Menenjit nedir?
Menenjit, beyin ve omuriliği saran zarların enfeksiyonudur. Genellikle beş yaşın altındaki çocuklarda görülmekle birlikte, herhangi bir yaştaki çocukta da ortaya çıkabilir. Menenjite çok çeşitli virüsler ve bakteriler neden olabilir. Bakteriyel menenjit genellikle viral menenjitten daha ciddidir ve hatta, özellikle altı aylıktan küçük bebeklerde olduğunda yaşamı bile tehdit edebilir. Menenjite viral ve bakteriyel enfeksiyonlar dışında mikobakteriyel, fungal, protozoal etkenler de sebep olabilir.
Çocuklarda menenjit neden olur?
Üç ay ile üç yaş arasındaki çocuklarda bakteriyel menenjitin en sık nedeni, Haemophilus influenzae tip B olarak bilinen bir bakteridir. Büyük çocuklarda Neisseria meningitidis ve Streptococcus pneumoniae da bakteriyel menenjite yol açabilir. Dünyada tüberkülozun yaygın şekilde görüldüğü bölgelerde, tüberküloza neden olan bakteri de menenjit yapabilir. Viral menenjitin en sık sebebi, enterovirüsler olarak bilinen bir grup intestinal virüstür.
Menenjit enfeksiyonları nasıl bulaşır?
Bakteriler, öksürme ya da tıksırma ile ortama tükürük ve burun salgılarının dağılması ile yayılır. Virüsler, enfekte tükürük ile doğrudan temas ve enfekte kişinin dışkısının elden ağıza teması yoluyla bulaşabilir.
Menenjit, soğuk algınlığı, grip, boğaz enfeksiyonu ya da çocuğun hastalığa karşı direncini azaltan başka hastalıkları izleyerek ortaya çıkabilir. Enfeksiyon kan yoluyla ya da daha seyrek olarak bir kafa yaralanmasını izleyerek meninkslere yayılır.
Çocuklarda menenjit belirtileri
Menenjit belirtileri (semptomları) arasında huzursuzluk, ateş, bulantı, kusma, şiddetli baş ağrısı, ense sertliği, sırt ve omuzlarda ağrı, ışığa hassasiyet ve bazen kırmızımtırak-mor bir döküntü (meningokoksemi) sayılabilir. Daha büyük çocuklarda uykulu bir hal ya da sinirlilik ortaya çıkabilir.
Bebeklerdeki menenjit belirtileri tiz bir sesle ağlama, emmeyi reddetme olabilir ve onları sakinleştirmek ya da uyandırmak güçleşebilir.
Viral menenjit genellikle hafiftir ve iki haftadan kısa sürebileceği gibi, bakteriyel menenjit tedavi edilmediğinde hızla konfüzyon, konvülsiyonlar, koma (bilinç kaybı) ve hatta ölüme neden olabilir. Tedavi edilmemiş bakteriyel menenjit geçiren bir çocukta daha sonra zeka geriliği, işitme kaybı ya da körlük ortaya çıkabilir.
Çocuklarda menenjit teşhisi
Çocukta menenjit semptomlarının ortaya çıktığına dair şüphe duyulur ise çocuk hemen bir hastanenin acil birimine götürülmelidir. Çocuğun doktoru ya da acil birimindeki doktor lomber ponksiyon yaparak tanıyı doğrular. Ayrıca kan, idrar ve dışkı testleri de isteyebilir.
Çocuklarda menenjit tedavisi
Menenjit tedavisinde doktor tedaviye hemen başlar. Bakteriyel menenjit çok ciddi olduğundan, test sonuçları bile çıkmadan hemen intravenöz (damar) yolundan antibiyotikler verilecektir. Tanı doğrulanır ise çocuğun intravenöz (damar) yolundan antibiyotik tedavisi 10 gün ve üzerinde bir süre sürdürülür. Bakteriyel menenjit geçiren çocukların çoğu iyileşebildiği gibi, iyileşme daha uzun bir süre alır.
Viral menenjit var ise antibiyotikler etkili olmayacağından, çocuk hastaneden taburcu edilebilir. Evde yatak istirahati ve bol sıvı vererek tedaviyi aile de uygulayabilir. Viral menenjit geçiren çocuklar genellikle iki haftada iyileşir ve hafif vakalarda bu süre genellikle daha da kısadır.
Çocukta bakteriyel menenjit ortaya çıkar ise okul ya da yuva uyarılmalıdır. Evde bulunan diğer aile fertleri, sınıf arkadaşları ve çocuk ile yakın temasta bulunmuş olabilecek herkese, hastalık riskini azaltma amacı ile antibiyotik verilmesi gerekebilir. Bakteriyel menenjit, antibiyotik tedavisinden sonra bile işitme kaybına neden olabilir. Hastalığı geçiren çocuklarda işitme fonksiyonunu değerlendirme amaçlı kontrol muayeneleri ile takip gerekir.
Menenjit aşısı ve korunma
1980’li yılların ortalarında Haemophilus influenza tip B’ye karşı bir aşı çıkartılmasından beri, H.influenzae menenjiti insidansı düşmüştür. Artık iki aylıktan itibaren bebekler rutin olarak, influenzae tip B’ye karşı aşılanmaktadır. Beş yaşın altındaki bütün çocuklar bu enfeksiyona karşı aşılanmalıdır. Bir yerde belli sayıda vaka ortaya çıkarsa, sağlık otoriteleri menenjit riski taşıyanlara hem antibiyotik verilmesini hem de enfeksiyona karşı aşı yapılmasını önerebilir. N. Meningitidis’e karşı da aşı yapılabilmekle birlikte, bu aşı ancak kısıtlı bir koruma sağlamaktadır. Bu aşı genellikle, üniversite öğrencileri ya da askeri kışlalarda yaşayanlar gibi, birlikte yaşadığı için daha yüksek risk altında olan kalabalık topluluklar için önerilmektedir.
Benzer sağlık yazıları
- Menenjit belirtileri
- Ensefalit nedir
- Çocuk felci nedir
- Bebeklerde ateşlenme belirtileri
- Çocuklarda orta kulak iltihabı neden olur
