Paylaş

Tweetle

Paylaş

E-posta

Fizik tedavi nasıl ve neden yapılır?

Fizik tedavi, veya İngilizce dili konuşan ülkelerde en iyi bilinen adı ile fizyoterapi, yaralanma, hastalık, travmalar ve yaşlılık gibi nedenler ile yeterli olamayan fonksiyonel hareketleri geri kazandırma amaçlı uygulanan, pasif tedavi, aktif tedavi ve egzersiz tedavisidir. Lokal soğuk kriyoterapi ya da lokal ve genel sıcak termoterapi uygulaması, elektrik akımları ile tedavi (alçak ve orta frekanslı akımlar), ışık dalgaları ile tedavi (fototerapi ışınlar), farklı egzersizler, masaj, traksiyon, pönomatik kompresyon, kaplıca ve çeşitli dalgalar ile yapılan tedavi yöntemlerine verilen addır. Fizik tedavi, tıp fakültesinden sonra fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanlık eğitimini tamamlamış olan doktorlar tarafından (Fiziatrist) tanısı konulmuş ve çok geniş hastalık durumlarını kapsar.
Uzman doktor tarafından tanısı konmuş tedaviyi fizik tedavi eğitimini görmüş olan kişiler (fizyoterapist) planlar ve uygular. Fizik tedavi kas iskelet sistemi hastalıklarında veya yaralanmalarında uygulanan ilaç dışı bir tedavidir. Fizik tedavide özel aletler kullanılır. En sık kullanılan tedavi şekilleri elektrik akımları ile tedavi, yüzeysel ve derin sıcak uygulamaları, soğuk uygulamaları, traksiyon ve masajdır. Bunların yanında verilen egzersizler tedavinin ayrılmaz parçasıdır. Fizik tedavinin süresi hastalığa göre değiştiği gibi, her seans bir saat veya bir buçuk saat sürer ve 10- 20 seans uygulanmaktadır.

Fizik tedavi uygulamalarında hasta genellikle çok fazla ağrı hissetmez. Fakat, hastanın şikayetlerine göre, hastada eklem kısıtlılığı var veya kolunu, bacağını, belini, omzunu, ayağını ve boynunu oynatmada sıkıntı çekiyor ise fizyoterapist germe egzersizleri yaptırırken şikayetin derecesine göre ağır ya da hafif şiddette ağrı hissedilir.

Fizik tedavinin yan etkileri

Fizik tedavinin yan etkileri, ilaç tedavisinin yan etkilerine göre daha azdır. Hastaya zarar veren yan etkilerin büyük kısmı tedavinin tecrübeli fizyoterapistlerce uygulanmamasından kaynaklanır. Fizik tedavinin ısı uygulamalarında dikkatsizlik nedeni ile yanıklar oluşabilir. Elektrik akımı tedavisi sırasında kalp ileti sistemi bozukluğu olan hastalardaritim bozukluğu meydana gelebilir. Hidroterapi, astım ve epilepsi krizini tetikleyebilir.

Fizik tedavide uygulanan metotlar

Fizik tedavide çok farklı cihazlar kullanılır. Ağrı tedavisinde Transkutan Elekrische Nerven Stümülation (TENS) deri yolu ile verilen elektrik akımı ile yapılan sinir stimülasyonudur. ısı tedavisi (lokal ve genel sıcak termoterapi, lokakal soğuk kriyoterapidir). Derin yapışıkları açmak için ışık dalgaları ile yapılan ultrason (fototerapi), kas güçlendirici cihazlar, hidroterapi ve balneoterapi (normal su ve kaplıca suyu tedavisi), traksiyon, masaj, pnömatik kompresyon, manipülasyon, akupunktur tedavisi, biofeedback, egzersiz fizik tedavide en sık kullanılan yöntemlerdir.

Kaplıca fizik tedavisi nedir?

