Çocuklarda ve yetişkinlerde özofagus yanığı tedavisi
Yemek borusu yanığı (koroziv özefajit), kaza ile ya da kasıtlı olarak yutulan yakıcı ve yıkıcı maddelerin yutulması sonucu yemek borusunda oluşan yanıktır. Yemek borusu yanığına genellikle alkali ve nadiren de asitli bir şeylerin yutulması ya da kaza ile içilmesi sonucu oluşur. Alkali maddeler arasında sabun yapımında kullanılan kostik, mutfak, banyo ve tuvalet temizlik maddeleri ve kozmetik maddelerdir. Asitli maddeler ise yine evde kullanılan temizlik maddeleri ve saniyede kullanılan bazı maddeleri içerir. Bu maddeleri özellikle çocuklar yanlışlıkla alıp içebilirler veya kazayla içilir.
Evlerde su şişelerinde, bardaklarda temizlik maddelerinin bulunması bu tür kazalara yol açan en önemli etkendir. Bu durum genellikle çocuklarda görüldüğü gibi, kimi zaman erişkinlerde de bu tür bir durum yaşanabilir. En sık içilen maddeler yağ çözücüler ve çamaşır sularıdır. Bu tür kimyasallar daha ağza alındığında yakmaya başlar çok fazla içilmez. Fakat küçük çocuklarda bu durum fark edilmez. Bu maddeler çok fazla yutulur ise hem yemek borusunda hemde midede yanığa neden olur. Ayrıca bu maddeler intihar amaçlı içilir ise mideyi ve bağırsakları da eritip delme ihtimali söz konusudur.
Yakıcı madde içen çocuklarda ve erişkinlerde belirtiler
Yakıcı madde içiminden sonra görülen belirtiler içilen maddeye ve miktarına göre değişir. Küçük çocukların genellikle ne içtikleri belli olmaz. İntihar amaçlı içilen maddenin ne olduğu hakkında bilgi almak zor olabilir. Erişkinlerde birkaç yudum aldıktan sonra madde fark edilir. Belirtiler genellikle ağız ve farenks kısmında ağrı ve yanma semptomları olur. Artmış salya, yutma sırasında ağrı, kusma, ağız ve dudaklarda yanık izleri, nefes darlığı, ateş ve çarpıntı gibi belirtiler görülür.
Yakıcı madde içen çocuğa ve yetişkine ilk müdahale nasıl yapılmalı?
Yanlışlıkla veya herhangi bir şekilde yakıcı madde içen çocuk ya da yetişkin kesinlikle kusturulmamalıdır. Eğer kusturulur ise yakıcı madde yemek borusunu daha çok tahriş eder. Mümkün ise ağız boşluğu temiz bir bez ile temizlenmelidir. Bu durumda çocuğa ya da yetişkine yoğurt, süt gibi yiyecek ve içeceklerin bir yararı olmaz.
Yemek borusu yanığı nasıl tedavi edilir?
Bu hastaların bir an önce hastaneye yetiştirilmesi ve midesinin yıkanması gereklidir. Hastanede öncelikle hastanın solunumu değerlendirilir ve hastaya damardan sıvı takviyesi verilir. Bunların yanı sıra endoskopik tetkik ile yanığın derecesi değerlendirilir. Yemek borusunda bir delinme oluşmuş ise acilen cerrahi tedavi uygulanır ve hasta takip altında tutulur. Yaralanmalar çok geniş ve derin değil ise genellikle bazı ilaçlar ile kendiliğinden iyileşebilir. Bazı olgularda yemek borusu yanmasından 2-3 hafta sonra yemek borusu darlığı oluşabilir. Bu darlıklar genişletme ameliyatı ile düzeltilir.
Yemek borusunu genişletme ameliyatları ağızdan yapılır ise kapalı ameliyat (laparoskopik) yöntem ile yapılır. Bu ameliyat bazı vakalarda mideden açık cerrahi işlem şeklinde de yapılabilir. Alınabilecek en önemli önlem bu tür maddelerin ve temizlik ürünlerinin çocukların ulaşabilecekleri yerlerde tutulmaması ve kendi ambalajlarında saklanmasıdır.
Akalazya nedir?Yutma güçlüğü neden olur?Özofagus kanseri
