Paylaş

Tweetle

Paylaş

E-posta

Çocukların tuvaletini öğrenmesi nasıl sağlanır?

Çocuklar bireysel farklılık göstermekle birlikte 18’inci aydan itibaren tuvalet eğitimi almaya hazır duruma gelirler. Her çocukta farklılık göstermekle birlikte çocuk 36’ıncı aya geldiğinde tuvalet eğitimini tamamlamış olur fakat bazı çocuklar 4 yaşına kadar tuvalet eğitimine ancak hazır olurlar. Bazı çocuklarda tuvalet eğitimi tam olarak bitmiş olsa da gece veya gündüz altını ıslatma devam edebilir. Çocuk 4 yaşını bitirmiş olmasına rağmen tuvalet eğitimi halen bitmemiş ise bu çocukta bir sorun olabileceğine işaret eder. Bu gibi bir durumda bir uzmana danışılması önemlidir.

Oyun çağındaki çocuklar oyun oynamaya odaklandıkları zaman tuvalete gitmeyi unuturlar. Bu çocuklar bazen de çişlerini çok fazla tuttukları için altlarını ıslatabilir. Bu durum oyun çağındaki çocuklar için normal bir durumdur. Bu gibi durumlarda çocukları arada bir uyarmanın faydası olacaktır.

Çocukların tuvalet eğitimine hazır olduğunu gösteren belirtiler

Çocuk tuvalet eğitimine başlamadan önce, çocuğun bu duruma hazır olup olmadığına dair belirtileri dikkate almak gerekir. Tuvalet eğitimine hazır olmayan çocukta başarısızlık oranı artar. Anne, babanın veya bakıcının çocuğa olan ilgileri yeterli ise çocuğun gösterdiği belirtileri takip etmesi daha kolaydır. Çocuğun tuvalet eğitimine hazır olduğunu gösteren fiziksel, zihinsel ve ruhsal belirtiler vardır.

Çocuklarda tuvalet eğitimine işaret eden fiziksel belirtiler: Bu belirtiler arasında çocuğun uykudan kuru kalkması, gün içerisinde 2 saatten fazla altını yapmama, ıslak bez sayısının azalması, düzenli tuvalet yapma, oturma, çömelme, yürüme gibi hareketleri daha rahat yapabilmesi, pantolonunu kendisinin toplaması, ıslak ve kuru arasındaki farkı hissedebilmesi gibi fiziksel belirtiler çocuğun tuvalet eğitimine hazır olduğunu gösteren belirtilerdir.

Çocuklarda tuvalet eğitimine işaret eden zihinsel ve ruhsal belirtiler: Bu belirtiler aile bireylerinin yaptıklarını taklit etme hevesi, anne ve babasını memnun etme isteği, kakasını ya da çişini yaptıktan sonra hemen bezin değişmesine yönelik davranışlar, tuvalete görüldüğünde 5-10 dakika oturabilmesi, kendisinden büyük çocukların tuvaletini nasıl yaptıklarını merak etmesi gibi davranışlar sergilemesi çocuğun tuvalet eğitimine ruhsal olarak hazır olduğunu gösteren işaretlerdir.

Bu belirtiler çocukta başladığında anne ve babanın da bu eğitimi vermeye hazır olması gerekir. Anne ve babanın bu durumu anlayabilmesi, çocuğun verilen eğitimi algılayabilmesi, aile içi stresin olmaması ve çocuğun bakımı ile ilgilenen diğer kişiler ile konuyu konuşup bir uzlaşmaya varılması bu işin başarısı için önemlidir.

Çocuklarda tuvalet eğitimi nasıl olmalı?

