Episklerit, hemen konjonktivanın (sklerayı örten saydam membran) altında bir alan olan skleranın (gözün beyazı) en dış kısımlarını etkileyen lokalize yama tarzında iltihaplanmadır. Episklerit özellikle orta yaşlı erkeklerde görülür ve bazı hastalarda romatoid artrit, gut hastalığı ve herpes zoster gibi hastalıkların bir komplikasyonu olarak ortaya çıkabilse de, genellikle nedeni belirsizdir. Basit ve nodüler tipte olabilen, genellikle benign (iyi huylu) ve tekrarlayıcı bir episkleral tutulum mevcuttur.
Basit episklerit: En sık görülen türdür ve kızarıklık belirtisiyle başlar. Basit episklerit genellikle herhangi bir tedaviye ihtiyaç duyulmadan kendiliğinden geçer.
Nodüler episklerit: Bu durumda damarlı bir görünüm oluşur. Kendiliğinden geçmez ve iyileşme süresi basit forma göre daha uzun sürer.
EEPİSKLERİT BELİRTİLERİ
İltihap sönük atıcı bir ağrıya, gözde kızarıklığa, görmede bulanıklığa ve fotofobiye (gözlerin ışığa anormal duyarlılığı) neden olabilir. Episkleritin neden olduğu kızarıklık somon pembe olarak tarif edilmektedir.
EPİSKLERİT TEDAVİSİ
Rahatsızlık genellikle kendi kendine birkaç hafta içinde geçer, fakat tekrarlayabilir. Hastanın şikayetleri kortikosteroid içeren göz damlaları ya da merhemleri ile iyileştirilebilir, ancak temel tedavide sistemik nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar kullanılması gerekebilir. Göz yaşı damlaları da verilebilir. Göze soğuk kompres uygulama gözün yangısını azaltmada fayda sağlayabilir.
SKLERİT NEDİR ve NEDEN OLUR?
Sklerit, episklera ve skleranın her ikisinin de tutulduğu ağrılı ve görme kaybına yol açabilme potansiyeli taşıyan bir durumdur. Bu durum romatoid artrit, sistemik lupus eritematozus, Behçet hastalığı, sarkoidoz, sipondiloartropatiler gibi bir bağ doku hastalığını eşlik edebileceği gibi, gözü etkileyen herpes zoster ve Wegener granülomatozunda da görülebilir.
SKLERİT SINIFLANDIRMA
Yaygın ön sklerit: Skleritin bu tipinde iltihaplı alan yaygın olabileceği gibi küçük bir alanı da etkileyebilir.
Nodüler ön sklerit: Nodüler sklerit olguların %20’sini oluşturur. Konjonktiva altında kabarıklık, kızarıklık ve ödeme neden olabilir. Hastaların çoğunda hastalığın bu formu görülse de, nadiren bazı hastalarda yaygın skleritte olduğu gibi nekrotizan sklerit gibi daha ağır bir durum gelişebilir.
Nekrotizan ön sklerit: Nekrotizan sklerit ödemli sklera ve anormal, derin episkleral damarların çevrelediği beyaz avasküler şeklinde görülür. Nekrotizan skleritli olguların önemli bir kısmında sistemik bir bağ doku hastalığı veya ölüm riski taşıyan bir sistemik vaskülit birlikteliğinin olduğu bilinmektedir.
Skleromalazi perforans: Bu hastalarda skleranın incelmesi sonucu melanosit yüklü koroid tabakası görünür hale gelir ve sklera mavi siyah görünüm alır. Bu durum sıklıkla yaşlı bayanlarda görülür. Kırmızılığın yanı sıra episkleral koroid pleksusun tutulumu nedeniyle viyolase renk oluşur. Bazen sklera üzerinde hassas, kırmızı nodül oluşabilir. Gözde şiddetli ağrı ve hassasiyet vardır.
Arka sklerit: Gözde kızarıklık olmaksızın proptozis, ağrı, ileri aşamaya gelmiş görme bozukluğu, ön skleritin eşlik ettiği olgularda kızarıklık, kemozis, kapak ödemi ve göz hareketlerinde kısıtlılık ile karakterize bir sklera iltihabıdır. Bu iltihap genellikle gözün arka segmentindeki koroid, retina ve optik siniri de etkiler. Bu enfeksiyon nadiren ekstraselüler kasları ve orbital dokuları da yayılabilir. Arka sklerit genellikle ön sklerit ile birliktelik gösterir.
