Farenjit (yutak iltihabı) tedavisi
Burnun arka tarafındaki boğazın arka duvarına farenks adı verilir ve bu boşluktaki oluşan enfeksiyonlara farenjit denilir. Farenjit veya yutak-farenks iltihabı, genellikle üst solunum yolu enfeksiyonu sırasında veya bazı etkenlere bağlı olarak oluşabilen boğaz ağrısı, ateş, boğazda yanma, gerilme, boğazda batma hissi, öksürük, boğazda kuruluk hissi, boğazda kaşınma hissi, yorgunluk, halsizlik, toz ve yiyeceklere karşı hassasiyet, burun akıntısı, nefes kokusu ve yutma güçlüğü gibi belirtiler veren bir hastalıktır.
Farenjit akut ve kronik olmak üzere iki grupta değerlendirilir. Farenjit genellikle 4-7 yaş arası çocuklarda daha sık görülür iken, her yaş grubunda ve her cinste görülen bir durumdur.
Farenjit tipleri ve nedenleri
Akut farenjit : Akut farenjitsıklıkla virüslerin neden olduğuveçoğunlukla üst solunum yolu enfeksiyonları ile birlikte seyreden boğaz ağrısı, ateş, yutma güçlüğü gibi şikayetlere neden olan bir boğaz sorunudur. Akut farenjit antibiyotik tedavisi ve şikayetlere yönelik ilaç tedavisi ile kısa sürede geçer
Kronik farenjit : Kronik farenjitin, akut farenjitten farklı değerlendirilmesi gereklidir. Kronik farenjit bazı irritan nedenlere bağlı olarak ortaya çıkar. Örneğin, ağız açık uyumak, alerjik gıdaların tüketimi, toksik maddelere maruz kalma, sigara kullanımı, klimaların sürekli açık kaldığı alanlar, burun problemleri (burun eti ve burun eğriliği), çok acı ve ekşi, çok sıcak veya soğuk gıdaların tüketimi gibi sürekli irritan etkenlere maruz kalınması sonucu boğazın arka duvarında sürekli yanma, gerilme, batma gibi belirtiler ile seyreden duruma kronik farenjit denir.
Farenjit (yutak iltihabı) belirtileri
Farenjitin belirtileri boğazda yanma, gerilme, batma hissi, yutma güçlüğüdür. Özellikle kronik farenjitte sabah saatlerinde bu şikayetler daha yoğun hissedilir. Sabahları ılık bir su veya süt içildiğinde boğazda hissedilen bu şikayetler biraz daha azalır iken, boğaz kuruduğu zaman şikayetler artış gösterir.
Akut farenjit enfeksiyondan kaynaklandığı için ateş yükselmesine neden olmasının yanı sıra, boğazın arka duvarında hissedilen yanma, batma hissi ve yutma zorluğu gibi belirtiler de görülür. Akut farenjitin birinci ve ikinci gününde ses kısıklığı ortaya çıkar. Ses kısıklığı sadece farenjit nedeni ile oluşabileceği gibi, larenks bölgesinin şişmesi (ödem yapması) nedeni ile de oluşabilir.
Farenjit (yutak iltihabı) teşhisi
Farenjit teşhisi için hastanın iyi bir KBB muayenesinden geçmesi gereklidir. Muayene sırasında hastanın şikayetleri, fizik muayene ve hastalık bulguları tanıda yardımcıdır. Farenjit teşhisi için çoğunlukla herhangi bir tetkike gerek duyulmaz. Fakat farenjit durumuna eşlik eden sinüzit bulguları var ise bazı radyolojik görüntüleme yöntemleri, kan testleri ve boğaz kültürü yapılır. Farenjite neden olabilecek başka bir hastalıktan şüphelenilir ise başka tetkikler de yapılabilir.
Farenjit (yutak iltihabı) tedavisi
Akut farenjit tedavisi : Bir haftayı geçen akut farenjit varlığında mutlaka iyi bir kulak, burun, boğaz uzmanına baş vurulması gereklidir. Akut farenjit genellikle şikayetlere yönelik ilaç tedavileri ve antibiyotik tedavisi ile iyileşir. Akut farenjit tedavisinde genellikle antibiyotik tedavisine gerek duyulmayabilir. Akut farenjite neden olan enfeksiyonlar, genellikle viral enfeksiyonlardır ve semptomlara yönelik tedavi ile şikayetler geçer. Ancak farenjit kronikleşmiş ise, yüksek ateş var ise, bakteriyel bir enfeksiyon nedeni ile farenjit oluşmuş ise, alınan kültür sonucunda bakteri saptanmış ise antibiyotik tedavisine gerek duyulur.
Kronik farenjit tedavisi : Bir hafta içinde iyileşmeyen şikayetler kronik farenjit nedeni ile devam ediyor olabilir. Kronik farenjitte hastalığı tetikleyen etken veya alerjen maddenin ortadan kaldırılması gereklidir. Örneğin, sigara kullanımı, çok sıcak ya da soğuk gıda tüketimi, acı ve ekşi gıda tüketimi, asitli içecekler gibi tahriş yapan etkenlerden kaçınılmalıdır. Kronik farenjit tedavisinde tahrişe neden olan faktörün ortadan kaldırılması ya da alerji ile ilgili tedavi uygulanması gibi yöntemler uygulanır.
Farenjit problemi olan hastalar nelere dikkat etmeli?
Farenjit sorunu olan hastalar akut veya kronik, boğazın arka duvarında oluşan rahatsızlık hissi düzelene kadar tahriş eden gıdalardan ve maddelerden uzak durmalıdırlar.
Örneğin, sigara kullanımı, asitli ve gazlı içecekler ve yiyecekler, klimaya maruz kalma, alkol alımı, acı ve ekşi gıdalar, çok soğuk ve sıcak içecekler ve yiyecekler, dondurma, üşütme, terleme, kimyasal maddeler (boya, tiner, çamaşır suyu, yağ ve kireç çözücüler ve benzeri tahrişe neden olan kimyasallar), salamura gıdalar, sirke, limon, turşu gibi ekşi gıdalar, hazır gıdalar gibi kişiyi rahatsız eden gıda ve maddelerden iyileşene kadar kaçınılması gerekir.
Kronik farenjiti olan hastalar yaşamları boyunca kendini rahatsız eden maddeyi veya gıdayı tanımalı ve yaşam tarzlarını ve beslenme şekillerini kendilerine göre düzenlemelidir.
Boğaz hastalıkları ile ilgili benzer sağlık konuları
- Boğaz enfeksiyonu nedenleri ve tedavisi
- Bademcik şişmesi nedenleri ve tedavisi
- Boğaz kuruluğu neden olur
- Boğaz ağrısı neden olur