• Çocuğun tuvalet eğitiminin kararı verildikten sonra çocukla konu ile ilgili konuşmalar yapılır. Bu konuşmalarda, büyükler tuvaletini nereye yapıyor, kuru kalkmak çok iyi bir şey şeklinde konuşmalardır.
• Çocuk bezini değiştirirken bezi bağlatmak istemediğinde lazımlığı ya da tuvaleti kullanmayı teşvik edilebilir.
• Masallardaki kahramanların tuvaletlerini nereye yaptıklarından bahsedilebilir.
• Çocuk tuvaletini yapmaya istekli olduğunda lazımlık almaya çocuk ile beraber gidilir ve çocuğa çok fazla zorlanmadan nasıl tuvalet yapıldığı anlatılır. Lazımlık çocuğun odasında durabilir ancak çocuk tuvaletini yapacağı zaman lazımlığı tuvalete taşımak ve tuvaletin burada yapılması gerektiğini anlatmaya çalışmak önemlidir.
• Çocuğun lazımlık ya da tuvaleti kullanan başka çocukları fark etmesi sağlanabilir.
• Başlangıçta çocuğun lazımlık ta günde 3-5 kez 10’ar dakika oturması sağlanır. Çocuk yemeğini yedikten 20-30 dakika sonra gastro kolik etkisi olacağı için çocuğun tuvaletini yapması bu tür bir uygun durumda sağlanabilir.
• Çocuğa tekrar tekrar aynı teklif yapılmalı ve başarı gösterdiğinde çocuk ödüllendirilmelidir.
• Çocuk tuvalete oturmaya ilk başladığı zamanlarda tuvaletini yapmasa bile çocuğa övmek faydalı olur.
• Çocuk kakasını beze yapsa bile bu kakaları çocuk ile birlikte bunların yeri burası diyerek tuvalete dökmek gerekir.
• Çocuk tuvalete ya da lazımlığa tuvaletini yaptığında çocuk ödüllendirilir. Çocuğa alkışlama, başarı çıkartmaları, küçük armağanlar, çocuğun annesi yanında değilse çocuğun anne ile telefon konuşması yapması gibi ödüller verilebilir.
• Çocuk tuvaleti ya da lazımlığı kullanamadığında veya kazalar yaptığında çocuk utandırılmamalı ve cezalandırılmamalıdır.
• Çocuğun tuvalet eğitimi için en uygun aylar yaz aylarıdır.
• Aileler bu süreçte gergin olmamalı, kendi çocuğunu başka çocuklar ile kıyaslamamalı, konuya yoğunlaşmalı ve esnek olmalıdırlar.
• Çocuğun tuvalet eğitimi sırasında bazı zorluklar çıkabilir ve çocuk bu eğitimi hiç alışmak istemeyebilir.
• Çocuk tuvalete oturmayı kabul etmesine rağmen kakasını, çişini yapmayabilir. Bazı çocuklar ve bazen birkaç kez tuvaletini yapsa bile sonra bu durumu istemeyebilir.
• Tuvalet eğitimi sırasında çocuk günlerce kakasını yapmaz ve kabızlık yaşayabilir.
• Tuvalet eğitimi sırasında çocukla inatlaşılmamalı, ısrar edilmemeli, çocuğun kıskanmasına yol açmadan başka çocukların bu durumu nasıl öğrendiğini fark etmesini sağlamalı, çocuğa kızılmamalı, gerekirse ara vermeli, çocuğa sevmeyi bırakmamalı, çocukta kabızlık oluşmuş ise çocuğun beslenmesine dikkat edilmeli gibi durumlar önemsenmelidir.
• Çocuğun tuvalet eğitimi 6-8 ay sürebilir.

Tuvalet eğitiminde çocuğun kız ya da erkek olması eğitimi değiştirir mi?

Tuvalet eğitimi sırasında çocuğun kız veya erkek olması eğitimin nasıl yapılacağını değiştirmez. Kız çocuklarında da erkek çocuklarında da çocuğun bu eğitime hazır olması önemlidir. En azından 2 saatte bir çocuğa tuvalete götürmek, mümkün olduğunca bu eğitim sırasında çocuğun bezini çıkartmak gerekir.

Kız ve erkek çocuklarda tuvalet eğitiminde değil eğitimin temizliği sırasında farklılık olur. Özellikle kız çocuklarında silinme işlemini önden arkaya doğru daha bu yaşlarda öğretmek enfeksiyonlardan korunmak için önemlidir. Bunun dışında, çocukların tuvalet eğitiminde cinsiyet farkı olmaz. Tuvalet eğitimi sırasında çocuğun bu eğitime kaslarının da hazır olması gerekir.

