Rozase (rosacea), burun ve yanakların anormal kızarıklığını tanımlayan bir kronik cilt bozukluğudur. Rozase halk arasında gül hastalığı veya gülleme olarak da bilinir. Yüz bölgesine yerleşen kronik enflamatuvar bir hastalık olup bahar ve sonbahar aylarında daha fazla görülür. Hastalık her yaş grubunda (çocuklarda, gençlerde orta yaş grubunda ve daha yaşlılarda) görülebileceği gibi, özellikle orta yaş kadınları daha sık etkiler.
Rozase için son yıllarda sınıflandırma yapılmıştır. Sınıflandırmaya göre; eritematotelenjiektazik, papülopüstüler, fimatöz ve oküler olmak üzere dört farklı rozase alt grubu tanımlanmıştır.
ROZASE (GÜL HASTALIĞI) NEDEN OLUR?
Bir çok hastada sebebi bilinmemekle birlikte, bu durum kortikosteroid krem kullanımı ile ilişkilendirilebilir. Durumu diğer tetikleyiciler arasında baharatlı yiyecekler, alkol kullanımı, kafeinli içecekler, sıcağa maruz kalmak, stres ve enfeksiyöz nedenler sayılabilir.
Rozasede ailesel yatkınlık da bildirilmiştir.
Gül hastalığı bulaşıcı değildir.
ROZASE (GÜL HASTALIĞI) BELİRTİLERİ
Rozase genellikle geçici yüz kızarmaları ile başlasa da, ciltte kalıcı kızarıklığa dönüşebilir, bazen de papül, püstül benzeri sivilcemsi lezyonlar ile birlikte görülebilir. Özellikle yaşlı erkeklerde rinofima ya (burun üzerinde şişen yumru) yol açar.
Belirtiler; özellikle yüzde, yanaklarda, alında, çenede, burunda görülmekle birlikte, bazen de boyunda, sırtta, göğüs bölgesinde, kulaklarda, saçlı deride, kollarda ve karın bölgesinde de görülür. Bu belirtilere gözlerde kızarıklık, akıntı, kaşıntı, ışığa karşı duyarlılık, göz kuruluğu, yanma ve batma hisleri (okuler rosacea) eşlik edebilir.
Bu durum bazen tek bir lezyon ile de başlar. Buna öncü (haberci) plak madalyon denir, bundan dolayı gül hastalığı bazen madalyon hastalığı olarak da adlandırılır.
Rozase alt gruplarının klinik özellikleri;
Eritematotelenjiektazik rozase: Kızarıklık atakları, yüzün orta kısmında eritem, telenjiektazi, yanma, batma, kuruluk ve deride dökülme gözlenebilir.
Papülopüstüler rozase: Yüzün orta alanında kalıcı ödem, papül ve püstüller oluşabilir ve bunlara telenjiektazi eşlik edebilir.
Fimatöz rozase: Ciltte kalınlaşma, kabalaşma, doku hiperplazisi (dokuda şişme/büyüme gibi) ve nodüller (örn. burunda rinofima oluşumu gibi) oluşur.
Oküler rozase: Gözde yanma ve batma hisleri, yabancı cisim hissi, kuruluk, kaşıntı, akıntı, ışığa karşı aşırı duyarlılık gibi belirtiler ile kendini gösterir. Konjonktivada telenjiektazi olabilir.
ROZASE (GÜL HASTALIĞI) TEŞHİSİ
Gül hastalığı tanısı hastanın başvuracağı dermatoloji (cildiye) uzmanı tarafından klinik muayene bulguları ile konulabilir. Deride görülen bulgular farklı kişilerde, farklı görünümlerde ortaya çıktığı için tanının konması çok kolay olmaz.
Deride meydana gelen lezyonların sayısı ve boyutları kişiden kişiye değişir. Gövdede oluşan döküntü genellikle mantar enfeksiyonları ile karışabilir. Bazı ilaçların neden olduğu alerjik reaksiyonlar da gül hastalığı ile ayırt edilemeyebilir. Hastalığı diğer deri hastalıklarından ayırt etmek çok önemlidir.
