bu tip idrarda kan görülmesi özellikle çocuklarda böbreğin etli dokusunda oluşan problemler nedeniyle olabilir. Bu tip bir hastanın nefroloji bilim dalı tarafından araştırılması ve tedavi edilmesi gereklidir.

HEMATÜRİ OLMAKSIZIN İDRARIN KANLI GİBİ GÖRÜNMESİNE NEDEN OLAN FAKTÖRLER

Besinler;

• Pancar,
• Raven kökü,
• Gıdalardaki boyalar.

İlaçlar;

• Fenazopiridin,
• Fenindion,
• Fenotiazinler,
• Fenolftalein,
• Rifampisin.

Endojen maddeler;

• Miyoglobinüri,
• Hemoglobinüri,
• Porfirinler.

İdrardan Kan Gelmesi İle İlişkili Benzer Yazılarımız

1. Böbrek taşı nedir
2. Böbrek taşı düşürme belirtileri
3. Böbrek kistleri nedenleri ve belirtileri
4. Böbrek tümörü nedenleri ve belirtileri
5. Çocuklarda polikistik böbrek hastalığı