Favizm kısaca nedir?
Favizm nedir? Favizm, baklaya karşı hissedilen aşırı duyarlılıkla karakterize bir rahatsızlıktır. Bu rahatsızlığı taşıyan kişi bakla yediğinde, baklanın içerisinde bulunan bir kimyasal alyuvarları hızlı bir şekilde tahrip ederek şiddetli bir tür anemiye (hemolitik anemi) yol açar.
Favizm neden olur? Akdenizin bazı bölgeleri dışında favizm nadir görülen bir rahatsızlıktır. Bu durum X’e bağlı resesif geçişli bir bozukluktur. Bu hastalığı taşıyan insanlarda glikoz 6 fosfat dehidrogenaz (G6PD) eksikliği vardır, ki bu eksiklik normal olarak hücreleri yaralanmalardan koruyan alyuvarların kimyasındaki bir hatadır.
Favizm belirtileri ve bulguları: Rahatsızlık farklı klinik tablolarla kendini gösterir. Akut hemolitik anemi ve buna bağlı belirtiler ortaya çıkabilir. Klinik bulgular bakla yenmesinden 5-24 saat sonra kendini gösterir. Hemoliz sonrası gelişen anemi genellikle ani ve çok ağırdır. Böbrek yetmezliği bile gelişebilir. Bakla polenlerinin solunması ya da bebeğini emziren annenin bakla yemesi sonucu da bebekte klinik bulgular görülebilir.
Favizm tedavisi: Aile geçmişinde favizme rastlanmış çocuklarda hastalığı kontrol altına almak ve kontrol altında tutmak mümkün olabilir. Eğer hastalık bulunursa, bakla yemekten ve alyuvarlar üzerinde benzeri etkiye sahip sıtma ilaçları ve antibiyotiklerden kaçınılması gerekir. Hemoliz genellikle kısa süreli olabileceğinden bunun tedavisine gerek olmayabilir.
Benzer sağlık yazıları
- Hemolitik anemi nedenleri, belirtileri ve tedavisi
- Enzimlerin görevleri ve enzim bozukluğu
- Piruvat kinaz eksikliği neden olur
- Kronik böbrek yetmezliği neden olur