Gül hastalığı tanısının kesinleşmesi için hastanın öyküsü, kan testleri, deriden alınacak örneğin laboratuvarda incelenmesi gibi yöntemler oldukça yararlıdır.
ROZASE (GÜL HASTALIĞI) TEDAVİSİ
Rozasenin kesin tedavisi yoktur. Fakat bazı tedavi uygulamaları ile semptomlar (belirtiler) hafifletilebilir. Tedavide topikal (cilt üzerine uygulanan) antibiyotik (örn. metronidazol, eğer durum daha ciddiyse örneğin tetrasiklin gibi) ilaçlar verilebilir.
Gül hastalığı tedavisinde kullanılabilen diğer uygulamalar arasında A vitamini içerikli ağız yoluyla alınan ilaçlar, deriye sürülen bazı nemlendirici losyonlar, sık sık ılık su banyosu, döküntüyü azıttıracak fiziksel aktivitelerden kaçınma sayılabilir.
Rozase tedaviye genellikle cevap verse de, yüzde oluşan kızarıklık bazı vakalarda tam olarak geçmeyebilir. Bu kalan kızarıklık hastayı rahatsız ediyorsa (estetik problem yaratıyorsa) lazer tedavisiyle bu kızarıklığı gidermek mümkün olabilir.
Dokuda büyüme [burunda yumru oluşması (rinofima) gibi) oluşmuşsa cerrahi olarak tıraşlama işlemi yapılabilir.
Gül hastalığının oldukça sık rastlanan bir cilt hastalığı olduğunu bilmek gerekir. Hastalara bu hastalığın önemli bir hastalık olmadığının doktor tarafından anlatılması ve ikna edilmesi önemlidir.
Bu durum birçok hastada hafif geçebilir ve tedaviye gerek kalmayabilir. Bazı hastalarda bu döküntü 6-8 hafta içerisinde gerilerken, bazen de daha uzun sürebilir.
Rosacea güneş ışığına duyarlı olduğu için, güneşe çıkarken güneş kremleri kullanılabilir.
ROZASE (GÜL HASTALIĞI) CİLTTE İZ BIRAKIR MI?
Gül hastalığının tedavisinde uyulması gereken tedavi reçetesini hasta düzenli takip ederse lezyonlar iz bırakmadan iyileşir fakat hasta ciltte oluşan kabarmaları, yaraları elleri ile tahriş eder veya kaşırsa iz kalma ihtimali vardır. Özellikle burunda meydana gelen büyümeyi cerrahi olarak tıraşlama işlemleri de iz bırakabilir.
ROZASE (GÜL HASTALIĞI) ve KORUNMA
Rozase belirtileri sıcak ve güneş ile tetiklendiğinden, hastaların sıcaktan ve güneşten korunmaları oldukça önemlidir. Sıcak çorba, çay, kahve benzeri gıdaların tüketilmesi sırasında çıkan buhara da dikkat etmelidirler.
Alınabilecek diğer önlemler ise;
- Ilık su ile banyo yapmak,
- Hamam, sauna gibi sıcak ortamlardan kaçınmak,
- Baharatlı yiyeceklerden uzak durmak,
- Güneşe çıkarken güneş kremleri (doktorunuzun da tavsiyesiye) kullanmak ve koruyucu şapkalar giymek,
- Stres gül hastalığını şiddetlendirdiği için stresten uzak durmak.
Rosacea ve Korunma
Cilt Hastalıkları İle İlgili Benzer Sağlık Yazılarımız
- Çocuklarda gül hastalığı belirtileri ve tedavisi
- Vitiligo hastalığı nedenleri, belirtileri ve tedavisi
- Cilt lekesi nedenleri ve tedavisi
- Cilt bakımı nasıl yapılır
- Güneşlenmek zararlı mı
27 Yorum