Herpes (uçuk), deride oluşan ve çeşitli biçimlerde görülebilen, genellikle küçük, ağrılı su dolu kabartıların oluşturduğu döküntülerle karakterizedir. Herpes terimi genellikle herpes simplex virusu için kullanılır. Virüsün herpes simplex bir (HSV 1) ve herpes simplex iki (HSV 2) formları soğuk algınlığı ve genital herpesten sorumludur. Çok benzeyen bir virüs olan varicella-zoster deri kabarcıkları iki farklı durumdan (suçiçeği ve herpes zoster – zona) sorumludur.
HERPES SİMPLEX NASIL BULAŞIR?
Herpes simpleks, sık görülen küçük, sıvı dolu kabarcıklarla karakterize bir viral hastalıktır. Herpes simpleks enfeksiyonu bulaşıcıdır ve genellikle doğrudan temas (öpüşme, öpme, cinsel temas gibi) yoluyla bulaşır.
HERPES SİMPLEX BELİRTİLERİ ve BULGULARI
Pek çok enfeksiyon oldukça hafif geçer.
Tip 1 herpes simplex virüsü (HSV 1): Enfeksiyonun başlangıcında herhangi bir belirti olmayabilir veya bazen ağızda ülserlerle grip benzeri enfeksiyon yapabilir. Bundan sonra virüs dinlenme aşamasında yüz bölgesindeki nöronlarda kalır, ancak pek çok kişide virüs periyodik olarak yeniden aktifleşir. Virüs soğuk algınlığına yol açar ve aynı yerde (genellikle dudak çevresinde) döküntü (uçuk) yapar.
Tip 2 herpes simplex virüsü (HSV 2): HSV 2 cinsel yolla bulaşan genital herpesin (genital uçuk) olağan etkenidir ve genital alanlarda ağrılı kabartılarla kendini gösterir. Bazı hastalarda bu oluşumlar tekrarlamaya eğilimlidir.
HERPES TÜRLERİ
Herpes viriade ailesinde (günümüzde üç alt aileye bölünmüş) en az 25 virüs yer almaktadır. Bu virüsün insanları enfekte eden 8 ya da daha fazla tipi mevcuttur. Çok benzer özellikleri olan HSV 1 ve HSV 2 bulunmaktadır. Herpes simplex virüs tip 1 (HSV 1), herpes simplex virüs tip 2 (HSV 2). Pek çok kişi yaşamının bir döneminde (genellikle çocukluk döneminde) HSV 1 ile enfekte olmuştur.
HSV 1 genellikle dudaklarda, ağızda ve yüzde enfeksiyon ile karakterize iken, HSV 2 genellikle genital bölgede veya bebeklerin doğum sırasında enfekte oldukları bir enfeksiyondur. Bu iki tip enfeksiyon oldukça sık bir arada bulunur, bazen HSV 1’e bağlı durum HSV 2 nedeniyle ortaya çıkar veya HSV 2’ye bağlı durum HSV 2 nedeniyle oluşur.
HERPES VİRUSUNUN NEDEN OLDUĞU HASTALIKLAR
Oral herpes (uçuk): Oral uçuk HSV 1 veya HSV 2 enfeksiyonu sonucu olabilir.
Göz uçuğu (herpes konjonktiviti ve herpes keratit): Virüs göze sıçrarsa konjonktivite yol açabilir. Bu durum genellikle birkaç günde iyileşir, ancak ciddi olgularda korneal ülser, herpes keratiti gelişebilir. Bu göz enfeksiyonudur ve temel olarak HSV 1 nedeniyle ortaya çıkar. Tekrarlayabilir ve körlüğe yol açabilir.
Herpetik dolama: Herpes simplex virüsü bazen var olan uçuğa dokunma ile bulaşır ve parmak ucunda ağrılı veziküler döküntüye neden olur. Buna herpetik whitlow (herpetik dolama) denir.
Ekzema herpetikum: HSV 1 ayrıca daha önce egzama gibi lezyonu olan kişilerde egzama herpetikumaya da (yaygın veziküler deri döküntüleri) yol açar. Egzama herpetikum hastaneye başvurma sebebidir.
Genital herpes: Viral bir enfeksiyon olan genital herpesin etkeni çoğunlukla (%85-95) tip 2 herpes simpleks virüsü iken, daha seyrek (%10-15) tip 1 herpes simpleks virüsüdür.
Herpes ensefaliti: HSV beyne sıçrar ve ensefalite yol açar. En HSV 1 ensefalite neden olurken, bazen de HSV 2’ye bağlı ensefalit gelişebilir. HSV 2 ‘ye bağlı gelişen ensefalit özellikle bebekler olmak üzere her yaş grubunda görülebilir ve nadiren ciddi ensefalit tablolarına yol açabilir.
Herpes menenjiti: HSV 2’nin sorumlu tutulduğu menenjitler, daha çok genital herpes enfeksiyonlarından sonra reaktivasyonla meydana gelen sınırlı bulgulara sahiptir ve bu durum çoğu zaman kendiliğinden düzelebilir.
Herpes gladiatorum: Uçuklara neden olan herpes simpleks virüsünün neden olduğu bir cilt enfeksiyonudur. Bu genellikle temas sporu ile uğraşanlarda (örn. güreşçiler gibi) görülür. Bu durum aynı zamanda saldırı çiçeği olarak da adlandırılır. Lezyonlara doğrudan temasla yaygın herpetik lezyonlar gelişir. En sık baş-boyun ve üst ekstremitelerde görülür. Deri belirtilerine ateş, halsizlik, boğaz ağrısı, baş ağrısı ve lenfadenopati eşlik eder.
Yenidoğan herpes enfeksiyonu: Herpes simpleks virüsünün neden olduğu nadir fakat ciddi bir durumdur. Bebek bu enfeksiyonu anne karnında veya doğum sırasında bebek doğum kanalından geçerken enfekte genital sekresyonlarla temas ettiğinde alır. Yenidoğanın bu virüs ile enfekte olma riski virüse yeni maruz kalmış annelerde daha yüksektir. Hamilelikten önce virüsü olan annelerin bebeklerinde virüse yakalanma riski daha düşüktür.
Varicella zoster (herpes zoster – zona): Belirli deri bölgelerinin sinir iletisini sağlayan sinirlerin enfeksiyonudur. Herpes zosterin nedeni su çiçeğine de yol açan varicella zoster virüsüdür. Küçük kabuklu kabarcıklarla karakterizedir. Ayrıca parlaktırlar ve zona olarak da bilinir. Genellikle 50’li yaşlardan sonra ortaya çıkar.
Herpes enfeksiyonu olarak, herpes simpleks virüs foliküliti ve eritema multiforme de görülebilmektedir.
Benzer Yazılarımız
- Virüs nedir, virüslerin neden olduğu hastalıklar
- Antiviral ilaçlar ne için kullanılır
- Zostex nedir, ne için kullanılır
- Zovirax nedir, ne için kullanılır
