Divertiküler kolon (bağırsak) hastalığı belirtileri ve tedavisi
Divertiküler bağırsak (kolon) hastalığı kolon duvarının dışarı doğru keseleşmesidir. Bu keseleşme genellikle musküler duvardan mukozanın fıtıklaşması sonucu oluşur. Kan ve lenf damarlarının bağırsak duvarını nüfuz ettiği kısımlarda oluşur ve en sık oluştuğu kolon bölgesi sigmoid kolonlardır. Gerçek divertikülerde bağırsağın tüm tabakaları mukoza, kas tabakası ve dış zar keseleşir iken, psödo divertikülerde sadece mukoza ve supmukoza dışarı doğru keseleşir.
Bağırsak divertiküllerin geneli psödo diverküldür. Divertiküler bağırsak hastalığının sıklığı yaşın ilerlemesi ile artar. 40 yaşlarında nüfusun % 10’unda, 80’li yaşlarda nüfusun % 60’ında ve gelişmiş ülkelerde daha sık görülür. Gelişmiş ülkelerde nüfusun yaşlanması ve tanı yöntemlerinin artması ile görülme sıklığı artmıştır. Asya ve Afrika’da çok nadir görülmesine karşın, Amerika ve Avrupa ülkelerinde görülme oranı artmıştır.
Divertiküler bağırsak hastalığına neden olan faktörler
Divertiküler bağırsak (kolon) hastalığı batı beslenmesinde lifli gıdaların daha az tüketilmesine bağlı gelişir. Düşük lifli beslenme tarzı dışkı kitlesinde azalmaya neden olur ve kolon kaslarında hücre, doku ve organ hacminde artış ile sonuçlanan segmantasyon artışı oluşturur. Artan lümen içi basınç nedeni ile fıtıklaşmalar meydana gelir. Bunun dışında fiziksel aktivite azlığı, sık sık kabız olunması, obezite, sigara kullanımı ve nonsiteroid antiinflamatıar ilaçların kullanımı gibi etkenlerde divertiküler bağırsak hastalığına yol açabilir. Divertiküler kolon hastalığına neden olan diğer bir etken ise kolon duvarındaki kas liflerinin gerilme kuvvetinde yaşın ilerlemesi sonucu meydana gelen azalmadır. Günümüzde inflamasyonel rahatsızlıklarında divertiküler kolon hastalığına neden olduğu hakkında görüşler öne sürülmektedir.
Divertiküler bağırsak hastalığı belirtileri
Divertiküler kolon hastalığı bulunanlarda belirtiler ek bir komplikasyon gelişmediği sürece genellikle çok fazla hissedilmez. Lakin bazı hastalarda karın sol alt kadranda ağrı, üşüme, titreme ve ateş, şişkinlik ve kabızlık gibi belirtiler görülebilir. Tedavi edilmez ise, özellikle yaşlı hastalarda peridivertiküler apse ve daha ciddi sonuçlara yol açabilir. Kanama divertiküler hastalığın daha nadir ancak ciddi komplikasyonlara yol açabilen sorunudur. Makattan kan gelmesi (rektal kanama) özellikle yaşlılarda antiromatizmal ilaç kullanımı kanamaya neden olabilir. İltihaplı divertikül idrar kesesine yapışarak bağırsak ile mesane arasında bir delik oluşmasına yol açarak idrardan hava ve dışkı gelmesine ve idrar yolu enfeksiyonlarına sebep olabilir.
Divertiküler bağırsak hastalığı teşhisi
Yıllardır divertikülozis tanısında satandart yöntem olarak baryumlu grefi kullanılmıştır. Baryumlu grefi divertiküllerin yeri ve sayısı konusunda bilgi verdiği gibi klinik önemleri ile ilgili çok fazla bilgi vermez. Günümüzde divertiküler kolon hastalığının genellikle kolonoskopi tetkiki sırasında rastlantısal olarak tanısı konulur.Divertiküler kolon hastalığının neden olduğu ek problemlerin tanısında kan tahlilleri, dışkı tahlilleri, bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans görüntüleme tetkikleri gerekebilir. Divertiküer kolon hastalığı tanısında ultrasonografi tetkiki hem uygun hemde her merkezde bulunabilen bir tetkiktir.
Divertiküler bağırsak hastalığı tedavisi
Divertiküler kolon hastalığının tedavisinde amaç, şikayetlerin giderilmesi, ek sorunlar gelişmemiş hastalarda şikayetlerin tekrar etmesinin önlenmesi ve gelişecek komplikasyonların engellenmesidir. Divertiküler kolon hastalığının tedavisi konservatif tedavi ve diyet kısıtlaması ve antibiyotik tedavisi şeklinde gerçekleştirilir. Bu tedavi yöntemleri ile divertiküler kolon hastalığı olan kişilerin % 70-100’ünde başarılı sonuçlar verir. Divertiküler atakları sırasında hastanın sıvı verilerek beslenmesi gerekebilir. Bu nedenle ataklar sırasında hastanın doktor kontrolü altında tutulması önemlidir.
Bu tedaviler ile şikayetleri geçmeyen hastalarda cerrahi tedavi uygulanabilir. Cerrahi tedavide bağırsağın hastalıklı bölümü ve delinmiş kısımları çıkartılır ve tekrar sağlam bölüm ile devamlılık sağlanır. Kalın bağırsağın çıkarılması ameliyatı açık cerrahi ya da laparoskopik cerrahi şeklinde uygulanır.
Bağırsak kanseri nedir?Corhn hastalığı nedir?Bağırsak iltihabı nedir?