Paylaş

Tweetle

Paylaş

E-posta

Dil nedir?

Dil, tat duyusunu alan organdır ve ağız boşluğu içinde yer alır. Dilin ön kısmı serbest iken arka kısmı çene kemiğine yapışıktır. Dil çizgili kaslardan oluşmuştur ve besinlerin çiğnenmesi, yutulması ve konuşma gibi görevleri yerine getirmede yardımcıdır.

Dil yarası neden olur?

Ağız içinde ve dilde oluşan yaraların birçok nedeni olabileceği gibi bazen bu yaraların nedeni tam olarak bilinmemektedir.

Enfeksiyonlara bağlı ağız içi yaraları, tahrişe bağlı ağız içi yaraları, sistemik hastalıklara bağlı ağız içi yaraları, vitamin ve mineral eksikliklerine bağlı ağız içi yaraları, kötü huylu hastalıklara (kanserlere) bağlı ağız yaraları, reflü hastalığına bağlı ağız içi yaraları, sindirim sistemi hastalıklarına bağlı ağız içi yaraları, fizyolojik etkenlere bağlı ağız içi yaraları durumunda dilde de yaralar, tahrişler oluşabilmektedir.

Dil ve ağız yarasına neden olan hastalıklar

• Dil iltihabı (Glossit) dil ve ağız yaralarına neden olur mu? Glossit (dil iltihabı) gibi bir durum dilde yanmaya, ağız içinde hassasiyete ve tat alma duyusunun bozulmasına neden olur.
• Fissürlü dil hastalığı dil ve ağız yaralarına neden olur mu? Bu hastalık dilin en sık görülen gelişim bozukluğudur. Dil sırtında çok sayıda oluklu görünüm vardır. Bu durum genellikle ağrısız ve zararsızdır fakat bakteri veya mantarlar arttış gösterdiğinde ağız içinde ve dilde yaralar oluşabilir.
• Mide, bağırsak hastalıkları dil ve ağız yaralarına neden olur mu? Mide iltihabı (gastrit), mide ve duodenum ülseri, mide polipleri, mide kanseri, peptik ülser, helikobakter pilori, enflamatuvar bağırsak hastalığı, ülseratif kolit, çölyak hastalığı, bezoar oluşumu, laktoz intoleransı gibi hastalıklar reflüyü arttırarak veya reflü gelişmesine neden olarak ağız içine mide asidinin gelmesine sebep olur ve bu tür bir durum ağız ve dilde yaralar oluşturabilir.
• Diş hastalıkları dil ve ağız yaralarına neden olur mu? Bazı genetik dişeti hastalıkları, diş eti iltihapları, dişeti hipertrofisi, diş çürükleri, diş için kullanılan bazı ilaçlar, diş tedavileri sırasında dilin tahriş olması gibi diş ve dişeti hastalıkları veya problemleri ağız içinde ve dilde yaralar oluşmasına neden olur.
• Behçet hastalığı dil ve ağız yaralarına neden olur mu? Behçet hastalarında genellikle ayda bir ya da birkaç kez ağız yaraları (aftlar) oluşabilir ve bu durumda dilde de yaralar, uçuk tarzı oluşumlar gözlenebilir. Behçet hastalarında ağız içinde çıkan yaralar birden fazla sayıda olabilir ve bu oluşumlar ağrıya sebep olur.
• Şeker hastalığı dil ve ağız yaralarına neden olur mu? Şeker hastalığı (diyabet) tüm vücut sistemlerini etkileyebilen sistemik bir hastalık olduğu için ağız içinde de olumsuz etkilere neden olur. Şeker hastalığında dokuların beslenmesi zorlaşır. Diyabet hastalığı diğer organları zarar verdiği gibi ağız ve diş sağlığını da zarar verir. Diş eti iltihapları, ağız yaraları, ağız kuruluğu gibi sorunlar dilde de yara oluşumuna sebep olabilir. Ayrıca gastroparezi olarak tanımlanan mide felci nedeni ile reflü ve kusmalar meydana gelebilir ve bunlara bağlı ağız içi ve dil yaraları oluşabilir.
• Akdeniz ateşi hastalığı (FMF) dil ve ağız yaralarına neden olur mu? Akdeniz ateşi hastalığı çeşitli sindirim sistemi problemlerine (mide iltihabına, gastroözofageal reflüye, irritabl bağırsak sendromuna, yemek borusu iltihabına, alerjik reaksiyonlara, safra sorunlarına, karaciğer sorunlarına) neden olarak tekrarlayıcı karakterde ağız içi yaralarına, dil yaralarına, ağız çevresi uçuklarına sebep olur veya olabilir.
