Giardiyazis (giardiyoz) nedenleri ve tedavisi
Giardiyazis enfekte kişilerin, yaban hayvanlarının ve evcil hayvanların dışkılarında sıkça bulunan bir parazit tarafından oluşturulan bir bağırsak hastalığıdır. Gündüz bakımevleri gibi ortak yaşam yerlerinde tuvalete girdikten sonra ellerini yıkamayan çocuklar ya da bez değiştirdikten sonra ellerini yıkamayan bakıcılar hastalığın bulaşmasına neden olurlar. Enfekte kişilerin yemek hazırladığı koşullarda da parazitin bulaşması mümkündür. Parazit vücuda girdiğinde ince bağırsakta çoğalır ve dışkı ile dışarı atılır.
Parazit içeren insan ve hayvan dışkıları göl, nehir ve diğer su kaynaklarını kirletebilir. Çocuk ve erişkinlere parazit ile kirlenmiş sulardan ya da bu tür sularda yıkanmış çiğ besinlerin yenmesinden dolayı hastalık bulaşabilir. Klorlanmış şehir suları genelde giardiyazis bakımından temizdir.
Giardiyazis hastalığı belirtileri
Giardiyazisin en temel belirtisi hafif ya da şiddetli ishaldir. Diğer belirtiler arasında geğirme, gaz çıkarma, karına giren sancılar ve hazımsızlık sayılabilir. Çıkarılan gaz çürük yumurta gibi kokmaktadır. Bazı çocuklarda haftalar ya da aylar boyu süren ishal tablosu kilo kaybına neden olabilir. Enfekte çocuklarda genelde ateş görülmez.
Belirtiler genelde 1-3 hafta içinde ortaya çıkar. Parazit taşıyan bazı çocuklarda hiçbir belirti görülmeyebilir iken, bu çocuklar başkalarına giardiyazis bulaştırabilirler. Enfeksiyon bulaşıcılığı 3 hafta ya da enfeksiyon bulaştıktan sonra, aylar boyunca sürebilir.
Giardiyazis hastalığı teşhisi
Giardiyazis teşhisini koymak için doktorunuz ayrıntılı bir fizik muayene yapar ve çevre koşullarını sorgular. Çocuğun gündüz bakımevine gidip gitmediğini ya da yakın zamanda kampa veya yabancı bir ülkeye seyahat edip etmediğini ebeveyn doktora belirtmelidir.
Doktor aldığı dışkı örneği ile giardiyazis tanısını koyabilir. Ancak erken dönemde yapılan testler genelde sonuç vermediğinden testlerin bir iki hafta boyunca tekrarlanması gerekebilir. Ayrıca ELISA testi ile de giardiyazis tanısı konabilir. Bu testlerin tanıyı doğrulayamadığı nadir durumlarda endoskopi ile ince bağırsakların incelenmesi gerekebilir.
Giardiyazis hastalığı tedavisi
Giardiyazis tedavisinde, ilk olarak dışkı incelemelerinin sonucu genelde güvenilir olmadığından yalnızca fizik muayene bulgularına ve öyküye dayanarak tedavi başlatılır. Bunun için antiparazit ilaç tedavisi verilir. Doktorun verdiği ilaç ağız yolu ile 5-10 gün kullanılmalıdır. Ancak ilaç bulantı ve kusmaya neden olabilir. Hamile ergenler için başka bir antiparazit türü ilaç kullanılması gerekebilir. Hafif belirtileri olan çocuklara okulun getirdiği bir zorunluluk yok ise ilaç tedavisi gerekmeyebilir. İshalin sıvı kaybına yol açtığı nadir durumlarda hastanın hastaneye yatması ve intravenöz olarak (damar yolundan) sıvı verilmesi gerekebilir.
Evde çocuğun yeterli sıvı alması sağlanmalıdır. Hastalığın bulaşmasını önlemek için diğer kişiler ile teması azaltılmalı ve çocuk tam iyileşene kadar okula ya da yuvaya gönderilmemelidir.
Giardiyazisin yayılımı nasıl önlenir?
Giardiyazis çocukların yiyecek ve oyuncak alıp vermeleri ile bulaşabilir. Bulaşmanın önlenmesinde en temel yol çocuğa tuvaleti kullandıktan sonra ellerini yıkamasını öğretmektir.
Bulaşıcı hastalıklar ile ilgili benzer sağlık yazıları
- Bulaşıcı hastalık nedir
- Nekrozitan enterokolit nedir
- Şigelloz (kovan şoku hastalığı) nedir
- Bağırsak kurtları nedenleri ve tedavisi
- Bağırsak mantarı nedenleri ve tedavisi
