Hashimoto hastalığı (tiroidit) belirtileri
Hashimoto hastalığı tiroid iltihabının bir çeşidi (tiroidit) olarak tanımlanabilir. İltihap denildiğinde genellikle akla mikroplar ya da mikroorganizmalar gelir.
Fakat tiroiditte mikroplar veya mikroorganizmalar söz konusu değil, tiroid bezinin kendi kendine yok olması söz konusudur. Hashimoto hastalığı sıklığı, ABD ve Japonya gibi iyot kullanımının yüksek olduğu ülkelerde yüksektir.
Hashimoto hastalığına neden olan faktörler
Vücuttaki yabancı maddelere karşı mücadele eden antikorlar sistemi vardır ve bu antikorlar tiroid bezini yabancı bir madde gibi gördükleri için tiroid bezini tahrip etmeye çalışırlar. Bu tahribat nedeni ile tiroid hormonları çok fazla salgılanmaya başlar ve bu durumda tiroid zehirlenmesi gibi bir durum oluşur.
Bu oluşumlardan sonra tiroid bezinin çalışma fonksiyonu tamamen bozulur vehipotiroidi (tiroid bezinin çalışamaması) tablosu ortaya çıkar. Ayrıca hashimoto hastalığı genetik geçişli olabilir ve aile bireylerinden birinde hashimoto hastalığı tespit edilmiş ise ailenin diğer fertlerinde ve çocuklarında da bu hastalık ortaya çıkabilir.
Hashimoto hastalığı belirtileri
Hashimoto tiroiditi toplumda görülme sıklığı % 2 oranındadır ve genellikle kadınlarda görülür. Bu hastaların % 90-95 civarı kadınlardır ve genellikle yaş aralıkları 45-65 yaş arasıdır. Hashimoto hastalığı gençlerde de görülebilir. Hashimoto hastalarının bazılarında hiç bir şikayet olmayabilir.
Hashimoto hastalığı belirtilerinde, hastanın boğazında bir sıkışma hissi, nefes alamama hissi olabilir veya hastalığın başlangıcında tiroid bezinin fazla çalışmasından dolayı hipertiroidi denilen tablonun belirtileri (kilo verme, kalp çarpıntısı, terleme, cildin ıslak ve nemli olması, sık idrara çıkma ya da sık büyük abdest yapma isteği gibi) belirtiler görülebilir.
Hashimoto tiroiditi hastalığının ileri safhalarında ise tiroid hormonu azlığı (yetmezliği) tablosu ortaya çıkar. Bu hastaların kanlarında tiroid hormonu bulunmadığı için aşırı kilo alma, uykuya meyilli olma, çevreye ilgisizlik, algılama yeteneğinde düşme, kabızlık, bulanık görme, depresyon, tüm vücut ağrıları, adet düzensizliği, kısırlık, cinsel istekte azalma, kavgacı ruh hali, aşırı üşüme, göz altlarında şişlik, yüzde şişlik, sabahları kalkamama, el ve ayaklarda ödem gibi şikayetler ile doktora baş vururlar.
Hashimoto hastalığı teşhisi
Hashimoto hastalığı teşhisi kan tetkikleri, hastanın şikayetleri ve eşlik eden hastalık bulguları ile konulabilir. Hashimoto tiroiditinden şüphelenilen hastada anti-TPO antikoru, T3, T4, ve TSH hormunu tetkiklerine bakılır. Hashimoto tiroiditi olguların yaklaşık % 80’i tanı konduğunda normal T3, T4 ve TSH düzeyleri saptanmış olsa bile tiroid bezinde hormon yapımı azalmaya başlamıştır.
Anti-TPO antikorlar hastaların % 95’inde ve anti- Tiroglobulin antikorlar % 60’ında yüksek çıkar.
Anti- TPO antikoru yüksek olan hastaların % 25-50’sinde tiroid bezi yetmezliği başlangıç halinde olabilir. Yani, TSH hormonu yüksek iken, T3-T4 hormon düzeyi normaldir.