• Sjögren sendromu dil ve ağız yaralarına neden olur mu? Sjögren sendromu olan hastalarda normale göre daha az tükürük salgısı vardır ve buna bağlı olarak ağız kuruluğu, ağız yaraları, diş ve diş eti problemleri, dilde tat alma duyusu bozukluğu ve dilde yara benzeri oluşumlar meydana gelebilir.
• Liken planus hastalığı dil ve ağız yaralarına neden olur mu? Ağız içi liken planus çoğunlukla yanaklarda, diş etlerinde ve dilde yaralara ve problemlere neden olur.
• Stevens-Johnson sendromu dil ve ağız yaralarına neden olur mu? Bu hastalık cilt ve mukoza zarının ilaçlara karşı ya da enfeksiyonlara karşı reaksiyon geliştirmesi şeklinde ortaya çıkan ve nadir görülen bir hastalıktr. Stevens -Johnson sendromunda yüzde şişme, dilde şişme, kurdeşen, ciltte ağrı, dil-burun-gözler ve ciltte su kabarcıkları şeklinde şikayetlere neden olabilir.
• Pemfigus hastalığı ağız ve dil yaralarına neden olur mu? Pemfigus hastalığı farklı tiplerde değerlendirilir. Hastalığın paraneoplastik pemfigus tipinde ağız içi membranda içi su dolu kabarcıklar ve inatçı ağız içi ve dil yaraları oldukça sık görülür.
• Anemi (kansızlık) dil ve ağız yaralarına neden olur mu? Kansızlık ve demir eksikliği genellikle birbiri ile birlikte görülebilen durumlardır. Ayrıca B 12 vitamini eksikliği kansızlığa, kansızlık da B 12 vitamini eksikliğine yol açabilir veya bu durumlar birlikte seyredebilir. Kansızlığın belirtileri arasında ağız kenarlarında yara, dilde yanma, dilde tat alma duyusunun bozulması gibi belirtiler de vardır.
• Vitamin ve mineral eksiklikleri dil ve ağız yaralarına neden olur mu? Folik asit eksikliği, demir eksikliği, C vitamini eksikliği ve B 12 vitamini eksikliği ağız ve dilde oluşan yaraların en önemli nedenleri arasındadır.
• Hormonal değişiklikler dil ve ağız yaralarına neden olur mu? Menopoz dönemi, hamilelik ve emziklilik dönemi, adet dönemleri gibi dönemlerde hormonal değişimlere bağlı kadınlarda dönem dönem ağız yaraları ve dilde tat alma duyusu değişikliği ve yaralar, diş eti ve diş sorunları oluşabilir.
• Enfeksiyonlar dil ve ağız yaralarına neden olur mu? Bazı enfeksiyon hastalıklarında tekrarlayıcı özellik gösteren ve tedaviye yanıt vermeyen ağız içi ve dil yaraları görülebilir. AIDS, sifilis, tüberküloz, klamidya enfeksiyonu gibi enfeksiyonlar ağız içi ve dilde yara gelişimine neden olabileceği gibi, mantar enfeksiyonları ve herpes simpleks, human papilloma gibi viral enfeksiyonlar da ağız içi ve dil yaralarına sebep olabilmektedir.
• Malign hastalıklar (kanserler) dil ve ağız yaralarına neden olur mu? Ağız kanseri, baş ve boyun kanserleri, tükürük bezi kanseri, dil kanseri, lösemi gibi kanserler her şekilde dilde ve ağız içinde lezyonlara sebep olur. Ayrıca safra, karaciğer ve mide kanserleri mide asidinin ağız içine gelmesine neden olarak dilde ve ağız içinde yaralara neden olabilir. Vücut direncini düşüren tüm kanserler, radyoterapi tedavisi gibi durumlar da ağız içi ve dil yaralarına neden olabilir.
• Tahriş ve travmalar dil ve ağız yaralarına neden olur mu? Ağız bölgesine alınan fiziksel darbe, bir şeyler yerken yanak içinin ısırılması veya dilin ısırılması, sert yiyeceklerin neden olduğu darbeler, çok şiddetli diş fırçalamak, bazı diş bakım ürünlerinin tahrişi, bazı ilaçların ağız içinde eriyip ağız içi ve dili tahriş etmesi, sıcak besinler veya içecekler ile ağız içinin ve dilin yanması, asitli ve alkollü içecekler ile ağız içinin tahriş olması, yanlışlıkla içilen kimyasal maddeler ile ağız içinin tahriş olması, ağız içi bakımının yeterli olmaması, sigara kullanımı gibi tahrişlerden dolayı dilde ve ağızda yaralar oluşabilir.
• Kişisel problemler dil ve ağız yaralarına neden olur mu? Stres, aşırı çalışma, eğitim ve sinir bozukluğu, yorgunluk, uykusuzluk gibi kişisel sorunlar da ağız ve dil yaralarına sebep olabilir.