Tuvalet eğitiminde çocuğun her başarısı ödüllendirilmeli, övgü ile bu durumdan bahsedilmeli, çocuğa sarılarak, severek ve hediyeler vererek başarısı karşılıksız bırakılmamalıdır.

Çocuklar tuvaletini yaptıktan sonra temizlik eğitimi nasıl verilmeli?

Tuvalet sonrası temizlik, hem hijyen kurallarının öğrenilmesi hem de tuvalet eğitiminin bir parçasıdır. Tuvalet eğitimi sonrası temizlik kurallarını öğrenmek çocuğun sosyalleşmesi için de önemlidir.

Çocuğun tuvalet sonrası hem kendi hem de tuvaletin temizliğini öğrenmesi sayesinde çocuk sadece tuvalet eğitimini değil aynı zamanda sosyal gelişim içinde eğitim almış olur, bu nedenle tuvalet eğitimi başladığında aynı zamanda çocuğun poposunu nasıl temizleyeceğini kendisinin denemesini sağlamak gerekir. Çocuğun ellerini nasıl yıkayacağını, tuvalet sonrası nasıl yıkanacağını, tuvalet kağıdını nasıl kullanacağını öğrenmesini sağlamak önemlidir. Tuvalet eğitiminin daha sonraki dönemlerinde de bu eğitimi tekrarlamak gerekir.

Çocuğun tuvalet eğitimi ne kadar sürer?

Çocuğun tuvalet eğitimi doğru zamanda başlar ve çocuk tuvalet eğitimine hazır olursa, çoğun kas gelişimi yeteri kadar gelişmiş ise, çocuğun bezi belli aralıklarda kuru kalıyorsa, kendine ait ufak tefek işleri kendisi yapmayı becerebiliyorsa, ara sıra kendiliğinden tuvalete gidiyorsa, ıslak kalmaktan çok fazla rahatsız oluyorsa, anne ya da çocuk ile ilgilenen kişi çocuğun tuvalet eğitimine hazır olduğunu düşünüyorsa çocuğun çişini ve kakasını öğrenmesi 1 hafta 10 gün kadar bir sürede tamamlanabileceği gibi, çocuğun algılamasına bağlı ya da ailenin tutumuna bağlı daha uzun da sürebilir.

İkiz çocukların tuvalet eğitiminde nelere dikkat edilmeli?

Tuvalet eğitimini reddeden çocuk kesinlikle başka çocuklar ile kıyaslanmamalıdır. Özellikle ikiz çocuklarda kıyaslama yapmak güven eksikliğine yol açabilir. İkiz çocuklardan her birinin tuvalet eğitimine hazır olacağı dönem farlılık gösterebilir. İkiz çocuklarda tuvalet eğitimi öncelikle kendini hazır hisseden çocuktan başlanmalıdır. Hazır olan çocuğun tuvalet eğitimi verilirken diğer çocuk daha kolay öğrenebilir.

Çocukların tuvalet eğitiminde gecelerin etkisi nedir?

Geceleri, gündüzlere oranla idrar kontrolü daha geç kazanılır. Çocukta gündüzleri idrar kontrolü başlamış ise çocuk yatmadan 1 saat önce sıvı gıdalar kesilmeli, çocuk yatmadan önce mutlaka tuvalete götürülmelidir. Gündüzleri idrar kontrolünü sağlamış bir çocuğun geceleri bez çekilmesi doğru değildir ve başarıyı geciktirebilir.

Uykusu ağır olan çocukların geceleri idrar kontrolünü sağlaması daha zordur. Bu gibi durumlarda anne veya babanın geceleri işemeyi ne zaman bıraktığı sorgulanmalı, ailede geceleri idrar kaçırma probleminin varlığı da değerlendirilmelidir.

Benzer sağlık yazıları

1. Çocuk yetiştirme ve eğitimi nasıl olmalı
2. Çocuklarda kardeş kıskançlığı
3. Çocuklarda kabızlık neden olur
4. Çocuklar neden altını ıslatır
5. Çocukların boğazına yabancı cisim kaçması ve ilk yardım