Hashimoto hastalığı tedavisi
Hashimoto hastalığı tedavisi
Hashimoto tipi tiroid iltihabını yok edecek bir tedavi yöntemi veya hastalığı tamamen ortadan kaldıracak bir tedavi yolu yoktur. Tedavi sadece tiroid fazlalığı ya da tiroid azlığını önlemek için yapılır. Hashimoto hastalığının tedavisi hastalığın tipine göre tedavi edilir.
Hastalığın ilk başlarında hipertiroidi ya da tiroid zehirlenmesi denilen veya halk arasında bilinen adı ile guatr büyümesi denilen tablonun tedavi edilmesi gerekir. Hastada kilo kaybı, kalp çarpıntısı, ishal, sık idrara çıkma, uykusuzluk, huzursuzluk ve titremeye neden olan hipertiroidi krizleri ortaya çıkmıştır ve bunların tedavisinde bu şikayetleri gidermek için ilaç tedavisi verilir.
İlerlemiş hashimoto hastasında tiroid hormonu yetmezliği (hipotiroidi) şikayetleri başlar ve şikayetler şişmanlama, uykuya meyilli olma, yorgunluk, konsantrasyon eksikliği, unutkanlık, üşüme gibi hipotiroidi şikayetleri için ilaç tedavisi verilir. İlaç tedavisinde dışarıdan tiroid hormonu verilir.
Ayrıca selenyum eksikliğinin de, bu hastalarda uyarıcı etkiye sahip olduğu bilinmektedir. Eğer selenyum miktarı tahlillerde eksik görülüyor ise selenyum tedavisinin bu hastalarda faydalı olduğu düşünülmektedir.
Hashimoto hastalığı ile beraber görülen hastalıklar
Hashimoto hastalığı olan hastalarda diğer otoimmün hastalıklar da birlikte görülür. Bu hastalıklar, graves hastalığı, tip 1 şeker hastalığı, böbrek üstü bezi kotizol yetmezliği (Addison hastalığı), testis ve yumurtalık iltihabı, paratiroid hormon azlığı, hipofiz bezi azlığı, B12 vitamin eksikliğine bağlı kansızlık, vitiligo hastalığı, romatoid artrit (küçük eklem iltihabı), trombosit adlı kan hücre azlığı gibi hastalıklar hashimoto hastalığı ile birlikte karşılaşılan hastalıklardır.
Hashimoto tiroiditi olan hastalar nelere dikkat etmeli?
Tiroid hormon ilaçlarını (içerisinde levotiroksin bulunan ilaçlar) aç karnına içilir. İlaçlar mide ağrısı yapar ise tok karnına da alınabilir. Fakat ilaçların aç karnına alınması daha doğru olur. Çünkü aç karnına alınan ilacın emilimi daha iyi olur.
Tiroid ilacını her zaman alınan öğünde alınması unutulur ise bir sonraki öğünde alınmalıdır.
Tiroid ilacı içilen öğünde başka bir ilaç içmemeye özen göstermek gerekir. Özellikle kalsiyum, demir ve mide ilaçları tiroid ilacının emilimini bozar.
Tiroid ilacı kullanımı ve hamilelik
Tiroid ilacı kullanırken hamilelik düşünen kadınlar hamile kalmadan önce doktoruna ilaç konusunda danışmalıdır. Hamilelik döneminde de tiroid ilaçları kullanılır ve bu ilaçların bebeğe bir zararı olmaz. Tiroid ilacı kullanan hamileler ilaçlarını düzenli olarak içmez ise bebeğini düşürebilir. Doğumdan sonra tiroid kontrolleri mutlaka yapılmalıdır.
KKB hastalıkları ile ilgili benzer sağlık konuları
- Hipertiroidi nedenleri ve tedavisi
- Hipotiroidi belirtileri ve tedavisi
- Gırtlak iltihabı (larenjit) nedir
- Yutak iltihabı (farenjit) nedir
