Çocuklarda romatizmal ateş nedenleri ve tedavisi
Çocuklarda romatizmal ateş, akut eklem romatizması veya ateşli eklem romatizması, ASO hastalığı, BETA hastalığı olarak birkaç isim ile tanımlanan hastalık, eskiden çok sık rastlanan ve tedavi edilmediği taktirde kalp kapaklarında birtakım sorunlara yol açan streptokok denilen bir mikrobun neden olduğu iltihaplı bir romatizma hastalığıdır.
Hastalık öncelikle boğaz ağrısı, göğüs ağrısı gibi ateşli bir hastalık ile başlar ve bir süre sonra eklemlerde ağrı, bazen vücut eklemlerinde gezen eklem iltihabı, eklemlerde şişme, kızarma ortaya çıkar. Eklemde neden olduğu sorun bir soruna yol açmaz.
Fakat kalpte bir sorun oluşur ise bu durum bir kardiyolog tarafından takip edilmelidir. Romatizmal ateş hastalığı halk arasında başka isimler ile de adlandırılır ve bu yüzden karışıklık ortaya çıkar. Romatizmal ateş bulaşıcı bir hastalık değildir. Ancak, bu hastalığa neden olan bakteriler bulaşıcı olabilir.
Romatizmal ateşin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, aynı aileden bireylerde görülebilir. Romatizmal ateş genellikle 5-15 yaş arası çocuklarda görülür. Romatizmal ateş bu yaş grubu dışında oldukça ender rastlanan bir hastalıktır. Bu hastalığı çocuklukta geçiren bireyler 15 yaşından sonra da tekrar edebilir. Bu hastalığı bir kez geçirenlerde, geçirmeyenlere oranla tekrar etme olasılığı daha yüksektir.
Çocuklarda romatizmal ateş belirtileri
Çocuklarda ateşli eklem romatizmasının belirtileri arasında genellikle ilk belirti ateşli bademcik iltihabı ve bunu takip eden eklemlerde gezici ağrı, ayak bileğinde şişme, diğer ayak bileğine geçen ağrı ve şişlik gibi gezici eklem sorunlarıdır.
Bu hastalıkta bazı deri döküntüleri de görülebilir. Cilt altında kızaran ve sertlik oluşan (nohut gibi) deri sorunları ortaya çıkabilir. Bazen de istemsiz hareketler (kollarda ve bacaklarda kontrol edilemeyen hareketler) gibi belirtiler meydana gelebilir. Bunların yanı sıra kalp kapaklarında hasarlar, kalp yetmezliği gibi kalp sorunları da oluşabilir.
Çocuklarda romatizmal ateş teşhisi
Ateşli eklem romatizması tanısı konulurken bazı özellikler dikkat edilmelidir. Bademcik iltihabı ile doktora getirilen bir çocukta boğaz sürüntüsü alınır ve streptokokun üreyip üremediği ne bakılır. Fakat her streptokok üreyen boğaz sürüntüsünde romatizmal ateş olmayabilir.
Bunun dışında bazı kan testleri (ASO) olarak tanımlanan kan testi de bu hastalık hakkında bilgi verebileceği gibi, tek başına ASO testinin yüksek çıkması da romatizmal ateş olduğu anlamına gelmez.
Birçok çocuk sadece ASO testi yüksek çıktığı için gereksiz yere aspirin, penisilin tedavisi görmekte ve günlük yaşamlarında bazı kısıtlamalar gelmektedir. Bu nedenle ASO testi tek başına romatizmal ateş hastalığının teşhisinde yeterli zannedilmemelidir. Kan testlerinde CRP, sedimantasyon hızı gibi testlerde de yükselme görülür ve bu yükselmeler tedavi ile tekrar düzelir. Bunların yanı sıra bu hastalarda kalp fonksiyon tetkikleri, akciğer grafileri gibi tetkikler de yapılmalıdır.
Çocuklarda romatizmal ateş tedavisi
Ateşli eklem romatizması tanısı konduktan sonra tedavide aspirin kullanımı en temel tedavi yöntemidir. Diğer romatizmal eklem hastalıklarına göre, ateşli eklem romatizması eklemlerde herhangi bir hasar bırakmaz ve genellikle sadece aspirin tedavisi ile düzelme gösterir.Aspirinin yanı sıra penisilin tedavisi kalp kapaklarında herhangi bir sorun oluşmaması için uygulanır. Bazen daha ağır vakalarda kortizon türevi ilaçlar da kullanılabilir. Romatizmal ateş geçiren çocuklar tekrarlama olasılığına karşı küçük bir boğaz iltihabında doktora götürülmelidir.
Çocuklarda romatizmal ateş ne tür hastalıklara neden olur?
Romatizmal ateş günümüzde de bazen gözden kaçabilir. Eskiden,romatizmal ateş hijyen koşullarından dolayı daha sık görülmekte idi. Günümüzde koruyucu hekimliğinin etkin olması ve aylık koruyucu penisilin tedavisinin daha ciddiye alınması sayesinde eskisi kadar romatizmal ateş hastalığının etkileri ile daha az karşılaşılmaktadır.
Ateşli eklem romatizması hastalığında teşhis geç konulur ve tedavi yapılmaz ise en önemli sorun kalp kapağında kalıcı hasarların meydana gelmesidir. Bu durum nedeni ile belli bir yaştan sonra kalp kapağının değişmesi ihtiyacını gündeme getirir.
Romatizmal ateş hastalığının diğer organ ve eklemler üzerinde kalıcı bir hastalık yapma özelliği yoktur. Dolayısı ile romatizmal ateş, insanların yanlış bildiği ciddi organ hasarlarına yol açan bir hastalık değildir.
Çocuklarda romatizmal ateş kalp hastalığına neden olur mu?
Çocukların kalp kapağında sorunlara neden olan faktörlerin başında ateşli eklem romatizması gelir. Bu durum bundan 20-25 yıl önce çok sık görülmekte idi. Ateşli eklem romatizması kalp kapağında kapanma sorunları, kalpte yetersizlik, kalpte daralma, ilerleyen yıllarda kalp kapaklarının değişmesi gibi kalp problemlerine yol açabilir.
Fakat hastalığın tanısı erken konulur ve tedavisi yapılır ise bu sorunlar çıkmadan hastalık tedavi edilebilir. Çocukların kalbinde problem yaratan sadece ateşli eklem romatizması değil, bunun dışında sistemik lupus eritamatozus denilen hastalık, jüvenil idiyopatik artrit denilen hastalıklarda kalp kapaklarında sorun yaratabilir. Bazen kalp kasında, bazen kalp zarında iltihaplar oluşabilir.
Çocuk kalp hastalıkları ile ilgili benzer sağlık konuları
- Çocuklarda infektif endokardit nedir
- Çocuklarda kalp ameliyatı neden ve nasıl yapılır
- Çocuklarda kalp romatizması neden olur
- Çocuklarda kalp yetmezliği neden olur