Doğal enerji kaynaklarından yeraltı sıcak ve mineralli suyun, vücuda uygulandığı tedavi etkinliği kanıtlanmış, tedavi yöntemidir. 10-20 seans kür şeklinde uygulanan bir yöntemdir. Bazı eklem hastalıklarında kaplıca fizik tedavisi uygulanabilir.

Fizik tedavi kimlere uygulanır?

Omuz, kol, bacak eklemlerinde ağrıları olan kişilerde, romatizmal hastalıkların aktif dönemde olmadığı kişilerde, ortopedik ameliyatlardan sonra kaslarında güçsüzlük, eklemlerinde ağrı ve hareket etmede güçlük oluşan hastalarda, (omurga kırıkları, diz kırıkları, boyun kırıkları, ayak bileği kırıkları, kalça kırıkları omuz kırıkları göğüs kemiği kırıkları gibi), travmalardan sonra alçıya alınan bölgelerin sertleşmesi nedeni ile fizik tedavi uygulanır. Beyin sinir hasarı sonucunda kollarda, bacaklarda felç gelişenlerde, hareket sistemi dışında lenf dolaşımının bozulması nedeni ile kollarda ve bacaklarda şişme oluşan hastalarda fizik tedaviye gerek duyulur.

Ayrıca, boyun fıtığı, bel fıtığı, omurga romatizmasının (ankilozan sipondilit) ağrılı olduğu durumlarda, omurga eğriliğinin (skolyoz) ilk başlama dönemlerinde, boyun kireçlenmelerinde, bel kireçlenmelerinde, diz kireçlenmelerinde, boyun eğriliğinde (tortikollis), boyun düzleşmesi olanlarda, menüsküs yırtılması olanlarda, diz kireçlenmesi, patellofemoral ağrı sendromu, diz romatizması, pateller tendon yırtılmaları, diz bağ yaralanmaları, omurga kanal darlığıgibi rahatsızlıklarda ve benzeri rahatsızlıklarda cerrahi öncesi veya cerrahi sonrası fizik tedavi uygulanır.

Fizik tedavi yapılmaması gereken durumlar

Fizik tedavi uygulamanın sakıncalı olduğu dönemler, romatizmal hastalıkların aktif dönemleri, yani eklemlerin şiş, sıcak ve ağrılı olduğu dönemlerdir. Damar tıkanıklıkları,varis hastalığı, tümöral hastalıkların, enfeksiyonel hastalıkların, açık yaraların olması durumunda fizik tedavi yapılmaz. Bel ve boyun fıtığının ilerlemiş ve cerrahi olarak düzeltilmesi gereken hastalarda önce fizik tedavi uygulanır ise hastaya daha çok zarar verebilir. İltihaplı bölgeler üzerinde fizik tedavi uygulaması yapılması sakıncalıdır. Fizik tedavi yapılmadan önce hastanın şikayetlerini doğru bir şekilde dile getirmesi, doktorunun hastayı iyi dinlemesi ve tanının doğru konulması fizik tedavinin başarısı açısından çok ama çok önemlidir.

Fizik tedavi uygulamasının yararı nelerdir?

Fizik tedavi destekleyici bir tedavi yöntemidir. Fizik tedavinin uygulanmaması ölümcül bir soruna yol açmaz. Fakat, ağrıyı azaltmada ya da dindirmede ve eklemlerde hareket kısıtlılığını açmada oldukça etkili bir yöntemdir. Travmalar veya geçirilen bazı riskli ameliyatlar sonrası meydana gelen kısmi felç riskini önler. Hatta bazı kısmi ya da tam felçli hastalarda gözle görülebilen düzelmeler fizik tedavi sayesinde sağlanabilir.

Fizik tedavi ve kaplıca tedavisi uzman doktorlar gözetiminde yapılmalıdır. Tedaviye başlamadan önce herhangi bir hastalık var ise mutlaka doktor bunu bilmelidir.
Fizik tedavide uygulanan yöntemler :