SKLERİT BELİRTİLERİ
Sklerit belirtileri arasında ağrı, kızarıklık, hassasiyet, fotofobi (ışığa karşı duyarlılık), sulanma, batma sayılabilir. Sklerit skleranın bazı bölgelerinin incelmesine ve yırtılmasına yol açabilir. Skleritteki kızarıklık derin mor renkte gözlenir.
SKLERİT TEDAVİSİ
Hem episklerit hem de skleritin en önemli belirtisi gözlerde kızarıklıktır. Bu kızarıklıklar bir hafta gibi bir sürede iyileşse de, belirli zamanlarda tekrarlama eğilimindedir.
Tedavinin amacı inflamasyonun (iltihabın) kontrol altına alınmasıdır. Topikal nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar ve kortikosteroidler iyileşmeyi hızlandırmaktadır, ancak yan etkileri nedeniyle uzun süreli kullanımı sakıncalı olabilir. Gereken durumlarda oral (ağız yoluyla alınan) nonstreoid antiinflamatuar ilaçlar, kortikosteroidler, immünsupresan ilaçlar verilebilir. Gözyaşı damlaları da kullanılabilir. Cerrahi tedavi ise mecburi olan durumlarda uygulanır.
EPİSKLERİT VE SKLERİT MUAYENESİ VE TANI
Episklerit veya sklerit problemi olan hastaların detaylı göz muayenesi oldukça önemlidir. Episklera ve skleranın muayenesi gün ışığı altında ve biyomikroskopi ile yapılır. Gün ışığı skleranın doğal rengini bozmaz, bu sayede episklerit ve sklerit ayrımının yapılması kolaylaşır.
Konjonktival, yüzeysel ve derin episkleral ağların görüntülenmesi için ön segment FFA (göz anjiyosu) ve indosiyanin yeşili anjiografisi (ICG) kullanılabilir.
Arka skleritin tanısında ultrasonografi önemli yeri olan bir yöntemdir.
Orbitanın inflamatuar hastalıklarının ve tümörlerinin ayırıcı tanısında bilgisayarlı tomografi (BT) ve manyetik rezonans görüntüleme (MRG) gibi yöntemler kullanılır.
Episklerit ve skleritli olguların % 30-40 gibi bir oranında eşlik eden bir sistemik hastalık olduğundan, tanıda yardımcı laboratuvar testlerinin de yapılması gereklidir. Sistemik hastalık varlığını ya da yokluğunu ortaya koymak için hastanın öyküsünün iyi alınması, laboratuvar testlerinin iyi değerlendirilmesi hayati önem taşır, çünkü bu sistemik hastalıklar arasında yaşamı tehdit eden hastalıklar da olabilir.
Sistemik hastalıklar bakımından romatolojik, immünolojik, hematolojik ve onkolojik araştırmaların yapılması çok ama çok önemlidir.
EPİSKLERİT VE SKLERİT İLE İLİŞKİLİ HASTALIKLAR
Bağ doku hastalıkları;
- Romatoid artrit,
- Psoriatik artrit,
- Reiter sendromu,
- Seronegatif spondiloartropati,
- Ankilozan spondilit,
- İnflamatuar bağırsak hastalığı,
- Tekrarlayıcı polikondrit,
- Sistemik lupus eritematozus.
Vaskülitler;
- Wegener granülomatozu,
- Takayasu hastalığı,
- Poliarteritis nodoza,
- Cogan sendromu,
- Behçet hastalığı,
- Dev hücreli arterit.
Enfeksiyon kaynaklı veya enfeksiyona ikincil olarak gelişen
- Bakteriyel (örn. psödomonas, streptokok, stafilokok, proteus, hemofilis influenza, mikobakteri, trapenoma, sifiliz, tüberküloz gibi),
- Viral (en sık herpes zoster, daha nadir herpes simpleks, su çiçeği aşısı sonrası gibi),
- Fungal,
- Paraziter.
Episklerit ve sklerit ile ilişkili diğer hastalıklar;
- Atopi,
- Rozasea,
- Yabancı cisim granülomu,
- Kimyasal yaralanma,
- Cerrahi sonrası,
- Bazı ilaçlar (örn. pamidronat gibi).
Benzer Sağlık Yazılarımız
- Orbital selülit nedir, neden olur, nasıl tedavi edilir
- Arpacık (it dirseği) nedir, neden olur, nasıl tedavi edilir
- Konjonktivit nedir, neden olur, nasıl tedavi edilir
- Blefarit nedir, neden olur, nasıl tedavi edilir
2 Yorum