Dil ve ağız yaraları tedavisi

Dil ve ağız yaraları fizyolojik etkenlere bağlı gelişmiş ise temiz ağız bakımı, düzenli diş fırçalama ve gargaralar ile kendiliğinden 5-6 gün içinde iyileşebilir.

Yine ağız ve dil yaraları için doktorun önerdiği ağız gargaraları, ağız bakım suları kullanılabilir. Dilde ve ağızda yara oluşumuna altta yatan bir hastalık veya vitamin eksikiliği gibi durumlar sebep olmuş ise bu durumda altta yatan nedenin bulunması ve nedene yönelik tedaviler gerekir.

Dil ve ağız içindeki yaralar evde alınabilecek önlemler ile geçmiyor ve sürekli tekrarlama özelliği gösteriyor ise diş doktoruna, dermatoloji doktoruna, romatoloji doktoruna ya da KBB doktoruna gitmek ve altta yatan nedene yönelik araştırmaların yapılması ve sebebe göre tedavi edilmesi gerekir.

Dil ve ağız yaraları için evde neler yapılabilir?

• Dil ve ağız yaraları için dut şurubu: Dut şurubu ağız ve dil yaraları için doktorlar tarafından da önerilmektedir. Kara dut şurubu ile ağız günde 5-6 kez garagara yapılır.
• Dilde ve ağız içinde pamukçuk için karbonatlı gargara nasıl yapılır? Mantar gibi enfeksiyonlarda (pamukçuk oluşumunda), tahrişe bağlı ağız içi yaralarında veya nedenini bilmediğiniz ağız yaralarında yemek sodası ve su gargarası (1 litre kaynatılmış ve soğutulmuş su ve yarım tatlı kaşığı karbonat) ile hazırlanmış sıvı ağız ve dil yaralarında oldukça faydalıdır.
• Dil ve ağız yaraları için adaçayı gargarası nasıl yapılır? Bir su bardağı su ve bir tutam adaçayı 1 dakika kadar kaynatılır, 1 dakika demlenir ve süzülür, süzülmüş olan bu karışımın içerisine bir tatlı kaşığı ozon yağı veya iyisinden zeytin yağı, 1 çay kaşığı karbonat, 1 çay kaşığı tuz ilave edilir ve bu karışım ile günde 1-2 kez gargara yapılır.
• Dil ve ağız yaraları için ozon yağı veya saf zeytin yağı pansumanı nasıl yapılır? Ağız içi, ağız kenarları ve dil yaralarında pamuk ya da kullanılmamış pamuklu kulak çubuğunu ozon yağına veya saf zeytin yağına batırarak yaralara sürmek fayda sağlar.

Dil ve ağız yaralarından nasıl korunabiliriz?

• Yemek yerken yanağı ve dili ısırmaktan kaçınmak
• Sıcak yemeklerden ve içeceklerden korunmak
• Sigara kullanımından uzak durmak
• Diş temizliğine dikkat etmek
• Diş kontrollerini düzenli aralıklar ile yaptırmak
• Asitli ve aşırı tuzlu gıdalardan kaçınmak veya dikkatli olmak
• Dengeli ve düzenli beslenmek
• Stresten kaçınmak
• Bağışıklık sistemini güçlü tutmak
• Su şisesi gibi şişelerin içerisine kimyasal temizleyiciler koymamak
• Gastroözofageal sorununuz varsa tedavi olmak ya da bu duruma göre beslenmek
• Enfeksiyonlardan korunmak

Bunlar gibi önlemler sayesinde dil ve ağız yaraları azaltılabilir ya da önlenebilir fakat ısrarla geçmeyen veya tekrarlayan ağız ve dil yaralarında mutlaka doktora başvurmak gerekir.

Sindirim sistemi hastalıkları ile ilgili benzer yazılar

1. Ağızda yara (oral yara) neden olur
2. Ağız kuruluğu nedenleri ve tedavisi
3. Ranula kisti nedenleri ve tedavisi
4. Andorex gargara nedir ve ne için kullanılır
5. Aft hastalığı neden olur
6. Tükürük bezi iltihabı nedenleri ve tedavisi